بریده‌هایی از کتاب تاب آوری

باید روی جدا کردن پیام از پیام‌آور کار کنید، و سپس به هر دو بپردازید.

به شما نشان می‌دهند که چطور از دلِ انتقاد ارزش بیرون بکشید، حتی وقتی که بد بیان می‌شود.

چیزهای مثبت تمرکز کنیم و بابت آن‌ها شکرگزار باشیم. چرا؟ چون داشتن نگرش مثبت و شکرگزاری دائمی مانند شمش‌های طلایی‌اند که پشتوانهٔ اصلیِ ساختن تاب‌آوری هستند.

افراد تاب‌آور سه ویژگی دارند: اول، پذیرشِ بی‌کم‌وکاست واقعیت؛ دوم،‌ داشتن باوری عمیق به اینکه زندگی معنادار است ـ باوری که اغلب ریشه در ارزش‌های به‌شدت قوی دارد؛ و سوم، توانایی غیرعادی و مرموز برای بدیهه‌پردازی. شما می‌توانید با داشتن تنها یک یا دو تا از این ویژگی‌ها از پس سختی‌ها و مشکلات برآیید و به زندگی عادی‌تان برگردید، ولی فقط با داشتن هر سهٔ این ویژگی‌ها است که حقیقتاً قدرت تاب‌آوری پیدا خواهید کرد.

هرگز نباید فراموش کنیم که همیشه می‌توانیم در زندگی معنا پیدا کنیم ـ حتی وقتی که با موقعیتی نومیدکننده روبه‌رو هستیم... حتی وقتی با سرنوشتی روبه‌رو هستیم که نمی‌توان تغییرش داد

معنا می‌تواند فرّار باشد، و صِرف یک بار پیدا کردنش، دلیل آن نیست که برای همیشه نگه‌اش خواهید داشت یا، در صورت از دست دادنش، دوباره پیدایش خواهید کرد.

«هرگز نباید فراموش کنیم که همیشه می‌توانیم در زندگی معنا پیدا کنیم ـ حتی وقتی که با موقعیتی نومیدکننده روبه‌رو هستیم... حتی وقتی با سرنوشتی روبه‌رو هستیم که نمی‌توان تغییرش داد».

آدم‌ها و شرکت‌های تاب‌آور محکم و استوار با واقعیت روبه‌رو می‌شوند، از سختی‌ها و مشکلات معنا بیرون می‌کشند (در عوض اینکه از سر ناامیدی فریاد به آسمان برآورند) و از هیچ، راه‌حلی درمی‌آورند. دیگران این چنین نمی‌کنند. این ماهیت تاب‌آوری است، هرچند ما هرگز آن را به طور کامل درک نخواهیم کرد.

همان طور که ویکتور فرانکل نوشته است: «روی هم رفته، فقط آن زندانی‌هایی توانستند جان سالم به در ببرند که ـ بعد از سال‌ها از این اردوگاه به آن اردوگاه رفتن ـ از تمام عذاب‌وجدان‌ها و تردیدهایشان در مورد جنگیدن برای بقا دست شستند. آن‌ها آماده بودند از هر ابزاری ـ شرافتمندانه و غیرشرافتمندانه، و حتی بیرحمانه ـ استفاده کنند تا خودشان را نجات دهند. ماهایی که بازگشته‌ایم، می‌دانیم: بهترین‌ها برنگشتند!»

تاب‌آوری از نظر اخلاقی نه خوب است و نه بد ـ صرفاً مهارت و توانمندیِ قوی بودن و استوار ماندن تحت شرایط استرس و تغییر زیاد است.

این توصیهٔ خردمندانه را از مارتین سلیگمِن روان‌شناس بپذیرید که در مقالهٔ خود، «تقویت تاب‌آوری» ارائه کرده است (مجلهٔ هاروارد بیزنس ریویو، آوریل ۲۰۱۱): با خودتان حرف بزنید؛ به خودتان مجال مداخله‌ای شناختی بدهید، و با دیدگاهی خوش‌بینانه به مقابله با تفکر شکست‌پذیری بروید. نگاه بدبینانهٔ خویش را به چالش بکشید و آن را با چشم‌اندازی مثبت جایگزین کنید.

دو راه برای تاب‌آوریِ بیشتر وجود دارد: یکی، حرف زدن با خودتان؛ دیگری از نو آموزش دادن مغزتان.

ارزش‌های قدرتمند، محیط را با معنا انباشته می‌کنند چون کمک می‌کنند رویدادها به شیوه‌های بهتری تفسیر شوند.

«هرگز نباید فراموش کنیم که همیشه می‌توانیم در زندگی معنا پیدا کنیم ـ حتی وقتی که با موقعیتی نومیدکننده روبه‌رو هستیم... حتی وقتی با سرنوشتی روبه‌رو هستیم که نمی‌توان تغییرش داد»

همگی آدم‌هایی را می‌شناسیم که تحت فشار دست‌هایشان را بالا می‌برند و فریاد می‌زنند: «چطور ممکن است همچین اتفاقی برای من بیفتد؟!» چنین آدم‌هایی خودشان را قربانی می‌بینند، و سختی‌ها و مشکلات هیچ درسی برای آن‌ها ندارند. ولی آدم‌های تاب‌آور در مورد رنجشان می‌اندیشند، تا نوعی معنا برای خودشان و دیگران خلق کنند.

افراد تاب‌آور سه ویژگی دارند: اول، پذیرشِ بی‌کم‌وکاست واقعیت؛ دوم،‌ داشتن باوری عمیق به اینکه زندگی معنادار است ـ باوری که اغلب ریشه در ارزش‌های به‌شدت قوی دارد؛ و سوم، توانایی غیرعادی و مرموز برای بدیهه‌پردازی.

بعد از هشت هفته و متوسط ۳۰ دقیقه تمرین ذهن‌آگاهی در روز، گرایش از نیمهٔ راستِ استرس‌زا به نیمهٔ چپِ تاب‌آور در کارکنان تغییر کرد.

وقتی بابت گفتن یا انجام چیزی پشیمانیم (و کیست که هر از گاهی این حالت به او دست ندهد؟!)، خودش علامت مطمئنی است مبنی بر اینکه آمیگدالای ما مراکز اجرایی مغز و کورتکسِ پیش‌پیشانی را گروگان گرفته است (آمیگدالا، رادار مغز برای تشخیص خطر و چکاندن ماشهٔ «گریز ـ یا ـ جنگ» است). کلید عصبیِ تاب‌آوری این است که هرچه سریع‌تر از این حالتِ گروگان گرفته‌شده خارج شویم.

دو راه برای تاب‌آوریِ بیشتر وجود دارد: یکی، حرف زدن با خودتان؛ دیگری از نو آموزش دادن مغزتان.

حالا دیگر در طول پرواز، به جای شنا کردن بر خلاف جریان آب، استراحت می‌کنیم، مراقبه می‌کنیم، می‌خوابیم، فیلم تماشا می‌کنیم، یادداشت روزانه می‌نویسیم، یا به پادکست‌های سرگرم‌کننده گوش می‌دهیم. و در نتیجه، وقتی که از هواپیما پیاده می‌شویم، به جای اینکه تحلیل رفته باشیم، احساس می‌کنیم جان تازه‌ای گرفته‌ایم و آماده‌ایم که به «منطقهٔ کار» خود بازگردیم.