بریده‌هایی از کتاب نیم‌دانگ پیونگ‌یانگ

پس حق و قانون می‌رود به صورت نانوشته می‌رود به سمتِ اتومبیل.

علمِ به تغییرات در جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی کشورها در نظرم بسیار مهم است و حتا شاید مهم‌تر از دیدن و تصویربرداری در لحظه. سیر وقایع و تغییراتِ امور مطمئناً نگاهِ دقیق‌تری به ناظر هدیه می‌دهد.

حوزهٔ نوروز را اگر جدی بگیریم، پلنگی است که پا در یک‌سومِ بلوچِ عمان دارد و دم در شبه‌قاره دارد و ستون فقرات‌ش حوزهٔ قبچاق و قفقاز است و سر در بوسنی اروپا دارد... حوزهٔ نوروز، بخشی از هند و پاکستان و افغانستان تا تاجیکستان و قزاقستان و ترکمنستان و قرقیزستان و آذربایجان و ارمنستان و ترکیه تا یک سوم بلوچ عمانی را به راحتی در برمی‌گیرد... و خود بسی مهیب‌تر است از اتحادیه‌ای که به برگزیت بند باشد. این ارتباط فرهنگی می‌تواند هر تحریمی را خفه کند...

عدم مراوده در سطح حاکمیت، امکان مقایسه را از بین می‌برد. مقایسه نشدن، تقدس می‌آورد برای چیزی که مقدس نیست... تقدیس، جناب رفیق می‌سازد، جناب ژنرال می‌سازد و...

تحریم و دیکتاتوری دو روی یک سکه‌اند. کشور تحریم‌شده ناچار به دام‌چالهٔ تک‌صدایی می‌افتد و تک‌صدایی شروعی‌ست برای دیکتاتوری.

ــ راستی جناب ژنرال کیم جونگ اون بچه دارند؟ خنده‌اش را می‌خورد. با نگاهی تند به من نگاه می‌کند: ــ گفتم که! ما اطلاعاتی در این زمینه نداریم!

تحریم باید انسانِ مقاوم بسازد نه انسانِ دروغ‌گو اما می‌دانم که حرف‌م به شدت آرمانی است...

در خطوط هوایی کرهٔ جنوبی، هرگز کمک‌خلبان به خلبان انتقاد نمی‌کند و خطای او را گوش‌زد نمی‌کند! دقیقاً به دلیل ادبِ سلسله‌مراتب!

به او گفتم که تفاوت‌ها ام‌روز در جاده و اتومبیل و ساخت‌مان نیست. این‌ها دیگر در همه‌جای دنیا دارند شبیه به هم می‌شوند. ام‌روز تفاوت‌ها برمی‌گردد به نحوهٔ زنده‌گیِ آدم‌ها، شادی‌شان، رضایت‌شان از زنده‌گی و...

به او گفتم که تفاوت‌ها ام‌روز در جاده و اتومبیل و ساخت‌مان نیست. این‌ها دیگر در همه‌جای دنیا دارند شبیه به هم می‌شوند. ام‌روز تفاوت‌ها برمی‌گردد به نحوهٔ زنده‌گیِ آدم‌ها، شادی‌شان، رضایت‌شان از زنده‌گی و...

دقیقاً همان‌گونه که می‌دانم تاریخ تمدن فنیقی و زیست‌بوم تجاری، چنان در جان انسان لبنانی آمیخته است که چندفرهنگی‌بودن از خاصه‌های اوست و فرهٔ ایزدی و این همه تصاویر تمدنیِ تخت جمشید، از من و ما چیزی دیگر می‌سازد... و دقیقاً همان‌گونه که باور دارم شاید جهان یک چوپانِ افغانستانی، از جهانِ یک دانش‌مندِ کارمندِ اروپایی وسیع‌تر باشد... انسانِ شرقِ آسیا هم طبیعتاً تفاوت‌هایی

صولی از امکانات حزبی‌ش می‌گوید. از هم‌حزبی‌شان، رفیق‌دوست، می‌گوید که یازده بار کره آمده است و حتا ده بار ره‌بر کبیر را دیده است...

به او گفتم که تفاوت‌ها ام‌روز در جاده و اتومبیل و ساخت‌مان نیست. این‌ها دیگر در همه‌جای دنیا دارند شبیه به هم می‌شوند. ام‌روز تفاوت‌ها برمی‌گردد به نحوهٔ زنده‌گیِ آدم‌ها، شادی‌شان، رضایت‌شان از زنده‌گی و... خانم یون در خودش فرو رفته است. احتمالاً یک پنجرهٔ نیمه‌بازِ دیگر برای‌ش بسته خواهد شد. زبان برای او پنجره‌ای است به جهانِ خارج. ما برای او پیام‌آورانی بودیم از دنیایی دیگر.

تمام تلاش‌م این بود که قبلِ سفر عمیق تحقیق نکنم. آثار مربوط به کرهٔ شمالی را کم‌تر بخوانم و فیلم‌ها را نبینم. دنبال این بودم که تصویر اولیه‌ام سالم باشد و فارغ از پیش‌داوری.

با خودم فکر می‌کنم الان یکی از این سلفی‌بگیرها بپرسد کجا می‌روی چه جوابی خواهم داشت؟ اگر بفهمد ایرانی هستم چه تصوری از این سفر خواهد داشت؟ می‌رویم برای واردات بمب و موشک یا دور زدن تحریم؟ دور زدن به کجا؟ به یک بن‌بست دیگر.

بعد کیم میونگ چول با حوصله توضیح می‌دهد که در جمهوری دموکراتیک خلق کره (همیشه اصرار دارد که کامل بگوید.) حین گرفتن عکس می‌گویند، کیم‌چی! مثل انگلیسی‌ها که می‌گویند، «چیز». راست می‌گوید، موقع هجی کردن‌ش ناخودآگاه لب‌خند می‌زنیم.

این دو پسربچه هم مزید بر علت شده‌اند. سر حال؛ شنگول... یکی‌شان کوچک‌تر است. هنوز خوب راه نمی‌رود. به ما نگاه می‌کند و می‌خندد... این تقریباً اولین انسان واقعی با رفتار طبیعی است که در این سفر می‌بینیم...

مجتبا خجالت را کنار می‌گذارد و به خانم یون می‌گوید: ــ به سلامتی قدم نورسیده دقیقاً کِی می‌رسند؟ یون نمی‌فهمد. با تعجب می‌گوید: ــ قدم نورسیده؟! می‌گویم: ــ بی‌ادبی می‌شود، منظورش این است که چه زمانی ایشان فارغ می‌شود؟ ــ فارغ؟ معناش را نمی‌دانم! فارغ‌التحصیل یعنی؟! درس می‌دهد الان... سیدموسوی دیگر جوش می‌آورد: ــ کی می‌زاید زنِ کیم میونگ چول؟! ــ آهان!! همین‌روزها...

در دل‌م می‌گویم تحریم باید انسانِ مقاوم بسازد نه انسانِ دروغ‌گو اما می‌دانم که حرف‌م به شدت آرمانی است...

می‌نویسم: ــ درمان به هنر پزشکی و تجهیزات پزشکی وابسته است. شاید تجهیزات را بتوان تحریم کرد، اما هنر پزشک تحریم شدنی نیست. مجتبا دوباره به خانمِ یون توضیح می‌دهد که این خط را در تاریکی نگه دارید و زیاد در جای روشن نگذارید که راه نیافتد. یک‌هو می‌بینم که ری ـ وسطِ ترجمهٔ متنِ من ـ دارد از خانم یون ترجمهٔ صحبت مجتبا را می‌پرسد و با دقت به خطِ من نگاه می‌کند!