بریده‌هایی از کتاب تولد در توکیو

کلا جامعهٔ ژاپن سکولار است. مذهبی نیستند؛ ولی اخلاق مدارند. خیلی به ارزش‌های اخلاقی و انسانی اهمیت می‌دهند. در مدرسه درس دینی وجود ندارد، ولی یک کلاسی هست به نام اخلاق. آنجا ارزش‌های اخلاقی را به بچه‌ها یاد می‌دهند؛ مثلاً احترام به بزرگان.

ژاپنی‌ها به تربیت کودک خیلی اهمیت می‌دهند. خانواده‌ها از سن خیلی کم، مسئولیت‌پذیری را به کودکان آموزش می‌دهند.

در مدارس، مطالب مذهبی و آیین بودا آموزش نمی‌دادند. کلا جامعهٔ ژاپن سکولار است. مذهبی نیستند؛ ولی اخلاق مدارند. خیلی به ارزش‌های اخلاقی و انسانی اهمیت می‌دهند. در مدرسه درس دینی وجود ندارد، ولی یک کلاسی هست به نام اخلاق. آنجا ارزش‌های اخلاقی را به بچه‌ها یاد می‌دهند؛ مثلاً احترام به بزرگان. در سیستم تربیتی‌مان هیچ الگویی یا فرد قهرمانی برای اینکه بخواهی از او یاد بگیری یا به او شبیه شوی وجود ندارد. کتاب آسمانی ندارند. این است که مهم‌ترین شیوهٔ تربیت‌شان همذات‌پنداری است. به بچه یاد می‌دهند تو اگر جای طرف مقابل بودی و در حق تو یک بی‌اخلاقی اتفاق می‌افتاد چه حسی داشتی؟ پس تو هم این‌کار را در حق کس دیگری انجام نده!

مال فقط مال است. چیز خاصی نیست که بخواهم از داشتنش خوشحال باشم و از نداشتنش ناراحت.

مادران و مادربزرگ‌های‌مان قدیم‌ترها خیلی پوشیده بودند. خیلی با حجب و حیا بودند. ما یک لباس سنتی داریم به اسم «کیمونو». خیلی پوشیده است. هرکسی آن را می‌پوشید جایگاه و احترام خاصی داشت. الآن هم با اینکه جامعه به سمت بی‌حیایی رفته، ولی هرکسی لباس‌های پوشیده‌تری بپوشد از احترام بیشتری برخوردار است. مردم‌مان قبل از این خیلی غیرت داشتند، برای خانواده‌شان، برای کشورشان. آن‌موقع جوان‌ها خیلی راحت می‌رفتند برای کشور و ناموسشان می‌جنگیدند. ولی الآن دیگر این‌طور نیست. مثلاً در ماجرای هیروشیما یا ناکازاکی، همه می‌دانند امریکایی‌ها با مردم بی‌گناه چه کردند، ولی الآن هیچ‌کس ضد آنها ابراز نظر نمی‌کند. اصلاً ایستادگی نمی‌کنند، بعضی‌ها حتی اقرار می‌کنند که این حقمان بود، یعنی کشور ما بوده که اشتباه کرده. حقمان بود که مردم این‌طور شوند. بعضی‌ها الآن این‌طوری فکر می‌کنند.

از نظر تربیت بچه، مدارس‌مان خیلی سخت‌گیرند. توی مدرسه کلاس اولی‌ها باید خودشان مدرسه را تمیز کنند. آبیاری باغچه و نگه‌داری گل‌ها و درخت‌ها با بچه‌هاست. از مهم‌ترین ویژگی‌های مدارس ما این است که خود بچه‌ها در نظافت مدرسه مسئولیت دارند، یعنی کارهای نظافت مدرسه تقسیم‌بندی می‌شود و زیر نظر معلم کلاس بچه‌ها مسئولیت‌هاشان را انجام می‌دهند

«انسان‌ها دنبال آن چیزی هستند که در دستشان نیست.»

همه هوای هم را دارند. این برایم خیلی ارزشمند بود. فکر می‌کنم علت این‌همه همدلی و اتحاد هم این است که به‌خاطر عقاید مشترکی که دارند دل‌هایشان به هم نزدیک است. هرچند ممکن است در ظاهر باهم تفاوت‌هایی داشته باشند، ولی اکثراً محبت اهل بیت (ع) را در دل‌هایشان دارند.

من هفت‌سال در آرزوی این بودم به جایی مهاجرت کنم که بتوانم راحت و آزادانه حجاب داشته باشم و حالا که به اینجا آمده‌ام می‌بینم زنانی هستند که می‌خواهند آن را نداشته باشند. خیلی حیفم آمد. یاد آن ضرب‌المثل معروف ژاپنی افتادم که می‌گفت: «انسان‌ها دنبال آن چیزی هستند که در دستشان نیست.»

قبل از شیعه شدنم با دعای «یستشیر» آشنا شده بودم. منتها فکر نکرده بودم راوی این مناجات هم یک فرد خاص است. فقط اولش شوکه شدم. از بس این دعا زیبا بود. از بس در آن معارف الهی وجود داشت. «من شهادت می‌دهم که تنها تو خدایی، بالابرنده‌ای برای آنچه بر زمین نشاندی نیست. و نه زمین زننده‌ای هست برای آنچه تو بالا برده‌ای. و نه عزت‌بخشی هست برای آنکه تو خوارش کرده‌ای و خوارکننده‌ای نیست برای انکه تو عزیزش نموده‌ای...» حس کردم دعای یستشیر، یک دعای معمولی نیست. قرآن نیست، ولی متن معمولی هم نیست. با خودم گفتم حتماً انسان عالمی این دعا را نوشته. بعد از شیعه شدنم فهمیدم این دعا را پیامبر (ص) به حضرت علی (ع) یاد داده‌اند. این دعا را هرکس بخواند فطرتش بیدار می‌شود. هرکس بخواند لذت می‌برد. خیلی زیباست.

خیلی خوشحال شدم که صحن حضرت زهرا (س) را پشت صحن حضرت علی (ع) ساخته‌اند. بهترین جا را انتخاب کرده بودند. به نظرم یک خانم حتماً باید خانهٔ شوهرش باشد. حالا با ساخته شدن این صحن حس کردم حضرت زهرا (س) در خانهٔ امیرالمؤمنین است.

تو آزادی بین چند مورد محدود انتخاب کنی.

فکر می‌کردم چقدر خوشبختند زن‌هایی که توی کشوری زندگی می‌کنند که راحت می‌توانند حجاب داشته باشند.

اسلام دین آزادی است؛ به این دلیل که انسان را از خودش و امیالش آزاد می‌کند. از بند این جهان مادی آزاد می‌کند. هرچیزی که در این دنیای مادی است محدود است.

در اطرافم پر بود از افراد شریف و درستکار. اما همان آدم‌ها که می‌دانستم آدم خوبی‌اند، بدون دقت به هدف و مقصد زحمت می‌کشیدند و نمی‌دانستند برای چی دارند کار و زندگی می‌کنند. نمی دانستند ممکن است وجود گسترده‌تری از این زندگی روزمرهٔ فقط خوردن و خوابیدن و لذت بردن وجود داشته باشد. من این‌طور فکر می‌کردم که اگر با دیدن و فکر کردن دل ما بدون محدودیت بتواند پرواز کند، پس ما باید خیلی بزرگ‌تر از «فقط زندگی روزمره» باشیم.

مدارس ما تا قبل از جنگ جهانی دوم، دختر و پسر از همدیگر جدا بودند. از همان شش‌سالگی که به مدرسه می‌رفتند تفکیک جنسیتی بود. اما بعد از جنگ جهانی دوم و تأثیرگذاری فرهنگی غرب روی مردم، سنت‌های ما ضعیف‌تر شد و بخشی از سبک زندگی و اجتماعی مردم تغییر کرد. یکی از آنها هم مختلط شدن مدارس دخترانه و پسرانه بود.

همان خداوندی که در توکیو دست من را گرفت، حالا مرا آورده بود مشهد و کربلا تا گوشه‌هایی از بهشت وعده داده‌اش را نشانم بدهد. خدایا چگونه تو را شکر کنم...

اربعین روضه‌ای است که خود امام حسین (ع) هرساله می‌گیرد و مردم را از سراسر جهان به آن دعوت می‌کند. حیف که نمی‌گذارند مردم جهان اربعین را بشناسند. اربعین معناهایی دارد که هرکس آن را بشناسد نمی‌تواند از اسلام دل بکند. اربعین معنای فرهنگی دارد، معنای سیاسی دارد، معنای اقتصادی دارد و... اربعین در این زمانه بزرگ‌ترین آیهٔ خداوند بر روی زمین است. و نشانه‌ای است از جمع شدن سپاهیان امام موعود زیر پرچم امام حسین (ع).

اولین چیزی که توجه من را در دفاع مقدس جلب کرد عکس شهدایی بود که قبل از شهادتشان همه شاد و خوشحال بودند. توی چهرهٔ همه‌شان امید را می‌دیدی. انگار وسط جشن ازشان عکس گرفته باشند.

به نظر من صدقه دادن و کارهای خیر خیلی خوب است ولی موقتی است. وقتی به کسی کمک مالی می‌کنیم درد او را موقتاً درمان کرده‌ایم. اما حمایت از تولید، باعث رونق اقتصاد می‌شود و رونق اقتصاد باعث ایجاد شغل. به نظر من عقل حکم می‌کند در کنار کمک‌های خیریه که موقتاً دردی را دوا می‌کند باید به فکر کاری بود که باعث ایجاد شغل می‌شود و آن درد را از ریشه دوا می‌کند.