بریده‌هایی از کتاب هربار که معنی زندگی را فهمیدم، عوضش کردند: زیست با استفاده از خرد فلاسفه‌ی بزرگ

آیا اپیکور پیشنهاد می‌کند که در شکل ایدئال و مطلوب حیات یا همان زندگی شاد ما نباید هیچ‌گونه میل و خواسته‌ای داشته باشیم؟ صرفاً با چیزی که داریم و کاری که می‌کنیم شاد باشیم؟ منتظر خواندن جواب خیر هستید؟ غافل‌گیرتان می‌کنیم، بله. این دقیقاً چیزی بود که مد نظر اپیکور بود.

ما متقاعد شده‌ایم، جامعه ما را متقاعد کرده که خصوصیت کمال‌گرا بودنْ یکی از خصوصیات بارز اشخاص محترم و معتبر جامعه است. ما فرزندان‌مان را وادار می‌کنیم که کمال‌گرا باشند. اما نتیجهٔ کمال‌گرایی این است که ما مدام در تلاش برای این هستیم که حاصل کارمان بتواند بهتر باشد.

«بهتر است یک انسان ارضانشده باشید تا یک خوک ارضاشده. بهتر است سقراط ناکام باشید تا ابله کامیاب.»

ایراد عمدهٔ زندگی بلندپروازانه و جاه‌طلبانه از دید اپیکور این است: بعد از این‌که فرد آن‌چه را که خواسته با سختی به دست می‌آورد به دنبال به دست آوردن چیزی می‌رود که سخت‌تر و خطرناک‌تر است. با پیشرفت در این مسیر خواسته‌های فرد بیشتر و دشوارتر و خطرناک‌تر می‌شود و آسایشش کمتر. و در نهایت برای هر بلندپرواز جاه‌طلبی لحظهٔ پایان فرا می‌رسد، لحظه‌ای که در رسیدن به آخرین هدف و خواستهٔ زندگی‌اش ــ که بزرگ‌ترین و مهم‌ترین هدف زندگی‌اش محسوب می‌شود ــ ناکام مانده و مثل یک بازنده باید از این زندگی و این دنیا خداحافظی کند.

اپیکور در امکان تجربهٔ یک زندگیِ شاد است. ما نه‌تنها باید به پیامدهای اشتیاق و میل‌مان به بیشتر داشتن از چیزی که الان داریم، توجه کنیم بلکه باید نتیجهٔ نهایی کلیهٔ امیال‌مان را نیز در نظر بگیریم. مثلاً اگر قصد دارید به وسوسهٔ خیانت به همسرتان جامهٔ عمل بپوشانید پیچیدگی‌های برنامه‌ریزی، اضطراب عمل و احساس گناه پس از عمل را در نظر بگیرید و فکر کنید آیا در مقابل لذتی که از آن برده‌اید ارزشش را دارد؟

لذت چیزی را که در اختیار داری، با آرزو و میل چیزی که نداری ضایع نکن. به خاطر داشته باش چیزی که اکنون داری، چیزی بوده که زمانی آرزوی داشتنش را داشتی. اپیکور، فیلسوف یونانی لذت‌گرا (۲۷۰ ـ ۳۴۱ پیش از میلاد)

ما در عالم تصورات و خیال، تمام احتمالات و تمام مزایا را می‌خواهیم درحالی‌که در عالم واقعیت ما فقط یک گزینه را در یک زمان می‌توانیم انتخاب کنیم. همین کافی است که یک نفر را دچار غم و حسرت اگزیستانسیالیستی کند.

بارت می‌گوید ما از امتیاز هولناک و ترسناک خلق معنای شخصی زندگی‌مان برخورداریم و همین تصمیمات کوچک روزمره است که زندگی ما را شکل می‌دهد.

پذیرش پوچی این آزادی بی‌حدومرز را به انسان می‌دهد تا معنای شخصی خود را برای زندگی خلق کند.

دوره‌هایی در زندگی من بوده که از بی‌معنایی همه‌چیز و همه‌کس این دنیا به تنگ آمده‌ام و کلافه شده‌ام اما نیازی ندیدم که آن را همانند استاد تبلیغ کنم. مطمئنم این درسی نیست که بخواهم دربارهٔ زندگی به دخترم و نوهٔ دختری‌ام بیاموزم.

وقتی از برتولت برشتِ نمایش‌نامه‌نویس، پرسیدند که نظرش در مورد اخلاق چیست پاسخ داد: اول غذا بعد اخلاق. او با این پاسخ به این نکتهٔ ظریف اشاره کرد که تصمیم‌گیری اخلاقی یا غیراخلاقی شاید تنها دغدغهٔ ذهنی مایی است که برای تأمین معاش و نان شب نیازی به زیر پا گذاشتن هرگونه اصل اخلاق نداریم.

معتقدم رمان‌ها و نمایش‌نامه‌ها صریح‌تر و آشکارتر از مقالات فلسفی، پوچ‌انگاری و هیچ‌انگاری را به تصویر می‌کشند.

من آن‌جا نمی‌نشینم تا به خودم بابت خودم بودن و خودم شدن تبریک بگویم. اگر بخواهم بابت چیزی به خودم تبریک بگویم صرفاً بابت بودن است؛ زنده بودن.

هیچ‌انگاری از تضاد و ناهنجاری بین میل طبیعی انسان برای یافتن معنا در زندگی‌اش و غیرممکن بودن کشف آن معنا به شیوه‌ای منطقی و عقلانی سرچشمه می‌گیرد.

روان‌کاوان معتقدند که طنز مکانیسم دفاعی خلاقانه‌ای است که باعث ایجاد فاصله بین ما و افکار و احساسات تنش‌آفرین و استرس‌زای‌مان می‌شود.

یک زندگی لذت‌بخش ضرورتاً نیازی ندارد که معنی فلسفی داشته باشد، به قول معروف اتلاف وقت، وقتی که لذت‌بخش باشد دیگر اتلاف وقت نیست.

یک زندگی لذت‌بخش ضرورتاً نیازی ندارد که معنی فلسفی داشته باشد، به قول معروف اتلاف وقت، وقتی که لذت‌بخش باشد دیگر اتلاف وقت نیست.

روان‌کاوان معتقدند که طنز مکانیسم دفاعی خلاقانه‌ای است که باعث ایجاد فاصله بین ما و افکار و احساسات تنش‌آفرین و استرس‌زای‌مان می‌شود.

«تمایل برای خودشکوفایی تمایلی برای این است که فرد بیشتر و بیشتر خودش باشد تا تبدیل به کسی بشود که قادر است تبدیل به آن کس شود.»

دلیل اصلی این‌که ما از مسئولیتِ خودسازی طفره می‌رویم این است که پذیرش آن بسیار ترسناک است. فکرش را بکنید اگر به این باور برسیم که معمارِ سرنوشت خود هستیم و بعد براساس این اندیشه در زندگی‌مان به جایی برسیم که حال‌وروز خوب و خوشی نداشته باشیم چه کسی را غیر از خودمان می‌توانیم مقصر قلمداد کنیم؟ یقهٔ چه کسی را می‌توانیم بگیریم؟ این مفهوم اگزیستانسیالیستی از آن ایده‌هایی بود که ذهن مرا سخت درگیر خودش کرد. این‌که معنای زندگی چیزی نیست که قرار باشد آن را جست‌وجو کنیم بلکه چیزی است که بایستی شخصاً آن را خلق کنیم.