بریده‌هایی از کتاب اعتقاد بدون تعصب

چیزی که «شناخت» نامیده می‌شود، همواره (همان‌طور که نیچه مدعی بود) ابزاری در مبارزه برای کسب قدرت است. دعوی شناخت بی‌غرضانه باید کنار گذاشته شود. بیرون از دایره منافع قدرت، هیچ واقعیتِ عینی وجود ندارد. مفهوم عینیت، توهمی بیش نیست و در واقع خودش هم از طریق منافع خاص قدرت تعیین می‌شود.

به شکل تناقض‌آمیزی در این رویکرد افراطی نیز تردید سرکوب می‌شود ــ یعنی تردید درباره این‌که آیا اساسا حقیقت الزام‌آوری وجود دارد یا نه. معلوم می‌شود که حتی نظریه‌پردازان پست‌مدرن هم می‌توانند کاملاً متعصب باشند.

تفاوت بین پیش‌نما و پس‌نما را می‌توان به‌طور خلاصه چنین توصیف کرد: رفتار پس‌نما رفتاری است که به صورت خودکار بدون تفکر زیاد انجام می‌گیرد. فرد صرفا از برنامه‌هایی که برای او تعیین شده، پیروی می‌کند. در مقابل، رفتار پیش‌نما مستلزم تفکر است: باید از این راه رفت یا آن راه؟ توازن بین پیش‌نما و پس‌نما تا حد زیادی تحت تأثیر مدرنیزاسیون قرار گرفته است: گسترش دایره انتخاب که در صفحات قبل ذکر شد، به نوبه خود منجر به گسترش تفکر شده است. هلموت شِلسکی، جامعه‌شناس آلمانی، که کمتر از یک دهه بعد از گلن به دنیا آمد، این واقعیت را تفکر دائمی نامیده است. تفکردائمی را می‌توان امروزه هم در سطح فردی و هم اجتماعی مشاهده کرد. افراد چنین تربیت می‌شوند که مدام بپرسند کیستند و چطور باید زندگی کنند و مجموعه‌ای عظیم از سازمان‌های درمانی نیز برای کمک به آنها در اجرای این وظیفه مهم آماده خدمت هستند. در سطح اجتماعی، نظام آموزشی، رسانه‌ها و مجموعه‌ای از «اتاق‌های فکر» (چه اسم مناسبی) همین سؤالات را درباره کل جامعه می‌پرسند: ما کیستیم؟ به کجا می‌رویم؟ به کجا باید برویم؟ می‌توان بی‌اغراق گفت، مدرنیته از ازدیاد آگاهی رنج می‌برد.

دیوارهای افتراق اجتماعی بسیار بلند بود.

برای همین است که بازار جوک عمدتا در شرایط سرکوب سیاسی گرم می‌شود. اتحاد شوروی و اقمارش بستری مناسب برای انبوه جوک‌هایی بودند که هم رژیم‌های مختلف کمونیست را به سخره می‌گرفتند و هم حامی مخالفین این رژیم‌ها بودند.

روبرت موزیل داستان‌نویس اتریشی قرن بیستم، جایی با همان زبان طنزآمیز آثارش گفته: «صدای حقیقت، ته‌مایه‌ای مشکوک دارد.»

از نظر «اهل» خرده‌فرهنگ، جهان از بدو پیدایش دچار یک انشقاق فاحش بوده است ــ کسانی که در داخل خرده‌فرهنگ هستند و در پرتو حقیقت زندگی می‌کنند و کسانی که در خارج آن قرار دارند و در ظلمت جهل زندگی می‌کنند.

ایمان نوعی شرط‌بندی است که باختی در آن وجود ندارد. اگر دین برحق باشد، می‌توان در آخرت با افتخار از ایمان خود دفاع کرد؛ اگر هم درست نباشد و آخرتی در کار نباشد، شخص هرگز این موضوع را نخواهد دانست.

انسان‌ها نوعی بی‌میلی نسبت به انتخاب دارند که آنقدر عمیق است که ممکن است ریشه در ساختار زیستیِ نوع بشر داشته باشد.

مسیحیان از دیرباز به ایمانشان به دیده کانونی نگاه می‌کنند که هر چیز دیگر در جهان دور آن می‌چرخد. هیک توصیه می‌کند که اکنون باید به دینشان به دیده یکی از چندین سیاره‌ای نگاه کنند که دور خورشیدِ حقیقت مطلق می‌چرخند