بریده‌هایی از کتاب شرح منازل هفتگانه‌ی سیروسلوک (مقدمه: سلوک معنوی در پرتو نور قرآن و عترت)

سالک برای عروج به مقامات عالیهٔ عرفانی، محتاج تمسّک به دو بال «قرآن» و «ولایت» است.

یکی از دانشگاه‌های قلب آمریکا، مجله‌ای به نام مجلّهٔ قلب منتشر می‌کند. در یکی از شماره‌های آن مجلّه آمده است که لجّهٔ دانشگاه قلب اعلام کرده‌اند: اگر کسی قرآن را با ترتیل بخواند یعنی نه بلند بلند، نه آهسته آهسته، نه تند تند و با آهنگ خاص خودش بخواند، قرآن در مغز و اعصاب و در قلب او تأثیر به‌سزایی خواهد گذاشت. حتّی اگر کسانی که اضطراب قلب و اعصاب دارند، به زمزمهٔ قرآن گوش فرا دهند، رفع اضطراب و نگرانی از آنها می‌شود.

(إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قیلاً)؛ یعنی اگر ارادۀ قوی و تقویت اراده می‌خواهی تا در کار خود موفّق باشی، اگر می‌خواهی این راه پرمشقّت و سختی که در پیش داری، تو را از پا در نیاورد، نماز شب و تهجّد بهترین طریق تقویت اراده است. ثمره و نتیجهٔ نماز شب در آیه‌ای دیگر برای آن حضرت تشریح شده است. آنجا که می‌فرماید: (وَ مِنَ اللَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَک عَسی أَنْ یبْعَثَک رَبُّک مَقاماً مَحْمُودا) در این آیهٔ شریفه،‌ خداوند رسول اکرم (ص)را به تهجّد، قیام به عبادت در شب و انجام دادن نافله‌های خاصی امر می‌کند و می‌فرماید: «به واسطۀ نماز شب به تو مقام محمود یعنی موفّقیت در رسالت و شفاعت در آخرت عنایت می‌کنیم.»

راهکار دوّم برای تقویت اراده عمل به دستورالعمل سورهٔ مزّمّل است. باید دانست که همین دستورات بسیار در تقویت ارادهٔ انسان مؤثّر است. مخصوصاً بیداری در شب و راز و نیاز با خدای سبحان، اراده‌ای قوی برای انسان به ارمغان می‌آورد. آن چنان که می‌فرماید: (إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قیلا)

از اذکار پیامبر اکرم (ص)که بدان خیلی اهمیت می‌دادند و به‌ویژه در خلوت شب‌ها و حالات معنوی زمزمه می‌فرمودند، این دعا بود: «اللَّهُمَّ وَ لَا تَکلْنِی إِلَی نَفْسِی طَرْفَةَ عَینٍ أَبَدا»، یعنی ای پروردگار من! مرا یک لحظه به خود وامگذار.

فرزندم، اگر دنیا می‌خواهی نماز شب، اگر آخرت می‌خواهی نماز شب، اگر هم دنیا و هم آخرت را می‌خواهی، نماز شب.

امام صادق (ع)می‌فرمایند: «مَنْ أَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ أَحَبَّ اللَّهُ لِقَائَهُ»

طالب معرفت باید قبل از نماز صبح، نماز شب بخواند و پس از اقامهٔ نماز صبح (حتّی المقدور به جماعت)، دقایقی به تلاوت قرآن شریف بپردازد و در ابتدای روز، با قرآن کریم انس بگیرد. بعد از آن، یک توسّل روزانه به محضر مقدّس چهارده معصوم (ع)، داشته باشد. پیامبر اکرم (ص)و حضرت زهرا (س)را با زیارات مختصری که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است، زیارت کند و زیارت جامعۀ کبیره را بخواند.

امام مجتبی (ع)می‌فرمایند: اگر می‌خواهی عزّت و هیبت و شخصیت داشته باشی، باید از لباس ذلّت معصیت بیرون بیایی و لباس عزّت اطاعت را بر تن کنی. اگر می‌خواهی نزد دوستان خود عزیز و در نظر دشمنان با شخصیّت و با ابهّت باشی، اگر می‌خواهی همه از تو حساب ببرند، اگر می‌خواهی شخصیّت اجتماعی داشته باشی، اگر می‌خواهی در میان مردم با آبرو زندگی کنی، اگر می‌خواهی محبّت تو در قلب همه نفوذ کند و کلامت نافذ باشد، باید این عزّت را از راه عبادت به دست بیاوری و لباس ذلّتِ گناه را از تنت خارج کنی.

(وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلا) یعنی قرآن را با آرامش و آهسته آهسته، تلاوت کن. مقصود از ترتیل آن است که آیات، شمرده شمرده تلاوت شود. گویا اینکه تلاوت کننده با خداوند سخن می‌گوید و گفت و شنود دارد.