بریده‌هایی از کتاب دو امام مجاهد

ای‌کاش فکر اسلامی در میان مردمی پیاده بشود که این مردم از روح اسلام، از اسلام، مطلقا خبری نشنیده باشند. در میان این‌چنین مردمی، فکر اسلامی خیلی به‌آسانی بیشتری پیاده میشود تا در میان مردمی که از اسلام یک چیزهایی میدانند، یک دریافتهای غلطی دارند، یک مسائلی را از اسلام فهمیده‌اند، امّا همهٔ اسلام را نفهمیده‌اند، روح اسلام را نفهمیده‌اند. زدودن کج‌بینی‌ها و جایگزین کردن واقعیّات و حقایق به جای آنها، مشکل‌تر است تا اصل اظهار حقایق و بیان آنچه هست. کار امیرالمؤمنین این کار اوّلی بود. پنج سال حکومت امیرالمؤمنین (صلوات‌الله‌علیه) به این مسائل گذشت؛ پنج سال!

از درددل‌های علی‌بن‌ابی‌طالب است؛ (میفرمایند:) بخشی و پاره‌ای از حق را میگیرند، با باطل می‌آمیزند، با وجههٔ حق، باطل خود را به خورد مردم میدهند و افکار را در مقابل خود خاضع و تسلیم میکنند؛ لباس حق را بر تن میکنند و به میدان جنگ حق می‌آیند؛ قرآن را روی دست میگیرند و به جنگ قرآن و علی که قرآن ناطق است می‌آیند

برادر! من و شما اگر امروز نمیدانیم حسین‌بن‌علی چرا حرکت کرده، آن دیگر گناه کسی نیست؛ این بر اثر نگفتنِ خود این خاندان عزیز و عظیم‌الشّأن نیست؛ این بر اثر این است که خود ما انصافاً بد آمدیم، نخواستیم بفهمیم.

شهید یعنی آن که میمیرد برای اینکه انسانیّت زنده بماند؛ آن که میمیرد برای اینکه مکتب خدا و اسلام، پایدار و برقرار بماند؛ این است شهید

هرجا اختلاف طبقاتی بود اسلام نیست؛ هرجا که شرک بود اسلام نیست؛ هرجا تبعیض بود اسلام نیست؛ چون اسلام آن چیزی است که با تمام این بنیانهای پلید فاسد، بشدّت مبارزه میکند

قبل از آنکه اسلام بیاید ذلیل بود؛ عزّت مال پول و مقام بود، نه مال انسان. پیغمبر اسلام آمد و به انسانیّت ارزش داد و فهماند که انسان میتواند به یک مقامی برسد، به یک اوج و پروازی برسد که از فرشتگان بالاتر برود؛ و این تکریم انسان یکی از اصول اساسی مکتب اسلام است

و به شما بگویم که هرجا این اختلاف وجود داشت، اسلام درآنجا نیست؛ قرص و محکم بدانید این را: هرجا اختلاف طبقاتی بود اسلام نیست؛ هرجا که شرک بود اسلام نیست؛ هرجا تبعیض بود اسلام نیست؛ چون اسلام آن چیزی است که با تمام این بنیانهای پلید فاسد، بشدّت مبارزه میکند. پس اسلام آنجا نیست.

زدودن کج‌بینی‌ها و جایگزین کردن واقعیّات و حقایق به جای آنها، مشکل‌تر است تا اصل اظهار حقایق و بیان آنچه هست. کار امیرالمؤمنین این کار اوّلی بود

قرص و محکم بدانید این را: هرجا اختلاف طبقاتی بود اسلام نیست؛ هرجا که شرک بود اسلام نیست؛ هرجا تبعیض بود اسلام نیست؛ چون اسلام آن چیزی است که با تمام این بنیانهای پلید فاسد، بشدّت مبارزه میکند.

صلح امام حسن آتش‌بس بود و به منظور ایجاد انقلاب بود و این در جملات خود امام حسن پیدا است. صلح امام حسن تبدیل جبههٔ جنگ از روی زمین بود به زیر زمین؛ اینها را بدانید. امام حسن (علیه‌السّلام) وقتی دید برای خاطر اینکه یاور و ناصر حسابی ندارد، در میدانِ رویاروی، با معاویه نمیتواند پنجه بیفکند، مبارزه را تمام نکرد، مبارزه را قطع نکرد، جای مبارزه را عوض کرد. از روی زمین مبارزه را برد به زیر زمین؛ تشکیلاتی‌اش کرد، حزبی‌اش کرد، مخفی‌اش کرد، نهانش کرد.

آیا واقعاً این عمل عظیم انجام گرفته که من و شما بنشینیم (فقط) گریه کنیم برایشان؟ یا ما از آقا باب‌الحوائج (صلوات‌الله‌علیه) حاجتهایمان را فقط بخواهیم؟ فقط همین است؟ وقتی ملّتی از یک داستان آموزنده آموزش نمیگیرد، فاجعه است.

در طول دوازده سال حکومت عثمان به اشرافیگری هم خو کرده است، به راحت‌طلبی هم خو گرفته است، به تبعیض هم خو گرفته،

این شایعهٔ داهی بودن معاویه، یعنی خیلی تیزهوش و تیزرأی بودن معاویه، یک شایعهٔ بی‌اساس و دروغینی است. معاویه مرد داهیه‌ای هم نبوده است، مرد خیلی زرنگی هم نبود؛ او از روشهایی استفاده میکرد که استفاده کردن از آن روشها زرنگی نیست، بی‌وجدانی است. زرنگی نیست که انسان دروغ بگوید و افترا ببندد و در سایهٔ دروغ و افترا، (در مواجهه) با کسی که مثلاً از این دو صفت بد روگردان است، کار خودش را پیش ببرد. این زرنگی نیست، این درایت و هوش نیست، این یک نوع شیطنت است.

برای ما امام یعنی کسی که کوچک‌ترین حرکاتش معنادار و جهت‌دهنده است و درس میدهد؛ این خیلی فرق میکند چه‌جور آدمی باشد؛ خیلی فرق میکند.

حالا هم مردم به جای آنکه از خدا اطاعت کنند، از طاغوتها اطاعت میکنند؛ حالا هم مردم به جای آنکه مانند دندانه‌های شانه، برابر و مساوی باشند، یکی آن‌چنان خورده که قطر چند انسان را پیدا کرده، یکی آن‌چنان نخورده که مانند نی باریک شده؛ یکی آن‌چنان اندوخته و انباشته که حساب از دست خودش (هم) بیرون است، یکی آن‌چنان ندارد که محتاج یک لقمه‌نانی است که شکمش را امشب سیر کند. این اختلاف در جامعهٔ اسلامی به وجود آمد. و به شما بگویم که هرجا این اختلاف وجود داشت، اسلام درآنجا نیست؛ قرص و محکم بدانید این را: هرجا اختلاف طبقاتی بود اسلام نیست؛ هرجا که شرک بود اسلام نیست؛ هرجا تبعیض بود اسلام نیست؛ چون اسلام آن چیزی است که با تمام این بنیانهای پلید فاسد، بشدّت مبارزه میکند.

من به آقایان _ صاحبان فکر و بصیرت و هشیاری _ که در گوشه‌وکنار، ممکن است تشریف داشته باشند توصیه میکنم که ضمن مطالعات اسلامی، دنبال تکریم انسان خیلی بروید. از (جمله) اصول انقلابی و انقلاب‌آفرین اسلام، اصلِ تکریم انسان است. ارزش دادن به انسان و انسانیّت در اسلام، چیز عجیبی است؛ خب، اینها را _ یا خیلی چیزهای دیگر که حالا وقتش و فرصتش نیست _ پیغمبر آورد.

امام حسن اگر در میدان جنگ کشته میشد، به این معنا بود که معاویه تنها منازع خود را، تنها کسی را که امکان دارد نقش افشاگری و رسواگری در برابر روشهای پنهانی و ریاکارانهٔ معاویه ایفا کند، یک چنین رقیبی را دیگر در مقابل راه خود نبیند. امام حسن اگر خود را به کشتن میداد، یگانه کسی را به کشتن داده بود که امکان دارد پرده از چهرهٔ معاویه بردارد و معاویه را به دنیا بشناساند

این است که من معتقدم امام حسن مجتبیٰ شجاع‌ترین چهرهٔ تاریخ اسلام است

جزو ضروری‌ترین بحثهایی که امروز جامعهٔ اسلامی باید درباره‌اش بحث کند، مسئلهٔ فلسفهٔ قیام حسین‌بن‌علی است

به‌خدا که اگر عمر یک ملّتی _ یعنی تمام دوران سالش _ به یاد شهامتها و گذشتها و فداکاری‌های اباالفضل العبّاس بگذرد، سرش کلاه نرفته! درس یاد گرفته