بریده‌هایی از کتاب ویولن دیوانه

روزشماری برای دیدن زیبایی‌های بهار تلخ نیست. دلدادهٔ در گداز اشتیاق و در انتظار بهار اولین کلوخی را که سر از برف بیرون کند برمی‌دارد و می‌بوید و می‌بوسد. اولین برگ گزنه را به‌محضِ باز شدن می‌چیند تا سوزش آن را بر پوست صورت خود همچون نخستین پیام رسیدن بهار حس کند.

بله، انتظار بهار نصیبهٔ همه است.

از این سِیر ملایم به سوی شبْ لذتی وصف‌ناپذیر می‌برد. روشنایی شتابی در رفتن نداشت و آرامش شب چادر خود را نرم‌نرمک می‌گشود. خوبی‌های روز و شب در این ساعت به‌شیرینی در کنار هم بودند و باهم می‌آمیختند.

از این گذشته پیرزنِ مهربان نمی‌توانست ترسان واپس ننگرد، زیرا مدام احساس می‌کرد که عفریت مرگ با داس هولناکش دنبال آن‌هاست تا دختری را بازستاند که کشیش طی سخنرانی‌اش با سه مشت خاکی که بر تابوت ریخته بود، به عقدش درآورده بود.

جرئت نداشت حرکت کند. می‌ترسید که با کوچک‌ترین جنبشْ احساسِ شیرینش از میان برود. مثل این بود که مرغک نازک‌دلی بر شانه‌اش نشسته باشد و او بترسد که او را بترساند. یک حرکت او ممکن بود مرغک را بتاراند و کوهی از غم جانشینش گردد.

حالش به درختی می‌مانست که به جای این‌که تنهٔ آن را با اره ببُرند ریشه‌هایش را در خاک قطع کنند و تنه را برپا بگذارند تا به‌تدریج بمیرد. درخت برپا می‌ماند، اما در حیرت، که چرا آب و غذا به آن نمی‌رسد. برای زنده ماندن می‌جنگد اما برگ‌هایش به‌تدریج کوچک‌تر می‌شوند. دیگر هیچ جوانه‌ای از شاخه‌هایش برنمی‌جوشد و پوستش چروکیده و سخت می‌شود و چاره‌ای جز مُردن ندارد زیرا دستش از سرچشمهٔ زندگی کوتاه شده است.

تازه به وحشت افتاد. وحشتی مرگ‌بار. وحشت از این‌که ممکن بود در این دقیقه به‌راستی مُرده باشد. دور نبود که جسدی وحشتناک باشد، که به‌زودی شروع به گندیدن کند. او را در این گور گذاشته بودند و به‌زودی زیر توده‌ای خاک مدفون می‌شد و کسی جز مشتی خاک به حسابش نمی‌آورد و میان زندگان جایی نمی‌داشت. خوراک کرم‌ها می‌شد و هیچ‌کس ککش نمی‌گزید. زیرا این حال برای همه عادی بود.

درست مثل آدم‌ها که وقتی سخت می‌ترسند هر چه دانسته‌اند فراموش می‌کنند.

گورستان از جنگل دلپذیرتر بود، زیرا در جنگل احساس تنهایی‌اش عمیق و آزارنده بود و در او وحشت القا می‌کرد. این‌جا سکوت به همان ژرفای سکوت جنگل بود. اما در عوض این‌جا تنها نبود، زیرا زیر هر سنگ و هر تل علف کسی خوابیده بود، درست همراهانی که او می‌خواست تا احساس تنهایی و تشویش نکند.

ترسْ درد بی‌درمانی است و هر کس که به این درد مبتلا شود از زندگی روی خوشی نمی‌بیند.