بریده‌هایی از کتاب راز شاد زیستن

از حالا به بعد عادت کنید که ازطریق تخیل خود به پالایش توانایی‌های خود بپردازید. اگر می‌خواهید در کلاسی تدریس کنید، در اتاقی پر از افراد غریبه راه بروید، تماس تلفنی سختی داشته باشید یا برای اولین بار قایق بادبانی برانید، در هر حال قبل از هر چیز، زمانی را به انجام بی‌عیب‌ونقص آن عمل در ذهن خود اختصاص دهید. موفق‌ترین مردم دنیا همین کار را می‌کنند، شما هم به آن‌ها بپیوندید.

از ذهن خود به همان ترتیبی استفاده کنیم که تمام مردم موفق و شاد از آن استفاده کرده‌اند؛ به همان ترتیبی که بزرگترین موسیقیدانان و دانشمندان، هنرمندان، مخترعان و ورزشکاران از آن استفاده کرده‌اند. هدف‌های خود را چنان در ضمیر ناهوشیار خود بنشانید که گویی هم‌اینک به آن‌ها رسیده‌اید. برای مثال اگر می‌خواهید اعتماد به‌نفس بالایی داشته باشید، در تخیل خلاقهٔ خود، همیشه خود را سرشار از اعتماد به‌نفس ببینید. هدف خود را «به دست آمده» تصور کنید تا ضمیر ناهوشیار شما ترتیب رسیدن به آن را فراهم کند. اگر می‌خواهید پولدار شوید، این هدف آرمانی را مرتب در ذهن خود تصور کنید. به خود بگویید که هم‌اکنون از آن موفقیت و ثروت دلخواه لذت می‌برید، تا ضمیر ناهوشیار شما در جهت خواسته‌های شما عمل کند

به سه دلیل زیر همیشه مقداری پول همراه خود داشته باشید: الف: احساس ثروت بیشتر می‌کنید. ب: به پول داشتن عادت می‌کنید. ج: اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کنید. به این ترتیب، ترس خرج کردن پول را از دست می‌دهید. این ویژگی برای ثروتمند شدن، بسیار حائز اهمیت است. بعضی‌ها می‌گویند: «من نمی‌توانم با خودم پول حمل کنم؛ زیرا بلافاصله آن را خرج می‌کنم.» خوب، اگر وقتی پول در جیب شماست، به‌خود اطمینان ندارید، چطور می‌توانید انتظار ثروتمند شدن داشته باشید؟

همیشه از خود به‌خوبی یاد کنید و مرتب زندگی را به‌گونه‌ای که دلخواه شماست، تصور کنید تا از این طریق الگوهای رفتار مثبت را به سمت زندگی خود جذب کنید. موسیقی‌های احساس‌برانگیز گوش کنید و کتاب‌هایی را که در زمینهٔ موفقیت نوشته شده‌اند، با اشتیاق بخوانید. از بیان مثبت استفاده کنید و وقت خود را با کسانی بگذارید که می‌توان از آن‌ها نکات تازه آموخت.

هر وقت عملی انجام می‌دهیم، برای مثال ضربه‌ای به توپ گلف می‌زنیم، درواقع بدن ما در حال پاسخگویی به برنامه‌هایی است که به سلول‌های مغزیمان داده شده است. این برنامه‌ها درست مانند برنامهٔ کامپیوتری به جسم ما می‌گویند: «این کار را بکن، آن کار را بکن». حال اگر برنامهٔ خوبی داشته باشید، ضربهٔ خوبی هم خواهید زد، اما اگر برنامه‌ای که به مغز خود داده‌اید، برنامهٔ «من نمی‌توانم این کار را انجام بدهم» باشد، دیگر چاره‌ای جز پیاده‌روی طولانی روی چمن زمین گلف نخواهید داشت!

اگر من از بخشیدن برادرزنم که من را به مهمانی تولدش دعوت نکرده، خودداری کنم، خودم رنج می‌کشم. او زخم معده نمی‌گیرد، بدخواب و افسرده نمی‌شود، مزهٔ تلخی را در دهانش احساس نمی‌کند، این اتفاقات برای من می‌افتند.

وقتی از بخشش دیگران امتناع می‌کنیم، این ما هستیم که رنج می‌کشیم. در پنجاه درصد موارد، فرد «گناهکار» حتی خبر ندارد در سرِ ما چه می‌گذرد.

وقتی از بخشیدن دیگران امتناع می‌کنیم، درواقع می‌گوییم: «به‌جای آن‌که برای بهبود اوضاع قدمی بردارم، ترجیح می‌دهم در گذشته زندگی کنم و دیگران را به‌خاطر این اوضاع و احوال مورد سرزنش قرار دهم (یا خودم را)». وقتی خود را نمی‌بخشیم، ماندن در احساس گناه را برمی‌گزینیم و به این ترتیب، خود را در رنج روحی بیشتری قرار می‌دهیم.

برای هیچ‌یک از ما تضمینی وجود ندارد که فردا هم در این دنیا باشیم، حال، همهٔ چیزی است که داریم. زیستن در زمان حال به این معناست: از هر کاری که در حال انجام دادن آن هستیم، به‌خاطر خودِ آن لذت ببریم، نه این‌که فقط به‌دنبال هدف نهایی آن باشیم. زیستن در زمان حال به معنی تعمیم آگاهی انسان برای دلپذیرتر کردن لحظهٔ جاری به جای دور انداختن آن است. حقِ انتخاب با ماست که لحظه‌به‌لحظه زنده باشیم و زندگی را جذب کنیم؛ اجازهٔ لمس زندگی و تأثیر پذیرفتن از آن‌را به خود بدهیم یا...؟

برای شاد زیستن باید مشغول و درگیر زمان حال شد

اشتباهات درواقع اشتباه نیستند. بیایید در هر موردی از خود انتظار خطا داشته باشیم و آن‌ها را به‌عنوان بخشی از فرآیند یادگیری بپذیریم. از آن گذشته، اگر تا این اندازه دربرابر خود جدی و خشک نباشیم، زندگی کردن با اشتباهات، بسیار بسیار آسانتر خواهد بود. شکست خوردن هرگز مایهٔ شرمساری نیست، شرمساری تنها از تلاش نکردن است.

تمام دارایی ما این لحظه است. میزان آرامش ذهن و کارایی فردی ما براساس میزان توانایی ما برای زیستن در لحظهٔ حال مشخص می‌شود. صرف‌نظر از آن‌چه دیروز رخ داده است و آنچه فردا ممکن است اتفاق بیفتد، حال، جایی است که شما در آن ایستاده‌اید. از این دیدگاه، کلید شادی و خرسندی، متمرکز کردن ذهن بر لحظهٔ حال است. یکی از نکات جالب دربارهٔ کودکان همین است. آن‌ها خود را فقط در حال غرق می‌کنند و درگیر فعالیت کنونی خود می‌شوند.

افکار شاد و سالم داشته باشید. خود را سلامت تصور کنید و سلامتی را حق انسان و شایستهٔ خود بدانید. از همه مهمتر، با خود ملایم باشید. از همین‌جا و همین لحظه خود را بپذیرید، دوست بدارید و به خود تلقین کنید که حتی تا این لحظه هم به بهترین شکل ممکن، زندگی کرده‌اید.

دیگران با ما همان رفتاری را دارند که ما خود با خویشتن داریم. کسانی که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم، به‌سرعت تشخیص می‌دهند که آیا ما برای خود احترام قائل هستیم یا نه؟ اگر ما با خود براساس احترام برخورد کنیم، آن‌ها نیز این رویه را تعقیب خواهند کرد.

کسانی که دارای «من» بزرگی هستند، نیاز بیمارگونه‌ای دارند که می‌خواهند در کانون توجه باشند. آن‌ها میل مفرطی به شناخته شدن دارند و نسبت‌به اطرافیان خود و نیازهای آن‌ها بی‌توجه هستند. اما خوددوستداری سالم ما را قادر می‌کند که برای خواسته‌های خویش و خواسته‌های دیگران احترام قائل باشیم. به این معنی که می‌توانیم بدون آن‌که به پخش خبر موفقیت‌های خود نیازی داشته باشیم، دربارهٔ آن‌ها احساس غرور کنیم و باز به این معنی که می‌توانیم ضعف‌ها و کاستی‌های خود را در حالی که برای رفع آن‌ها می‌کوشیم، بپذیریم. معنی خوددوستداری سالم این است که ما برای توجیه خود و دیگران اصراری نداشته باشیم که چرا به تعطیلات می‌رویم، چرا تا ظهر می‌خوابیم، چرا لباس نو می‌خریم و چرا گاهی خودمان را لوس می‌کنیم. ما باید بتوانیم از انجام هر کاری که به کیفیت و زیبایی زندگی‌مان می‌افزاید، احساس راحتی کنیم.

خیلی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که شرط لایق بودن برای عشق و احترام، آن است که به زیرکی، تیزهوشی و زیبایی دیگران باشند، یا مثل آن‌ها درآمد هنگفت داشته باشند، یا به اندازهٔ آن‌ها ورزشکار یا بذله‌گو باشند. «شما سزاوار عشق و احترام هستید، تنها به این خاطر که شما، شما هستید.»

دیگران با ما همان رفتاری را دارند که ما خود با خویشتن داریم. کسانی که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنیم، به‌سرعت تشخیص می‌دهند که آیا ما برای خود احترام قائل هستیم یا نه؟ اگر ما با خود براساس احترام برخورد کنیم، آن‌ها نیز این رویه را تعقیب خواهند کرد.

خودمحور بودن و خوددوستداری منطقی، دو مقولهٔ جداگانه هستند. کسانی که دارای «من» بزرگی هستند، نیاز بیمارگونه‌ای دارند که می‌خواهند در کانون توجه باشند. آن‌ها میل مفرطی به شناخته شدن دارند و نسبت‌به اطرافیان خود و نیازهای آن‌ها بی‌توجه هستند. اما خوددوستداری سالم ما را قادر می‌کند که برای خواسته‌های خویش و خواسته‌های دیگران احترام قائل باشیم. به این معنی که می‌توانیم بدون آن‌که به پخش خبر موفقیت‌های خود نیازی داشته باشیم، دربارهٔ آن‌ها احساس غرور کنیم و باز به این معنی که می‌توانیم ضعف‌ها و کاستی‌های خود را در حالی که برای رفع آن‌ها می‌کوشیم، بپذیریم. معنی خوددوستداری سالم این است که ما برای توجیه خود و دیگران اصراری نداشته باشیم

تصویر ذهنی انسان از خویشتن درست مانند ترموستات عمل می‌کند و رفتارهای او در دامنهٔ محدود این تصویر رقم می‌خورد، بنابراین فرید که انتظار دارد تنها در ۵۰ درصد موارد شاد باشد، وقتی می‌بیند اوضاع بیش‌ازاندازه به نفع او پیش می‌رود، با خود می‌گوید: «صبر کن، اوضاع نمی‌تواند تا این اندازه خوب باشد. هر لحظه ممکن است، اتفاق بدی بیفتد.» وقتی چنین می‌شود، نفس عمیقی می‌کشد و می‌گوید: «می‌دانستم این خوشی‌ها دوام نمی‌آورند.» شاید او نمی‌داند در دنیا کسانی هم وجود دارند که همیشه غمگین و عدهٔ دیگری همیشه شاد هستند. فرید و همهٔ ما براساس تصویر ذهنی خود از شاد زیستن، کیفیت زندگی خویش را تعیین می‌کنیم؛ به این معنی که ما تعیین‌کنندهٔ تصاویر ذهنی و ارزش‌های خویش هستیم و خود تعیین می‌کنیم که از زندگی، چقدر توقع شادی داریم.

جهان، بازتابی از خودِ ماست. وقتی از خود بیزاریم، از همه بیزاریم و وقتی به همین که هستیم، عشق می‌ورزیم، جهان هم فوق‌العاده و دوست‌داشتنی به‌نظر می‌رسد. تصویری که انسان از خویشتن در ذهن دارد، تعیین می‌کند که چه رفتارهایی از او سر خواهند زد؛ با چه کسانی دوست خواهد بود، برای به دست آوردن چه چیزهایی تلاش، و از چه اموری اجتناب خواهد کرد. منشا تمام افکار و حرکات ما چگونه دیدن خویشتن است. تجربیات، موقعیت‌ها، شکست‌ها، افکاری که دربارهٔ خود داریم و واکنش‌های دیگران نسبت‌به ما، همه و همه شکل‌دهندهٔ تصویری هستند که از خویش در ذهن داریم. اعتقاد به حقیقی بودن این تصویر سبب می‌شود زندگی را درست در چارچوب آن پیش ببریم.