بریده‌هایی از کتاب کرگدن

برانژه: می‌پرستمت، دزی. تحسینت می‌کنم. دزی: وقتی بهتر من رو بشناسی، شاید دیگه این رو نگی.

برانژه: می‌فهمم چی می‌گی. اگه مونده بود، سد راه ما می‌شد. خب دیگه، خوشبختی خودخواهه. دزی: آدم باید از خوشبختی خودش دفاع کنه، درست نمی‌گم؟

دزی: آدم باید از خوشبختی خودش دفاع کنه، درست نمی‌گم؟

برانژه: کدومشونه؟ دزی: دیگه نمی‌شه فهمید. دیگه نمی‌شه اون رو تشخیص داد! برانژه: اونها همه‌شون مثل همن، همه مثل هم!

دودار: وجدانم ناراحته! وظیفه بهم حکم می‌کنه از رؤسام و رفقام تبعیت کنم، حالا هرچه بادا باد. برانژه: همچی می‌گید انگار باهاشون ازدواج کرده‌ید. دودار: من قید ازدواج رو زده‌م، خانوادهٔ جهانی رو به خانوادهٔ کوچیک ترجیح می‌دم. دزی: (با بی‌حالی) ما از رفتنتون خیلی متأسف خواهیم شد، دودار. جز این کار دیگه‌ای ازمون برنمی‌آد. دودار: وظیفه به من حکم می‌کنه اونها رو ول نکنم، من از وظیفه‌م تبعیت می‌کنم.

دزی: (به برانژه) آدم بهش عادت می‌کنه. دیگه کسی از دیدن گَلهٔ کرگدن‌ها که با سرعت از خیابون‌ها رد می‌شن تعجب نمی‌کنه. مردم خودشون رو کنار می‌کشن تا اونها رد بشن، بعد به راه خودشون ادامه می‌دن، به کارهاشون می‌رسن، انگار نه انگار چیزی شده. دودار: این عاقلانه‌ترین کاره. برانژه: اوه، نه، من نمی‌تونم بپذیرم.

دزی: تازه، همه میون کرگدن‌ها بالاخره یه فامیل نزدیک، یه دوستی چیزی دارن. این کار رو مشکل‌تر می‌کنه. برانژه: پس پای همه توُ قضیه هست! دودار: همه باهم هم‌بستگی دارن.

برانژه: (در ادامهٔ حرف خود) ... نفرت از رؤساش، و یه‌جور عقدهٔ حقارت، اون رو تغییرشکل داد... دودار: (به برانژه) شما اشتباه می‌کنید، چون اون دقیقاً از رئیسش تبعیت کرد، به‌اصطلاحِ خودش، آلت دست استثمارکننده‌هاش. به نظر من، برعکس، این گرایش‌های اجتماعیش بود که به انگیزه‌های هرج و مرج طلبانه‌ش پیروز شد. برانژه: این کرگدن‌ها هستند که هرج‌ومرج‌طلبن، چون در اقلیتن. دودار: فعلاً در اقلیتن. دزی: اقلیتی که توُ همین مدت کوتاه پُرشمار شده و دم‌به‌دم در حال ازدیاده. پسرعموی من کرگدن شده، زنش هم همین‌طور. حالا آدم‌های مشهور به کنارمثل کاردینال دو رِ (۱۰)...

برانژه: خب، حالا که فکرش رو می‌کنم، تصمیم ناگهانی بوتار زیاد هم برام عجیب نیست. سرسختیش فقط ظاهری بود. البته این هیچ منافاتی با این نداره که آدم درستی باشه، یا بوده باشه. انسان‌های درست کرگدن‌های درستی می‌شن. افسوس! چون آدم‌های با حسن‌نیتی هستند، می‌شه فریبشون داد.

دزی: کلمه‌به‌کلمه‌ش این بود: آدم باید تابع زمانه باشه. این آخرین حرف‌های انسانی اون بود.