بریده‌هایی از کتاب در روزگار آلودگی

آلودگی دعوتی است به فکرکردن. قرنطینه فرصتی است برای این کار. فکرکردن به چه؟ به اینکه ما تنها عضوی از اجتماع بشریت نیستیم. ما گونهٔ تهاجمی‌ترِ این اکوسیستم متعالی و شکننده‌ایم.

اجتماعی که باید نگرانش باشیم نه محله یا شهرمان است، نه یک ناحیه و نه حتی کل ایتالیا یا کل اتحادیهٔ اروپا. در روزگار آلودگی، اجتماع تمام بشریت است. اگر از خودمان بابت تلاش‌هایی که برای حمایت از سرویس بهداشت ملی می‌کنیم، قدردانی می‌کردیم، می‌توانیم همین حالا از آن دست بکشیم.

به‌این‌ترتیب اپیدمی ما را تشویق می‌کند که خود را اعضای یک قبیله بدانیم. فکرمان را چنان درگیر می‌کند که در حالت عادی معمول نیست. روابطمان با دیگران کلافی سردرگم است و حضورشان بر هر انتخاب ما اثرگذار. در روزگار آلودگی ما یک پیکر واحدیم. در روزگار آلودگی دوباره یک جامعه می‌شویم.

من اما گمان می‌کنم که مقصود مزامیر شمارش دیگری است: می‌خواهد به ما یاد دهد روزهایمان را بشماریم تا به آن‌ها قدر و ارزش دهیم. به همهٔ روزها، حتی این ایام که دورانی زجرآورند.

می‌توانیم کووید-۱۹ را اتفاقی مجرد، بداقبالی یا مصیبت تعریف کنیم، می‌توانیم فریاد بزنیم که تقصیر آن‌هاست. مختاریم. یا می‌توانیم به آلودگی معنا بدهیم. از این زمان استفادهٔ بهتری ببریم، آن را به کارِ اندیشیدن به چیزی ببندیم که وضعیت عادی ما را از فکرکردن به آن بازمی‌دارد: چطور شد که به اینجا رسیدیم، چطور می‌خواهیم از نو شروع کنیم؟ شمارش ایام. تصاحب دلی فرزانه. نگذاریم که این روزها بیهوده بگذرند.

سال‌ها فکر می‌کردم دیوار چین تنها ساختهٔ دست بشر است که از ماه دیده می‌شود. چون این‌طور می‌گفتند و می‌شود بدون اندیشیدن چنین چیزی را باور کرد. اما وقتی از آن بالا رفتم و یک‌ساعتی دورش چرخ زدم، فهمیدم این حرف بی‌منطق است. دیوار شاهکار بود، اما چندان ضخامتی نداشت. دلیلی نداشت که بشود از آن بالا دیدش. اخبار اشتباه مثل اپیدمی منتشر می‌شوند.

در روزگار آلودگی، علم ما را ناامید می‌کند. ما قطعیت می‌خواستیم و چیزی که یافتیم تعدد نظرات بود.

آلودگی دعوتی است به فکرکردن. قرنطینه فرصتی است برای این کار. فکرکردن به چه؟ به اینکه ما تنها عضوی از اجتماع بشریت نیستیم. ما گونهٔ تهاجمی‌ترِ این اکوسیستم متعالی و شکننده‌ایم.

کافی است این یادمان بماند و کمی بیشتر از همیشه مراقب باشیم و کمی بیشتر مهربان باشیم و در راهروی فروشگاه‌ها توهین نکنیم و فریاد سرندهیم. به هر روی - صرف‌نظر از عدم توانایی ما در افتراق قیافه‌های آسیایی از یکدیگر- مقصر آلودگی نه همهٔ «آن‌ها» که همهٔ «ما» هستیم.

کوو-۲ دقیقاً مثل ویروس سارس و ایدز از یک گونهٔ حیوانی به انسان انتقال یافته است. همه انگشت را به سمت خفاش می‌گیرند، سارس هم از خفاش آمد؛ اما کوو-۲ مستقیماً از خفاش به انسان منتقل نشده است، بلکه واسطه‌ای داشته از گونه‌ای دیگر که شاید مار بوده است.