بریده‌هایی از کتاب آیا روزهای خوشی در انتظار بشر است؟ (یک مناظره)

خانم‌ها و آقایان، اعتقاد دارم که باید به سمت فلسفه‌ای برویم که ما را بهتر حفظ خواهد کرد. فلسفه‌ای که آن را واقع‌گرایی بدبینانه می‌نامم. این فلسفه، مقابله با نگرش تقویت‌شده‌ای است که در علوم و کسب و کار مدرن پیدا می‌کنید و متعلق به مجموعه دلایل متفاوتی است که تلاش می‌کند همیشه دربارهٔ اطراف خود حس شادمانه‌تری داشته باشیم.

خانم‌ها و آقایان، اعتقاد دارم که باید به سمت فلسفه‌ای برویم که ما را بهتر حفظ خواهد کرد. فلسفه‌ای که آن را واقع‌گرایی بدبینانه می‌نامم. این فلسفه، مقابله با نگرش تقویت‌شده‌ای است که در علوم و کسب و کار مدرن پیدا می‌کنید و متعلق به مجموعه دلایل متفاوتی است که تلاش می‌کند همیشه دربارهٔ اطراف خود حس شادمانه‌تری داشته باشیم.

گذشت، مهربانی و همدلی بر اساس پذیرش ناقص‌بودن بنیان ماست. ما مخلوقات ناقصی هستیم و نیازمندیم نقاط ضعفمان را به یاد داشته باشیم تا به‌درستی انسان باشیم.

میلیونرها و میلیاردرهای زیادی هستند که احساس می‌کنند به اندازهٔ کافی برخوردار نیستند؛ و این تعریف درست فقر است به این معنا که شما چیزی به قدر کافی ندارید. و شوربختانه هرچه سطح درآمد بالاتر می‌رود، این مسئله بیشتر حس می‌شود.

جهل، بلای بزرگ زمانهٔ ما، با نور خرد از بین خواهد رفت؛ این بزرگ‌ترین امید خوش‌بین‌هاست.

در کشورهای پیشرفته، مطابق شاخص توسعهٔ انسانی اعداد مربوط به سال ۲۰۱۲ هستند. استیون پینکر: بله؛ نرخ مرگ و میر در قتل و جنایت، به‌مراتب بیشتر از نرخ آن در تروریسم منطقه‌ای و جنگ‌هاست. مردم بیشتری در جهان، به‌علت قتل می‌میرند تا به‌خاطر جنگ.

با پیشرفت فناوری و دیگر زمینه‌ها، اندازه و ماهیت فاجعه‌بار آنها هم رشد می‌کنند و جنبهٔ منفی آنها نیز با تصاعد نمایی افزایش می‌یابد. بنابراین برای هر جهش بزرگی در هر حوزهٔ خاص، جهش بزرگی هم برای مثال در قدرت بشریت برای نابودی خودش هم ایجاد کرده‌اید. فکر می‌کنم برای ما، برای طرف ما، اهمیت دارد که به‌عنوان بدبین‌ها شناخته نشود. ما دورترین حالت از این عنوان هستیم. موقعیت من به‌سادگی این است که جهان متفاوت است و همان‌گونه که به پیش می‌رویم، نمی‌دانم آیا اوضاع بهتر می‌شود یا بدتر. این موضوع اجازه می‌دهد از طرف روبه‌رو بخواهم که لازم است گزاره‌هایش را اثبات کند. به‌سادگی شانه‌ام را بالا می‌اندازم و اگر تماشاگران بپذیرند که ما باید شانه‌مان را بالا بیندازیم، آنگاه برنده‌ایم.

مت ریدلی: خرافات. در جهان تعداد فزاینده‌ای به روایت‌های بنیادگرا از مذاهب روی آورده‌اند. اینجا دربارهٔ مذهب و آیین خاصی صحبت نمی‌کنم؛ دربارهٔ تمام ادیان حرف می‌زنم. اما افرادی که به بنیادگرایانه‌ترین روایت‌های مذاهب مختلف، ایمان دارند، عینا بچه‌های بیشتری هم دارند. حال اگر فرزندان، راه والدین را ادامه بدهند، که البته خوشبختانه همیشه این‌طور نیست، این موضوع می‌تواند منجر به افزایش چشمگیری در تعداد افرادی شود که برای پذیرش دیدگاه‌های بنیادگرایانه و افراطی، آمادگی دارند. این در روزهای قدیم مسئله‌ای محسوب نمی‌شد؛ چرا که هر کسی تلاش می‌کرد بچه‌های بیشتری داشته باشد و آنها منطق سرشان می‌شد ولی الان نگرانم که افرادی که غیرمنطقی هستند بیشتر از افراد منطقی بچه می‌آورند؛ اگر بتوانم از این اصطلاح استفاده کنم بدون این‌که کسی مجازاتم کند.

مت ریدلی: بیشتر خبرهای خوب، به‌صورت تدریجی و خبرهای بد، ناگهانی هستند. به همین دلیل است که تلویزیون در احاطهٔ خبرهای بد قرار گرفته و خبرهای خوب گزارش نمی‌شوند. به همین دلیل است که پس از یک قرن سیطرهٔ جنگ‌های جهانی و نسل‌کشی، بهتر از اینی هستیم که پیش‌تر بودیم چون تحولات تدریجی، گزارش نشده‌اند. تغییرات تدریجی، پدیده‌ای از پایین به بالاست. این امری تکاملی است که در جامعه اتفاق می‌افتد: دو ایدهٔ متفاوت با همدیگر ملاقات می‌کنند، با هم پیوند می‌خورند و یک بچه‌ایده تولید می‌کنند که زندگی مردم را بهبود می‌بخشد و این ایده به‌تدریج از طریق جامعه گسترش می‌یابد. به‌عنوان مثال اینترنت یا انقلاب تلفن‌های همراه. آنها به‌صورت خودکار و بدون این‌که کسی آنها را تحت انقیاد خودش دربیاورد، آمده‌اند و اکنون تولیدشان، فرآیندی است که نظم خودانگیخته نام دارد. به‌عبارت دیگر، آنها به‌صورت متناسبی بین شکل و عملکرد در جامعه تولید شده‌اند که به‌وسیلهٔ کسی از پیش تعیین نشده‌اند اما با این‌حال سر بر آورده‌اند.

فکر نمی‌کنم آنهایی که بدبین هستند، لزوما پیشرفت بشر را رها کرده باشند. هر کسی می‌تواند هوادار بزرگ پیشرفت انسان باشد اما در عین حال حقایق تیره و تار را هم پیش چشم داشته باشد. پس می‌خواهم گروه مخالفان پیشرفت را از شر دیدگاه تیره و تار و دل‌پریشانی، رهایی ببخشم. ما آشفته‌خاطر نیستیم بلکه واقع‌گراهایی شادمان هستیم.