بریده‌هایی از کتاب نیروی حال

آشکارنشده چیست؟ آن هستی یگانهٔ جاودان در ورای تمامی اَشکال حیات. عشق چیست؟ ا

اگر در گذشته اشتباهی مرتکب شده‌اید و اکنون از آن درس می‌گیرید، از زمان ساعتی استفاده کرده‌اید. از سوی دیگر، اگر در ذهنتان با این اشتباه به سر ببرید و حس انتقاد از خود، پشیمانی یا گناه از آن به وجود بیاید، در حال تبدیل آن اشتباه به «من» و «مال من» هستید. در نتیجه آن را به بخشی از احساس وجودتان تبدیل می‌کنید.‌ آنگاه زمان ساعتی به زمان روانی مبدل می‌شود که همیشه به احساس کاذبی از هویت متصل است.

هنگامی که شرایطی خاص، واکنشی را به وجود می‌آورد که یک نیروی احساسی قوی به همراه دارد، مانند زمانی که تصویری که از خود دارید مورد تهدید قرار می‌گیرد یا چالشی در زندگی موجب ترس می‌شود، یا وقتی که «اوضاع به خوبی پیش نمی‌رود» یا درگیری عاطفی پیچیده‌ای از گذشته مطرح می‌گردد، در تمامی این وضعیت‌ها حضوری گسترده لازم است.

به عنوان تماشاگر ذهنتان حضور داشته باشید؛ شاهد افکار، احساسات و همچنین واکنش‌های خود در اوضاع گوناگون باشید. دست کم به واکنشتان به همان اندازهٔ وضعیت یا کسی که موجب واکنش شده است، علاقمند باشید. دقت کنید که چه قدر توجه شما به سوی گذشته و آینده کشیده می‌شود. آنچه را مشاهده می‌کنید، مورد تحلیل یا قضاوت قرار ندهید. افکار را تماشا، عواطف را احساس و واکنش خود را مشاهده کنید. از آن‌ها مشکل شخصی نسازید. آنگاه چیزی به مراتب نیرومندتر از آنچه که مشاهده می‌کنید احساس خواهید کرد: حضورِ شاهدِ ساکن در پس محتوای ذهنتان، تماشاگرِ خاموش.

ذهن نمی‌تواند درخت را بفهمد. ذهن، تنها داده‌ها و اطلاعاتی را در بارهٔ درخت می‌داند. ذهن من نمی‌تواند تو را بشناسد، تنها واقعیت‌ها، اطلاعات، عقاید، برچسب‌ها و قضاوت‌های در بارهٔ تو را می‌شناسد. فقط «بودن» است که به طور مستقیم می‌شناسد.

چرا «لحظهٔ حال» باارزش‌ترین چیز است؟ نخست آن که تنها چیزی‌ست که هست؛ تمامی آن چیزی‌ست که هست. لحظهٔ ابدیت، فضایی‌ست که تمامی هستی شما را آشکار می‌کند، آن عاملی که همیشه ثابت باقی می‌ماند. هستی، لحظهٔ حال است. هرگز زمانی نبوده است که زندگی شما در لحظهٔ حال نبوده باشد و هیچ گاه هم نخواهد بود. دوم آن که «لحظهٔ حال» تنها مقطعی‌ست که می‌تواند شما را به فراسوی مرزهای محدود ذهن ببرد. این تنها نقطه‌ای‌ست که شما را به حیطهٔ بی‌زمانی و بی‌شکلی «بودن» می‌برد.

زمان و ذهن، جدایی‌ناپذیر هستند. زمان را از ذهن پاک کنید، آنگاه ذهن متوقف می‌شود؛ مگر این که انتخاب شما استفاده از زمان باشد. یکی دانستن خویش با ذهن به مفهوم اسیر زمان شدن، یعنی اجبار به زندگی کردن، تقریباً به طور کامل از طریق خاطرات و انتظار است.

ذهن به خودی خود کژرفتار نیست، بلکه ابزار فوق‌العاده‌ای‌ست. هنگامی کژرفتاری پیش می‌آید که خودتان را با ذهن یکی بدانید و به اشتباه آن را به جای خویش بگیرید. آن وقت است که ذهن، ذهنی برخاسته از «من درونی» می‌شود و همهٔ زندگی شما را در دست می‌گیرد.

نیازهای «من درونی» بی‌پایان است. «من درونی» احساس خطر و آسیب‌پذیری می‌کند و از این رو در حالتی از نیاز و ترس به سر می‌برد.

«من درونی»، به مراقبت و تغذیهٔ مداوم نیاز دارد. رایج‌ترین هویت‌سازی‌های «من درونی» با این عوامل است: ثروت و دارایی، شغل، موقعیت و اعتبار اجتماعی، دانش و تحصیلات، ظاهر، مهارت‌های ویژه، پیشینهٔ شخصی و خانوادگی، نظام باورها و همچنین در بیش‌تر اوقات سیاست، ملی‌گرایی، مذهب، نژاد و هویت‌های جمعی دیگر. در حالی که شما هیچ کدام از این‌ها نیستید.

هر که خویش را با ذهن یکی بداند و در نتیجه از قدرت راستین وجود که ریشهٔ عمیق آن در «بودن» است جدا شود، ترس یار همیشگی او خواهد بود. هنوز تعداد کسانی که به فراسوی ذهن رفته‌اند بسیار اندک است، از این رو می‌توان نتیجه گرفت که در عمل با هر که در زندگی برخورد می‌کنید در حالتی از ترس به سر می‌برد. فقط شدت این ترس در انسان‌ها متفاوت است. این حالت، بین نگرانی و وحشت در یک سو و حس مبهم بی‌قراری و تهدید در سوی دیگر دستخوش نوسان است.

اگر خویش را با موقعیتی ذهنی یکی بدانید، در صورتی که اشتباه بکنید، احساس وجود برخاسته از ذهن به گونه‌ای جدی به نابودی تهدید می‌شود. بنا بر این شما به عنوان «من درونی» نمی‌توانید اشتباه بکنید، زیرا خطا کردن به مفهوم مرگ است. جنگ‌های بسیاری بر سر این موضوع به راه افتاده و روابط بی‌شماری از هم پاشیده شده است.

در ظاهر دلایل بسیاری برای ترس وجود دارد. ترس از دست دادن، شکست، آسیب‌دیدن و مانند این‌ها، اما تمامی ترس‌ها در نهایت، ترس «من درونی» از مرگ و فناست. از دید «من درونی»، همیشه مرگ جایی در گوشه و کنار در انتظار ماست.

ترس در اَشکال گوناگونی مثل پریشانی، نگرانی، بی‌قراری، تشویش، عصبی بودن، تنش، هراس و مانند این‌ها پدیدار می‌شود. این گونه ترس روانی همیشه در رابطه با حادثه‌ای‌ست که امکان دارد روی دهد، نه از اتفاقی که اکنون در جریان است. شما اکنون و در اینجا هستید، در حالی که ذهنتان در آینده به سر می‌برد. این دوگانگی، شکاف نگرانی را به وجود می‌آورد. چنان چه خویش را با ذهنتان یکی بدانید و ارتباطتان را با نیرو و سادگی «لحظهٔ حال» از دست داده باشید، این شکاف نگرانی همدم دایمی شما خواهد شد.

توجه خود را براحساس درونتان متمرکز نمایید. این احساس را به عنوان تندیس درد بشناسید، بپذیرید که وجود دارد، اما در بارهٔ آن فکر نکنید. اجازه ندهید که احساس به فکر تبدیل شود. این احساس را تحلیل یا قضاوت نکنید و از آن هویتی برای خویش نسازید.

اگر خشم، ارتعاشِ انرژی غالب در تندیس درد باشد و شما افکاری خشم‌آلود داشته و در فکر آن باشید که فلانی با شما چه کرده است و با او چه کار خواهید کرد، آنگاه با ناآگاه شدن، تندیس درد به «شما» تبدیل می‌شود. جایی که خشم باشد، همیشه دردی زیر آن خوابیده است. یا زمانی که تنگ‌خلقی و ملال بر شما سایه می‌افکند و وارد یک الگوی منفی ذهنی می‌شوید و فکر می‌کنید که چه زندگی دهشتناکی دارید، افکارتان با تندیس درد همسو شده، ناآگاه می‌شوید و در برابر حملات تندیس درد آسیب‌پذیر می‌گردید.

هر آنچه را که لحظهٔ حال در خود دارد، چنان آسان بپذیرید که انگار خودتان آن را انتخاب کرده‌اید. همیشه با لحظهٔ حال کار کنید

با مشاهدهٔ ساز و کار ذهن، از الگوهای مقاومت بیرون می‌آیید و آنگاه می‌توانید به لحظهٔ حال اجازهٔ بودن بدهید. این کار، طعم رهایی درونی از شرایط بیرونی و حالت آرامش حقیقی درونی را به شما خواهد چشاند.

لحظهٔ حال تنها چیزی‌ست که دارید. «لحظهٔ حال» را کانون اصلی زندگی‌تان قرار دهید. همان گونه که پیش از این در زمان به سر می‌بردید و فقط برای لحظاتی کوتاه به «اکنون» می‌پرداختید، «لحظهٔ حال» را اقامتگاهتان قرار دهید و برای پرداختی به جنبه‌های عملی زندگی‌تان فقط برای لحظاتی کوتاه، سری به گذشته و آینده بزنید. همیشه به لحظهٔ حال «آری» بگویید.

هر چه بیش‌تر هویت خویش را با ذهن یکی بدانید، رنج بیش‌تری می‌برید. یا می‌توان این گونه گفت: هر چه بیش‌تر بتوانید «لحظهٔ حال» را بپذیرید و محترم بشمارید، از رنج و درد و نیز از ذهنِ برخاسته از «من درونی» رهاتر می‌شوید.