بریده‌هایی از کتاب هوش عاطفی در محیط کار

وقتی فرایند آموزش و یادگیری ناکام بماند، آن‌گاه وارد عرصهٔ نق‌زنی می‌شویم. نق‌زنی نسخهٔ دلسردکننده، آزارنده و ناکارآمد از خواسته‌های بسیار والاست، که در عین این‌که تماماً قابل درک است اما همچنین زننده است: مطالبه‌ای که در پس نق‌زنی قرار دارد خواست والای میل به سوی تغییر است

عموماً دلمان نمی‌خواهد صحبت کنیم و مشخصاً هیچ نیاز مبرمی برای حرف زدن حس نمی‌کنیم، بلکه دلمان می‌خواهد درونیاتمان را حدس بزنند، به شکلی شهودی بدون این‌که چیزی بگوییم ما را درک کنند، و با نوعی جادو و جنبل ذهنمان را بخوانند

که زندگی هر فرد در نهایت صرفاً شبیه شلیک گلوله‌ای از راه دور است که کمال را نشانه می‌گیرد، اما هیچ گاه به آن اصابت نمی‌کند.

گاهی اوقات که از دسترس امواج خشمِ افراد عصبانی به دور هستیم از کارهایشان خنده‌مان می‌گیرد، اما باید در ذهنمان باشد که عصبانیت آنان مبتنی بر رویکردها و امیدهایی است که شایستهٔ همدلی‌اند و نه تمسخر

نطفهٔ هر گونه عصبانیت در کاستی‌های زندگی نهفته است

دیپلماسی یعنی هنر مطرح کردنِ یک ایده یا موضوع بدون آن‌که عواطف التهاب‌آور و بی‌وجه بروز کنند یا فاجعه‌ای به بار آید. این هنر مستلزم فهم و درکِ بسیاری از جنبه‌های طبیعت بشر است که ممکن است توافق‌ها را به هم بزنند و آتش اختلاف را شعله‌ور سازند. دیپلماسی یعنی تعهد به گره‌گشایی این معضلات با استفاده از بصیرت و خوش‌نیتی.

ایدهٔ «به قادر کافی خوب» با پایین آوردن سطح انتظاراتمان، خوبی‌ها و فضیلت‌های کوچک‌تر اما بسیار واقعی‌ای را برایمان ملموس و دیدنی می‌کند که پیشاپیش واجدشان هستیم، اما امیدهای غیرواقعی‌مان باعث شده است آن‌ها را نادیده بگیریم. زندگیِ «به قدر کافی خوب» یک زندگی بد نیست؛ بلکه بهترین زندگی‌ای است که امکانش برای انسان‌های واقعی فراهم است.

یا مثلاً می‌توانیم از ازدواج «به قدر کافی خوب» حرف بزنیم. چه بسا ازدواجمان وصال مطلق دو روح نباشد، رابطهٔ جنسی‌مان شاید بی‌نظم و منقطع باشد، هر از گاهی دلخوری‌ها و سوءتفاهم‌هایی پیش آید و جر و بحث نیز هر از گاهی پیش بیاید. اما بنا به استانداردهای روابط بلندمدت واقعی، ازدواجمان می‌تواند موفقیتی حقیقی محسوب شود.

می‌توانیم از یک شغل «به قدر کافی خوب» سخن بگوییم. چنین شغلی شاید با فانتزی‌های ما همخوان نباشد؛ زیرا ما در خیال خود دنبال شغلی هستیم که خلاقانه باشد اما در عین حال امنیت شغلی خوبی داشته باشد؛ گیرا و جذاب باشد اما بدون استرس هم باشد؛ به لحاظ اخلاقی ما را اعتلا دهد اما پردرآمد هم باشد. اما یک شغل «به قدر کافی خوب»، بنا به استاندارد موجود در میان شغل‌های واقعی، می‌تواند شغلی شریف و ارزشمند باشد.

ما شایستهٔ دلسوزی هستیم؛ تصمیم‌های فاجعه‌بار خواهیم گرفت، روابط اشتباه برقرار خواهیم کرد، وارد مشاغل نادرست خواهیم شد، پس‌اندازهایمان را با ابلهی تمام در جای نادرست سرمایه‌گذاری خواهیم کرد و سال‌های متمادی از زندگی‌مان را صرف دوستی با آدم‌هایی غیرقابل اتکا و نومیدکننده خواهیم کرد. اما حقیقتی تلخ هست که قدری ما را تسلا می‌بخشد: این‌که گزینهٔ بهتری هم نداریم، زیرا وضع بنیادین وجود بشر ذاتاً و نه تصادفاً نومیدکننده و اندوهبار است.

به کرات دچار دودلیِ پراضطراب می‌شویم، زیرا بایستی بین چند گزینه انتخاب کنیم، اما این انتخاب را باید در شرایطی انجام دهیم که اطلاعات لازم را در اختیار نداریم و از بابت آینده اطمینان نداریم. به بیان دقیق‌تر در وضعیت اضطراب وجودی قرار می‌گیریم. در چنین لحظاتی، یادآوری این نکته می‌تواند کارساز باشد که انتخاب واقعی تقریباً هیچ گاه بین اشتباه و خوشبختی نیست، بلکه بین انواع مختلفی از رنج است.

شخص دودل در واقع کمال‌گراست. کمال‌گرایی میلی نامعقول و خودمتناقض است برای انجام مطلقاً بی‌نقص کارها، که باعث می‌شود اطرافیانمان با ما به مشکل بخورند و از زندگی با ما اذیت شوند. سرچشمهٔ کمال‌گرایی در تخیل نهفته است ـ این‌که خیلی ساده می‌توانیم تصویری از وضعیت ایدئال امور در ذهنمان عَلَم کنیم، در حالی که تصور دشواری‌های دهشتناکِ به وجود آوردن آن شرایط برایمان سخت است

عموماً تعلل در کارها را با تنبلی اشتباه می‌گیرند. اما تعلل در واقع نوعی وحشت است که ریشه‌اش ترس از تبعات احتمالیِ بد و ناجور است. بنابراین بهترین راه برای درمان این بیماری آن است که به جای ترس از شکست ترس از بی‌عملی را در خودمان تشدید کنیم؛ زیرا هزینه‌های بی‌عملی کمتر از هزینه‌های شکست نیست.

دودلی همه چیز را خراب می‌کند، اما در اصل ریشهٔ دودلی این اعتقاد است که راهی بدون خطا برای انجام کارها وجود دارد، طوری که هیچ وقت هیچ چیزی را خراب نکنیم.

یک شرکت یعنی گروهی از افراد که دور هم جمع شده‌اند تا یکی از مشکلات موجود در زندگی دیگران را حل کنند. اگر به این نکته دقت کنیم آن‌گاه بهتر می‌توانیم تعیین کنیم که نقطهٔ درست خلاقیت در کسب‌وکار باید کجا باشد: تفکر ژرف و همه‌جانبه در مورد چیزهایی که جایشان در زندگی مشتریان خالی است.

احساس خودشیادپنداری هنگامی رفع نمی‌شود که به توانایی‌هایمان اطمینان یابیم، بلکه زمانی رفع می‌شود که دریابیم اصلاً عجیب نیست که گاهی به خودمان شک کنیم. نتیجه این نیست که از تظاهر دست خواهیم کشید، بلکه در نهایت متوجه می‌شویم که دیگران نیز دچار همین مسئله هستند. بدین ترتیب متوجه می‌شویم این‌که هر از گاهی به خودمان شک می‌کنیم تقریباً هیچ ربطی به نقش و دستاوردهای واقعی‌مان در جهان ندارد.

اگر در جلسه‌ای حاضر شویم و ببینیم که یکی از اعضای بازنشستهٔ قدیمی چطور به مدیر ارشد شرکت چیز یاد می‌دهد ابتدا شوکه می‌شویم، اما بعد احساس آسودگی می‌کنیم، زیرا اکنون تردیدها و نگرانی‌های درونی‌شان را به چشم دیده‌ایم: این‌که چقدر می‌ترسند که مبادا توانایی‌هایشان در حد شغلشان نباشد، این‌که وقتی همه به آن‌ها چشم دوخته‌اند نمی‌دانند در ذهن آن همه آدم چه می‌گذرد، این‌که همیشه پیش از ارائهٔ طرح پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران چقدر دروناً عصبی‌اند.

ریشهٔ ترس ما این تصور تأثیرگذار است که برای خوب زندگی کردن لازم است از شأن و احتراممان دفاع کنیم. تصویر ذهنی ما از خودمان این است که ما آدم ابلهی نیستیم، و به همین دلیل بسیار ناجور می‌شود اگر دیگران ما را ابله بدانند. اما واقعیتی که به نحوی عجیب بسیار کمکمان می‌کند این است که همهٔ ما قطعاً تا حدی احمق هستیم. نه به این دلیل که در ما ویژگی عجیب و غریبی وجود دارد: بلکه این واقعیتی اساسی است که در مورد هر انسانی صدق می‌کند.

وقتی می‌گوییم اعتمادبه‌نفس نداریم، اغلب اوقات منظور واقعی‌مان این است که در مواجهه با فرصت‌های جذاب اما نامطمئن معمولاً عقب‌نشینی می‌کنیم تا از هر گونه ضربهٔ احتمالی به غرورمان اجتناب کنیم.

میراث تاریخ دور و دراز ناآزادی و انقیاد هنوز گسترده و فراگیر است. نسبتاً زود لبخند می‌زنیم؛ نسبتاً بیش از اندازه کوتاه می‌آییم؛ هنوز در بیان آزردگی‌هایمان نسبتاً کند هستیم. از این جهت می‌توان گفت در واقع خوش‌اخلاق نیستیم: بلکه در واقع ترسو و خجالت‌زده‌ایم. رفتار دوستانهٔ ما مبتنی بر انتخاب و تصمیم نبوده است، بلکه بابت این ناتوانی بوده که جرئت نمی‌کنیم باعث عصبانیت دیگری شویم.