بریده‌هایی از کتاب شرح منازل هفتگانه‌ی سیروسلوک (مقدمه: سلوک معنوی در پرتو نور قرآن و عترت)

اگر انسان قدم در راه نهد و به سوی لقای معبود خویش حرکت نماید، فضل و رحمت بی‌منتهای حق تعالی شامل حال او خواهد شد و نصرت و یاری خداوند منّان را در مسیر حرکت مشاهده خواهد کرد

خداوند متعال در این آیات شریفه می‌فرماید: یا رسول‌الله که عبای نبوّت به دوش تو آمده است، از این دستورالعمل کمک بگیر: اوّل: شب‌زنده‌داری؛ (قُمِ اللَّیلَ إِلاَّ قَلیلا) دوّم: نماز شب (تهجّد)؛ (إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قیلا) سوّم: تمسّک به قرآن؛ (وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلاً). چهارم: اراده؛ (إِنَّ ناشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْئاً) پنجم: قاطعیت در گفتار؛ (وَ أَقْوَمُ قیلا) ششم: فعّالیت مدام؛ (إِنَّ لَک فِی النَّهارِ سَبْحاً طَویلاً) هفتم: ذکر مدام؛ (وَ اذْکرِ اسْمَ رَبِّک) هشتم و نهم: دعا و انقطاع الی الله؛ (وَ تَبَتَّلْ إِلَیهِ تَبْتیلاً) دهم: توکّل؛ (رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَکیلاً) یازدهم: صبر؛ (فَاصْبِرْ عَلی ما یقُولُون) دوازدهم: سعهٔ صدر؛ (وَ اهْجُرْهُمْ هَجْراً جَمیلا)

دخترم در وقت خواب یک ختم قرآن بخوان، یک حج و عمره به جا بیاور و مؤمنین و ملائکه و انبیاء را نیز از خود راضی کن. حضرت فاطمهٔ زهرا (س)به پدر گفتند: پدر جان فرمودهٔ خویش را تفسیر کنید. ایشان فرمودند: اگر در موقع خواب سه مرتبه سورهٔ توحید را بخوانی، یک ختم قرآن خوانده‌ای. ذکر شریف «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر»، ثواب یک حج و عمره را دارد. گفتن ذکر «اللهم اغفر للمومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات الاحیاء منهم و الاموات»، رضایت مؤمنین و مؤمنات را در بر دارد و ذکر شریف «اللهم صل علی محمد و ال محمد و علی جمیع الانبیاء و المرسلین و الملائکة المقربین» با رضایت انبیاء و ملائکه همراه است.

«سیر و سلوک» واژه‌ای مقدّس و نورانی است که در هر عصر و زمانی، طالبان معرفت و تشنگان معنویّت که محبّت خداوند را در دل خود و عشق او را در سر می‌پرورانده‌اند، به سوی خود جذب کرده است. گام برداشتن در راهی که آدمی را به معبود خویش وصل می‌کند و رسیدن به لقای الهی، خواستهٔ قلبی مؤمنان حقیقت طلب و گمشدهٔ بسیاری از انسان‌های تکامل خواه است. پیامبر اکرم (ص)می‌فرمایند: «لَیسَ لِلْمُؤْمِنِ رَاحَةٌ دُونَ لِقَاءِ اللَّه»

امام هفتم حضرت موسی بن جعفر (ع)می‌فرمایند: «إِیاک وَ الْکسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یمْنَعَانِک مِنْ حَظِّک مِنَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ» یعنی تنبلی، خمودگی و کسالت، مانع کسب خیر دنیا و آخرت می‌شود.

از نظر قرآن کریم، انسان در حرکت به سوی پروردگار هستی است و منتهای این سیر که در مسیری پر رنج و پر مشقّت واقع شده است، خداوند متعال می‌باشد: (یا أَیهَا الْإِنْسانُ إِنَّک کادِحٌ إِلی رَبِّک کدْحاً فَمُلاقیهِ) آیات دیگری نیز به همین مضمون در قرآن کریم وجود دارد که بازگشت انسان را به سوی خود خداوند بر می‌شمرد و انتهای مسیر حرکت او را مقام عنداللّهی می‌داند.

امام صادق (ع)می‌فرمایند: «مَنْ أَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ أَحَبَّ اللَّهُ لِقَائَهُ» خداوند متعال بر اساس فضل و رحمت خود، هدایت سالک را بر عهده گرفته و با تدابیری حکیمانه، مانع سقوط و گمراهی وی می‌شود. مقصود حق تعالی از ارسال رسل و انزال کتب آسمانی، راهنمائی طالب حقیقت و یاری او جهت موفقیت در مسیر حرکت بوده است. آخرین راهنمای حرکت انسان، پیامبر خاتم (ص)می‌باشد که با کامل‌ترینِ ادیان و برترینِ کتاب‌های آسمانی به سوی بندگان فرو فرستاده شده است.

امیرالمؤمنین (ع)در روایتی می‌فرمایند: شقی‌ترینِ افراد کسی است که دین خود را به دنیای دیگران بفروشد:

خضوع یعنی رعایت ادب ظاهری در نماز و خشوع یعنی ادب دل و همراهی دل در نماز.

اگر نامهٔ پر محتوائی را به طفلی بدهند و بگویند در مقابل یک انسان بزرگ بخوان و آن بچه نامه را بخواند، کار خوبی است، امّا از محتوای نامه بهره‌ای نمی‌برد و صرفاً نزد آن بزرگ تقرّبی پیدا می‌کند و مستحقّ پاداش می‌گردد. خواندن دعا هم اگر فقط با زبان باشد برای سالک به همین صورت است.