بریده‌هایی از کتاب فلسفی زیستن

پس هر زمان روزگار مشت گره‌کرده‌اش را نثار شما کرد، نخست ببینید ضربه را از کجا دریافت کرده‌اید، بعد زمان بگیرید که چه مدت طول می‌کشد از جای به پا خیزید. خود را نظاره‌گر باشید که در این مسیر، کدام عامل به شما مدد می‌رساند. این بازی را در تمام طول روز و همه‌روزه می‌توانید انجام دهید.

یک اتفاق واحد را، هم می‌توان گلوله‌های سربی تلقی کرد که به پا آویخته شده‌اند و مانع حرکت می‌شوند، و هم می‌توان بال‌هایی انگاشت که بر شانه‌های ما درآمده‌اند. تعبیر و تفسیر شما از مصائب، نکتهٔ کلیدی‌ست که رمز موفقیت و پیگیری شما بر آن را در خود نهفته دارد. پس خودِ اتفاق تعیین‌کنندهٔ هیچ امری نیست، تعبیر و تفسیری که ما بر آن می‌گذاریم کلید معماست. چنان‌چه به‌واسطهٔ اتفاقی آزرده‌خاطر شده‌اید، این خود حادثه نیست که سبب‌ساز رنجش شما شده است، داوریِ شما از آن است که منشأ آزردگی‌ست.

باید پند اپیکتتوس را به گوشِ جان نیوش کرد: «در پی آن مباش که اتفاقات به‌میل شما حادث شوند، بلکه آنها را همان‌طور که هستند طلب کن، زیرا این‌گونه روزگارت به فراغ‌بالی خواهد گذشت.

هرچیز دیگری زیادی‌ست و به کار نمی‌آید؛ نه ویلای کنار ساحل، نه حلقهٔ الماس‌نشان، نه ظروف چینی گران‌بها و نه هر چیز دیگری که در ضمیر آدمی کاشته نشده و ریشه ندارد.

زندگی سیلی می‌زند، لگد می‌کوبد، آب دهان بر زمین می‌افکند و پشتمان را به خاک می‌زند، اما اینها دلیل نمی‌شود که ما سپر انداخته، تسلیم شویم و بگریزیم. به عکس، از نو به پا می‌خیزیم و بهتر از پیش ادامه می‌دهیم. زندگی همین است؛ همچون رینگ مشت‌زنی که مدام با ضربات مشت و لگد دست به گریبان هستیم، ولی ما قاعده و روش خود را داریم.

به‌راستی چطور ممکن است هنگامهٔ رویارویی با مصائب همچنان شاد بود؟ آن زمان که همه‌چیز بر طبق مراد پیش می‌رود، مسلماً شاد بودن سهل است، ولی آنگاه که روزگار چهرهٔ مکارش را به رخ می‌کشد و سیل مصائب و کشمکش‌ها به سویمان سرازیر می‌شود، کار دشوار خواهد شد.

«درک سخنان دیگران را خلق‌وخوی خویش سازید، و تا جایی که ممکن است، بکوشید به ذهن گوینده رخنه کنید.»

سخن‌چینی،‌ سرزنش و ایرادگیری نکنید. از پرگویی، به‌ویژه دربارهٔ مسائل بی‌معنا، حذر کنید.

«تنها کلید پیروزی اهریمن آن است که نیکان، منفعل بنشینند.»

زمانی شر پیروز میدان می‌شود که انسان‌های نیکو از میانه‌داری سر باز زنند.

«بی‌عدالتی شما، تنها در آنچه که صورت می‌دهید نمود ندارد، بلکه بسیاری از اوقات در کاری‌ست که آن را انجام نمی‌دهید.»

«بگذارید فلسفه خطاهای خودتان را بخراشد و مخدوش کند، تا اینکه ابزاری شود که با آن، دیگران را به باد انتقاد بگیرید.»

اطلاعات برگرفته از حقیقت سر و کار داشته باشید و اوضاع را بدون جانب‌داری بسنجید، بدون اینکه ارزشی به آن بیفزایید یا از آن بکاهید.

«می‌توان با ارزش‌های کوچک آغاز کرد. چشم‌پوشی از قطره‌ای روغن که چکیده یا شراب مختصری که سرقت شده. با خود تکرار کنید: با پرداخت چنین هزینه‌های اندکی، برای خود آرامش خیال و آسودگی خاطر می‌خرم.»

با دیگران به محبت و صبوری رفتار کنید، زیرا تا چندی پیش شما هم در جایگاه آنها بودید. استقامت ورزیدن در تصمیمتان را از هر طریقی که می‌توانید، قوّت بخشید. از ارزش‌های خود صرف‌نظر نکنید.

رایان ادامه می‌دهد: «درست همان‌گونه که نباید تنها به این دلیل که دیگران با تصمیم شما مسئله دارند، از آن منصرف شوید، اطرافیان خود را نیز نباید کنار بگذارید و یا دورشان خط بکشید و به دست فراموشی بسپارید. عصبانی‌شدن و جنگیدن با آنها نیز کاملاً بی‌معناست؛ هرچه نباشد خودتان هم تا چندی پیش، در همین نقطه‌ای ایستاده بودید که آنها ایستاده‌اند.»

هر روز و هر شرایطی که در آن قرار می‌گیرید را به چشم تمرین و کارآموزی نگاه کنید. این‌گونه خود را سریع‌تر با اتفاقات وفق خواهید داد، زیرا هرچه نباشد، آن هم بخشی از کارآموزی شما به حساب می‌آید. آسیب‌دیدگی پیش می‌آید، پس هماورد خویش را مقصر ندانید. اتفاق را هم، زیرا همگی ما در حال کارآموزی هستیم. پس خرابکاری رخ می‌ده

اگر می‌خواهی معشوق شوی، عشق بورز

مارکوس معتقد است: «محبت شکست‌ناپذیر است»، البته تا جایی که خالصانه باشد. او ادامه می‌دهد: «اگر در مهرورزی مداومت به‌خرج دهید، بداندیش‌ترین انسان هم نمی‌تواند از آن روی برگرداند.»

سنکا نیز در همین راستا می‌گوید: «برای بسیاری از کرده‌های خویش پوزش بخواهید، ولی بابت هیچ اقدامی چشم به پوزش‌خواهی دیگران ندوزید.»