بریده‌هایی از کتاب فرزانگی در عصر تفرقه

به‌دست‌آوردنِ دموکراسی کارِ مشکلی است اما ازدست‌دادنش خیلی راحت؛ دموکراسی، سیستمِ به‌هم‌پیوسته‌ای از کنترل و توازن، درگیری، سازش و گفتمان است.

اگر هر نسل تمام تلاشش را بکند و از هیچ تلاشی برای بهبودِ شرایطی که از والدینِ خود به ارث برده مضایقه نکند، به‌تدریج جهان به دنیایی عادلانه‌تر تبدیل خواهد شد.

مادربزرگ گفت: «از من تشکر نکن. تمام حواس‌ات را معطوفِ بهترکردن زندگیِ دخترت بکن. ما شرایط‌مان را از نسلِ قبل به ارث می‌بریم اما برای نسلِ بعدی باید بهترش کنیم. من تحصیلاتِ زیادی ندارم، دوست داشتم تو بهتر از من باشی. حالا تو باید مطمئن شوی دخترت بهتر از تو می‌شود. مگر این همان روندِ طبیعی جهان نیست؟»

سرزمین‌های مادری، قلعه‌هایی شیشه‌ای هستند. برای ترکِ آنان، باید چیزی را بشکنید؛ یک دیوار، یک عُرفِ اجتماعی، یک هنجارِ فرهنگی، یک سدِ روانشناختی، یک قلب را.

فقط به این خاطر که از نظر فیزیکی از محلی جدا می‌شویم، آن محل را به‌طور کامل رها نخواهیم کرد.

امروزه شهروندانِ بسیار ـ و روزافزونی ـ در سرتاسر جهان وجود دارند که قادر نیستند کشورِ خود را به رسمیت بشناسند، همچون بیگانگانی در وطن.

الگوریتم‌ها، سلایقِ ما را تشخیص می‌دهند تا روز بعد و روزِ بعد از آن، باز هم همین چیزها را به خوردمان دهند. البته پیام را کم‌کم بزرگ‌نمایی و تشدید می‌کنند. مثلاً اگر من گرایشاتِ اسلام‌هراسانه یا زن‌ستیزانه داشته باشم، الگوریتم‌ها به‌مرور مطالبِ بیشتری در این زمینه نشانم خواهند داد و مرتباً مرا متقاعد می‌کنند سوءظن‌هایم موجه و یهودیان یا مسلمانان یا زنان منشأ تمام بدی‌ها هستند. هرچه بیشتر چنین مطالبی را دنبال کنم، بیشتر فرض می‌کنم خردمند و به‌روز هستم.

در جوامعی که شکافِ بزرگی در آن‌ها پیدا شده و توجه به جمع‌گرایی و نظرات مختلف از بین رفته، رقبا به چشمِ دشمن دیده می‌شوند، سیاست‌مداران از ادبیات جنگی استفاده می‌کنند و هرکسی که متفاوت فکر و صحبت می‌کند، «خائن» نامیده می‌شود.

«هیچ عذابی بالاتر از این نیست که داستانی ناگفته را در سینه نگاه داری.»

وقتی صدایِ ما آدم‌ها از ما گرفته می‌شود، مثل این است که از زندگی محروم‌مان می‌کنند.

«وقتی این چیزها همگی پایان گرفت، دوست دارم در جهانی متفاوت زندگی کنم که در آن صدایم شنیده می‌شود.»

ما نباید به گذشته‌مان برگردیم. «آنچه ما آغاز می‌نامیم، غالباً پایان است... پایان همان جایی است که از آنجا شروع می‌کنیم.

ما تمامِ ابزارهای لازم برای بازسازی جوامع، بازنگری عقاید، اصلاح نابرابری‌ها، پایان‌دادن به تبعیض‌ها، و ترجیح خِرَد بر خرده‌اطلاعات، ترجیح همدلی بر نفرت، و ترجیح انسان‌گرایی بر قبیله‌گرایی را در اختیار داریم.

از احساسات بترسید. چه نگرانی یا وحشت باشد، چه عصبانیت یا آزردگی چه ناراحتی یا تنهایی... ما به‌عنوان انسان ـ صرفنظر از جنسیت، نژاد، قومیت و کشور ـ موجوداتی احساساتی هستیم،

روایتِ واقعیت فعلی زندگی، تحریف شده است. قرائت ما از واقعیت و حقیقت، زیرِ پایِ کسانی که بلندتر فریاد می‌زنند و قدرتِ بیشتری دارند لگدمال شده است.

همگی باید در هر کجایِ جهان که هستیم، شهروندانی فعال‌تر و متعهدتر باشیم.

دموکراسی، سیستمِ به‌هم‌پیوسته‌ای از کنترل و توازن، درگیری، سازش و گفتمان است.

خوش‌بینیِ بیش از حد منجر به ایجاد خودبزرگ‌بینی و جهالت، و توهم پیشرفتِ همیشگی شد

بسیاری از ما بارِ اضطراب و ناتوانیِ ناشی از ایستادن در مرزِ تاریخ را بر دوش می‌کشند، بدون اینکه بدانند آینده چه چیزی به همراه دارد؟

بی‌تفاوتی؛ احساسی به‌ظاهر آرام اما احتمالاً مخرب‌ترین احساسِ انسانی.