بریده‌هایی از کتاب چهار میثاق

و خود را در همه‌چیز دید ــ در همه موجودات بشری، در همه حیوانات، در همه درختان، در آب، در باران، در ابرها و در زمین. و دید که هستی آمیزه‌ای از تونال و ناوال است که میلیاردها تجلی حیات را می‌آفریند.

او همچنین دانست که ماده آینه است ــ همه چیز آینه است و نور را بازمی‌تاباند و تصویرهایی از نور می‌آفریندــ و جهانِ توهم، رویا، مانند دودی است که به ما اجازه نمی‌دهد آنچه را در حقیقت هستیم مشاهده کنیم. «خود حقیقی ما عشق خالص و نور خالص است.»

این آن چیزی بود که او کشف کرد: همه چیز در هستی، تجلی یک موجود زنده است که ما او را «خدا» می‌نامیم. و او به این نتیجه رسید که ادراک انسانی همانا نور است که نور را مشاهده می‌کند.

سه نوع استادی هست که به انسان‌ها کمک می‌کند تولتک شوند. اولین آنها «استادی در آگاهی» است؛ یعنی شما آگاه شوید که واقعآ چه کسی هستید و چه امکاناتی دارید. دومین آنها «استادی در دگرگونی» است: چگونه تغییر کنید، چگونه از اهلی شدن گذشته رها شوید. سومین آنها «استادی در نیت» است. نیت از دیدگاه تولتک‌ها آن بخش از زندگی است که دگرگونی انرژی را ممکن می‌سازد؛ یگانه موجودی که به طور ناپیدا همه انرژی‌ها را احاطه کرده است، و ما آن را «خدا» می‌نامیم. نیت همان زندگی است؛ همان عشق بی‌قید و شرط است. «استادی در نیت» همان «استادی در عشق» است.

این کتاب با همه جذابیت‌هایش برای کسانی که مقید به عمل هستند یا ذهنشان درگیر مطالبی می‌شود که مطالعه می‌کنند، در ابتدا جذّاب، در اواسط دشوار و سنگین، و در انتها بسیار سبک و آرام‌بخش است.

شاید این آزادی درونی وسیله تحقق و سپس تضمین تداوم آزادی بیرونی باشد.

با این باور که زندگی بر سیاره زمین مقطعی کوتاه و تجربه‌ای گذراست، تلف‌کردن آن با تداوم‌بخشیدن به «رویای دوزخ» کاری عبث می‌نماید. ولی اگر کسی زندگی کوتاه انسان را در این سیاره پرونده‌ای مجزا و بدون سابقه و بدون تداوم بداند، آن‌گاه دیگر تلف‌کردن اوقات پرارزش زندگی به بدگویی و بداندیشی درباره دیگران یا سرزنش و شماتت بی‌حاصل خویشتن باز هم عبث‌تر و بیهوده‌تر جلوه می‌کند.

رویا در آثار کوئیلو به معنای «آرزو» یا «هدف» یا «غایت» زندگی فرد می‌باشد.

آنچه دون میگوئل روئیز می‌خواهد بگوید این است که هریک از ما در قلمرو زندگی شخصی خویش قادریم باورهای منفی موروثی را به تدریج تغییر دهیم و سهمی در تبدیل این «رویای دوزخی» به «رویایی بهشتی» ایفا کنیم. این کار نه آسان است و نه به سرعت اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند جهتی نو و سالم به حرکت انسان‌های پویا و معتقد به تغییر بدهد.

در آثار کارلوس کاستاندا رویابینی هنری است که جنگجو یا مبارز بااستعداد و در هر حال انسان پویا و تلاشگری که می‌خواهد علاوه بر تجربه زندگی روزمرّه، چیزی از ورای آن دریابد و پاسخ پرسش‌هایش را از طریقی یا طریقتی جویا شود، می‌تواند با تمرین و ممارست و با داشتن استاد مناسب، بر آن مسلط شود و از طریق آن به برخی از اهداف خویش در رسیدن به شناخت نایل شود.

تقدیم به آنان که دوستشان می‌دارم. ... شاید امروز آخرین روزی باشد که بتوانم به تو بگویم چقدر دوستت دارم...

ما می‌دانیم که آنچه باور داریم باید باشیم نیستیم، و به این دلیل احساس ساختگی‌بودن، حرمان و بی‌شرافتی می‌کنیم. پس سعی می‌کنیم خودمان را پنهان کنیم و ادعای چیزی را کنیم که نیستیم. نتیجه این است که احساس عدم اصالت می‌کنیم، و برای این که دیگران به موضوع پی نبرند، از صورتک‌های اجتماعی مختلف استفاده می‌کنیم.

همه بشریت در جستجوی حقیقت، عدالت و زیبایی است. ما در جستجویی ابدی برای حقیقت هستیم، چون تنها دروغ‌هایی را که در ذهن خود ذخیره کرده‌ایم، باور داریم.

چه خبر بدی! همه ما هم‌اکنون در دوزخ هستیم، و حتی کسانی که این مطلب را به ما می‌گویند. هیچ بشری نمی‌تواند دیگری را به دوزخ محکوم کند، چون ما هم‌اینک در دوزخ به سر می‌بریم.

اگر ما رویای جامعه انسانی را با توصیفاتی که ادیان مختلف جهان از دوزخ ارائه داده‌اند مقایسه کنیم، می‌بینیم که دقیقآ مثل هم هستند. مذاهب می‌گویند که دوزخ مکانی است برای مجازات، مکانی که در آن ترس، درد و رنج هست، جایی که انسان‌ها را می‌سوزانند. آتش محصول عواطفی است که از ترس ناشی می‌شوند. ما هرگاه احساساتی مثل خشم، حسادت، حسرت یا نفرت را تجربه می‌کنیم، می‌بینیم که آتشی در درونمان می‌سوزد. ما در رویای دوزخ زندگی می‌کنیم.

اگر به جامعه بشری نگاه کنیم، می‌بینیم که مکانی بسیار دشوار برای زیستن است، زیرا ترس بر آن حاکم است.

. اگر دیگران احساس می‌کنند که باید شما را عوض کنند، یعنی این‌که آنها واقعآ شما را آن‌گونه که هستید دوست ندارند. چرا با کسی بمانیم که ما را آن‌طور که هستیم نمی‌خواهد؟

آن‌طور که ما خودمان را قضاوت می‌کنیم، بدترین قاضی‌ها هم نمی‌کند. اگر در برابر دیگران اشتباهی از ما سر بزند، سعی می‌کنیم اشتباه خود را نفی کنیم و آن را بپوشانیم. اما به محض این‌که تنها شدیم قاضی به قدری قدرت می‌گیرد و به قدری احساس تقصیر می‌کنیم که احساس حماقت و بد و نالایق بودن به ما دست می‌دهد.

موجودات بشری به طور پایان‌ناپذیری خود را تنبیه می‌کنند، به این دلیل که آنچه گمان می‌کنند باید باشند، نیستند.

ما می‌دانیم که آنچه باور داریم باید باشیم نیستیم، و به این دلیل احساس ساختگی‌بودن، حرمان و بی‌شرافتی می‌کنیم. پس سعی می‌کنیم خودمان را پنهان کنیم و ادعای چیزی را کنیم که نیستیم. نتیجه این است که احساس عدم اصالت می‌کنیم، و برای این که دیگران به موضوع پی نبرند، از صورتک‌های اجتماعی مختلف استفاده می‌کنیم. بسیار وحشت داریم که مبادا کس دیگری متوجه شود که ما آنچه ادعا می‌کنیم، نیستیم.