بریده‌هایی از کتاب یک عاشقانه آرام

زندگی روزمرّهٔ مؤمنانهٔ اندیشمندانه. این تمامِ حرف من است.

__ شما ادبیات می‌بافید آقا! ادبیات، تقلیدِ زندگی‌ست نه عین زندگی. __ ادبیات، نوعِ نابِ زندگی‌ست، خانم! انسان، تا درد نکشیده‌باشد نمی‌تواند درد را بنویسد __ آنطور که ادبیات نوشته‌باشد.

مطمئن باش که چیزی به نام «بارآوردن» وجودندارد؛ «بارآمدن» وجوددارد، و بارآمدن، محصول اندیشه و ارادهٔ خود توست نه آنچه به تو مُنتقل‌کرده‌اند.

مصرف‌کردنِ ذرّه‌ذرّهٔ زندگی، امّا نه مصرفی‌کردنِ زندگی. مصرف‌کردنِ عشق، مهر، ایمان، شور، نیرو، امّا نه دستمالی‌کردنِ این‌ها، بی‌ریخت‌کردن و ازشکل‌انداختن‌شان.

و از کابوسِ مِه به بارانِ رؤیا نمی‌شود رسید چه رسد به بلورِ شفّافِ واقعیت.

نگذاریم عطرِ هیزمِ تر، بوی پنیرِ تازهٔ بی‌نمک، شکلِ ماهی قزل‌آلای خالْ‌قرمزی که بر خاک می‌افتد، سرمای «سَردْچال» و کِزکردن کنار آن چراغِ خوراک‌پزیِ کهنهٔ تُلُمبه‌یی، صدای نَفَس‌های دخترک که تازه به‌دنیاآمده، از یادمان برود تا باز، زمانی، به یادشان آوریم. مگر به تو نگفته‌ام که «یاد، انسان را بیمار می‌کند»؟ نگفته‌ام؟

«هزار»، ابزاری‌ست که اعتبارش تنها در یادآوری عمق است نه طول. عشق، یک قطارِ مسافربری نیست تا تو اگر کمی دیر رسیدی، قطار رفته‌باشد و تو مانده‌باشی__ با چمدان‌های سنگین، با تأسّف، با قطره‌های اشکی در چشمانِ حسرت

خسته‌شدن و حوصله نداشتن، امّا، به معنای دوست‌نداشتن نیست.

انسان، بدون عشق، دردِ روح را ادراک نخواهدکرد، و بدونِ دردِ روح، بخشی از خداوندِ خدا را در خویشتنِ خویش نخواهدداشت.

من هرگز نمی‌گویم در هیچ لحظه‌یی از این سفرِ دشوار، گرفتار ناامیدی نباید شد. من می‌گویم: به امیدْ بازگردیم __ قبل از آنکه ناامیدی، نابودمان کند.

اگر می‌خواهی عاشق خوبی باشی یا خوب عاشقت باشند، حتّی در نوجوانی __ سِنّی که عشق، چیزی جُز برق نگاه، لمسِ دست، و تشنگی لب‌ها نیست __ به خویشتن بیاموز که علی‌رغم همهٔ دل‌مشغولی‌ها، بچّه‌ها را با تمامیِ پهناوری بی‌کرانهٔ قلبت عزیز بداری. این کار، به‌آسانی، شدنی‌ست __ مثلِ ازبَرکردنِ یک غزلِ نابِ مولوی.

انسان، در هفته، به دو روز تعطیل نیازمند است؛ امّا به دلیلِ کوتاهی، کاهلی، کم‌کاری، یا بیشْ‌خواهی، نتوانسته‌است به این تعطیلی قطعاً لازم و منطقی دست‌یابد. انسان، مسلماً، در هفته به دو روز تعطیل محتاج است: روزِ نخست، برای آنکه به کوه و دشت و بیابان بزند، هوایی بخورد، بِدَود، بازی‌کند، آزاد باشد، ورزش‌کند، خود را در متن طبیعت بکوبد و خمیر کند و از نو بسازد؛ روز دوم برای آنکه به خانه برسد و به همهٔ خُرده مسائلی که آن‌ها را در طول هفته به جمعه حواله داده‌است، و استراحت‌کردن و خُفتن و کاهلی‌کردن و خستگی‌های روز نخست را از تَن به‌در کردن.

معجزه‌یی در کار نیست. هیچ‌چیز مانندِ اراده به پرواز، پریدن را آسان نمی‌کند.

دوست‌داشتن، یک‌طَرَفه می‌شود امّا به ضربِ تهدید نمی‌شود، و این آن چیزی‌ست که سلاطین می‌خواهند: مردم، آنها را بپرستند، آنها از مردمْ بیزار باشند.

عاشق، بهانه نمی‌گیرد. عاشق، نِق نمی‌زند. عاشق، در بابِ زندگی، سخت نمی‌گیرد.

شیرینیِ زندگی از آنجا سرچشمه می‌گیرد که تو، بر مشکلات، غلبه‌کنی. بدونِ این غلبه، زندگی‌مان خالیِ خالی‌ست.

خداوندِ خدا، پیش از آنکه انسان را بیافریند، عشق را آفرید؛ چراکه می‌دانست انسان، بدون عشق، دردِ روح را ادراک نخواهدکرد، و بدونِ دردِ روح، بخشی از خداوندِ خدا را در خویشتنِ خویش نخواهدداشت.

همیشه خاطراتِ عاشقانه، از «نخستین روز، نخستین ساعت، نخستین لحظه، نخستین نگاه و نخستین کلمات آغاز می‌شود» همانگونه که سیاست، از نخستین زندان، نخستین شلّاق، و نخستین دشنام‌های یک بازپرس.

اعدام؟ چه حرف‌ها! در میانِ همهٔ جانورانِ جهان، فقط انسان‌ها اعدام می‌شوند __ به‌وسیلهٔ انسان‌ها. دیگر هیچ جانوری اعدام نمی‌شود، و نمی‌کند.

سَرَت را قدری بیاور جلو تا باز هم آهسته‌تر بگویم: بهترین دوستِ انسان، انسان است نه کتاب.