بریده‌هایی از کتاب خمینی؛ پدیده انسانی پیچیده

ما باید حفظ کنیم آنهایی را که اسلام و جمهوری اسلامی را نگه داشته‌اند و بعد از این هم نگه خواهند داشت، و حفظ آن به این است که زندگی ما ساده و عادی باشد. آنهایی هم که می‌خواهند خودشان را حفظ کنند، باید بدانند که گاهی با یک اتومبیل پیکان بهتر می‌توانند محفوظ باشند تا وسیله دیگر. و ائمه جمعه و جماعاتی که اگر عادی بیرون بیایند ممکن است از بین بروند، باید به آن مقداری حفظ کنند که زیاد نباشد. و این‌طور نباشد که امام جمعه‌ای وقتی در خیابان می‌آید، خیابان را خلوت کنند و هیاهو به راه بیندازند، این‌طور چیزها حیثیت‌شان را در جامعه ساقط می‌کند. بزرگی شما آقایان به دنیا نیست، بزرگی شما به آخرت است.

آن‌چیزی‌که مردم از ما توقع داشته و دارند و به‌واسطه آن دنبال ما و شما آمده‌اند و اسلام را ترویج نموده و جمهوری اسلامی را بپا کردند و طاغوت را از میان بردند، کیفیت زندگی اهل علم است. اگر خدای نخواسته، مردم ببینند که آقایان وضع خودشان را تغییر داده‌اند، عمارت درست کرده‌اند و رفت و آمدهایشان مناسب شأن روحانیت نیست، و آن چیزی را که نسبت به روحانیت در دل‌شان بوده است از دست بدهند، از دست دادن آن همان و از بین رفتن اسلام و جمهوری اسلامی همان.

کسی‌که تمام توجهش به دام‌داری است او نمی‌تواند آدم بشود. کسی‌که تمام توجهش به باغ‌داری است این نمی‌تواند یک انسان مفید واقع بشود. آنهایی که دام‌داری‌شان مفید است برای جامعه، آنها توجه به دام‌داری ندارند. آنهایی که دام‌داری‌شان برای حفظ جامعه است، آنها جزء همان کوخ‌نشینانند. و آنهایی که باغ‌داری‌شان برای حفظ جامعه است آنها هم این‌طور؛ لکن وقتی خوی زمین‌خواری و باغ‌داری و کاخ‌نشینی در بین مردم باشد، این اسباب این می‌شود که انحطاط اخلاقی پیدا بشود. اکثر این خوی‌های فاسد از طبقه مرفه به مردم دیگر صادر شده است.

ما باید کوشش کنیم که اخلاق کاخ‌نشینی را از این ملت بزداییم. اگر بخواهید ملت شما جاوید بماند و اسلام را به آن‌طوری که خدای تبارک و تعالی می‌خواهد، در جامعه ما تحقق پیدا کند، مردم را از آن خوی کاخ‌نشینی به پایین بکشید، خود کاخ‌نشینی این خوی را می‌آورد، ممکن است که در بین آنها هم کسی پیدا بشود، لکن نادر است. توجه کنید که این ملتی که الان کوخ‌نشینانش مشغول فعالیت هستند و مشغول به زحمت هستند در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها، این کوخ‌نشینان را زحمت بکشید که به همین حال خوی کوخ‌نشینی و خوی اینکه توجه به کاخ‌ها نداشته باشند، نگه دارید تا بتوانید ادامه بدهید زندگی صحیح اسلامی را. آن خوی کاخ‌نشینی مضر است، خودش مضر نیست، خُویَش مضر است، لکن خود او، این خوی را دنبال دارد.

اگر بخواهید بی‌خوف و هراس در مقابل باطل بایستید و از حق دفاع کنید و ابرقدرتان و سلاح‌های پیشرفته آنان و شیاطین و توطئه‌های آنان در روح شما اثر نگذارد و شما را از میدان به در نکند، خود را به ساده زیستن عادت دهید... مردان بزرگ که خدمت‌های بزرگ برای ملت‌های خود کرده‌اند، اکثر ساده‌زیست و بی‌علاقه به زخارف دنیا بوده‌اند. ... با زندگانی اشرافی و مصرفی نمی‌توان ارزش‌های انسانی‌اسلامی را حفظ کرد

اگر بخواهید بی‌خوف و هراس در مقابل باطل بایستید و از حق دفاع کنید و ابرقدرتان و سلاح‌های پیشرفته آنان و شیاطین و توطئه‌های آنان در روح شما اثر نگذارد و شما را از میدان به در نکند، خود را به ساده زیستن عادت دهید.

فرهنگ مصرفی بزرگ‌ترین آفت یک جامعه انقلابی است.

توجه به بازسازی مراکز صنعتی نباید کوچک‌ترین خللی بر ضرورت رسیدن به امر خودکفایی کشاورزی وارد آورد؛ بلکه اولویت و تقدم این امر باید محفوظ بماند.

آنان که در صدد برتری‌ها به هر نحو هستند چه برتری در علوم ـ حتی الهی آن ـ یا در قدرت و شهرت و ثروت، کوشش در افزایش رنج خود می‌کنند.

آن‌روزی‌که توجه اهل علم به دنیا شد و توجه به این شد که خانه داشته باشم چطور، و زرق‌وبرق دنیا خدای‌نخواسته در آنها تاثیر بکند، آن‌روز است که باید ما فاتحه اسلام را بخوانیم

ذهن چیزهایی را که به آنها عادت کرده‌ایم را از حوزه آگاهی خارج می‌کند و برای انجام و تکرار آن به توجه نیاز نداریم. این بی‌توجه‌ای لازمه زندگی بشری است. سختی کار وقتی آشکار می‌شود که در مقام مطالعه فرهنگ و زندگی خود باشیم. ممکن است آنچه برای ما عادی و بی‌نیاز از توجه باشد، برای «دیگری» جالب، دیدنی و شاید بی‌معنی تلقی شود.

اگر از کسی که ساعتی را با دست‌مال تمیز می‌کند، بپرسیم ساعت چند است؟ او برای پاسخ دادن، باید دوباره به ساعت نگاه کند. او بارها در هنگام تمیز کردن صفحه ساعت، به آن نگاه کرده است، اما به عقربه‌ها توجه نکرده است. پرسش «ساعت چند است؟» توجه او را به عقربه‌ها معطوف می‌کند، حالا جای عقربه‌ها برای او مساله شده است.

اگر تمام پیامبران الهی امروز در یک شهر گرد آیند، هرگز با هم دوئیت و اختلاف نخواهند داشت؛ زیرا هدف و مقصد یکی است؛ دل‌ها همه متوجه به حق تعالی بوده، از حب دنیا خالی است.

قدرت تبلیغاتی ما بسیار ضعیف و ناتوان است و می‌دانید که امروز، جهان روی تبلیغات می‌چرخد.

اگر بخواهید بی‌خوف و هراس در مقابل باطل بایستید... خود را به ساده‌زیستن عادت دهید.

و آنانکه حضور حق تعالی را به دل رساندند و ایمان به آن آورده‌اند، گرچه با برهان سروکار نداشته باشند، ادب حضور به‌جا آورند و از آنچه با حضور مولا منافات دارد، اجتناب کنند

شما اگر گردش کنید در بین کاخ‌نشینان، گمان ندارم که پیدا کنید یک کاخ‌نشین موفق شده است به یک اختراع. کوخ‌نشینان بودند که موفق شده‌اند به این اختراعات. طبع قضیة کاخ‌نشینی، توجه به عیش و عشرت و توجه به دنیا و توجه به مال و منال است و نمی‌تواند شهوت و شکم، این طبقه را مهلت بدهد که در یک امر تفکری وارد بشوند و فکر بکنند.

رفتیم خدمت امام، ضمن ملاطفتی که ایشان فرمودند، این‌مطلب را با ما درمیان گذاشتند که: «روزنامه‌ها این‌طور نباشد که چیزهای مربوط به ما را چاپ بکنند، مرتب عکس از من در صفحه اول بیاورند و تیترهای بزرگی از من بزنند. روزنامه‌ها مال ما نیست، مال مردم محروم است، مال طبقات متوسط است.»

امام در نجف درباره یکی از عُمّال شاه می‌فرمودند: «این حکومت‌های فاسد مثل حیوانات درنده‌ای هستند که اگر از جلوشان فرار کنی، تعقیب‌تان می‌کنند و اگر جلوشان بایستی، فرار می‌کنند.»

امام می‌فرمودند: «در مقام بحث، فکرتان را آزاد نگه دارید و نگویید استاد گفته است. استاد گفته باشد! خودتان فکرتان را به‌کار بیندازید.»