بریده‌هایی از کتاب لبخند با یک مغز اضافه (درک فلسفه از طریق طنز)

تد دوستش آل را در خیابان دید و داد زد: "آل، پسر تو زنده‌ای؟ به من گفته بودن که مُردی." آل با خنده جواب داد: "همون‌طور که می‌بینی من سُر و مُر و گنده و کاملاً زنده‌ام." تد با تردید گفت: "مطمئنی؟ اون کسی که این خبر رو به من داد خیلی از تو آدم‌حسابی‌تره. بی‌خود یه حرفی رو نمی‌زنه."

در طول قرون و اعصار، بخش عظیمی از جوهر قلم فلاسفه صرف پاسخ‌گویی به این سؤال بی‌جواب شد که آیا نوع بشر در کلیهٔ امور مربوط به خود قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب دارد یا اینکه تصمیمات و اعمال ما را نیروها و عوامل بیرونی، همچون وراثت، محیط، تاریخ، تقدیر، و یا حتی تغییر و تحولات کمپانی مایکروسافت، رقم می‌زنند.

حتماً این لطیفهٔ قدیمی در مورد فرق اسپرم و وکلا را شنیده‌اید: حداقل از هر یک میلیون اسپرم یکی تبدیل به آدم می‌شود. خُب، با این اوصاف، تعجب می‌کنید اگر بدانید که حتی وکلا هم اخلاق حرفه‌ای دارند و حتماً بیشتر تعجب می‌کنید که بدانید حتی خاخام‌ها هم اخلاق حرفه‌ای دارند.

استدلالات قیاسی خیلی راضی‌کننده و به اندازهٔ لازم قانع‌کننده نیستند. وقتی بحث اعتقادات اساسی و بنیادی چون ایمان به خدا مطرح می‌شود آن‌ها به هیچ عنوان ما را به آن قطعیتی که دوست داریم هدایت نمی‌کنند. حتی می‌شود فراتر از این رفت و گفت چیزی بدتر از قیاس بد فلسفی وجود ندارد.

اگنوستیک‌ها (لا ادری یا ندانم‌گوها) کسانی هستند که معتقدند، بر پایهٔ مدارک موجود، نمی‌توان وجود خدا را اثبات کرد، اما، از سوی دیگر، معترف‌اند که نمی‌توان منکر وجود خدا شد. به عبارت دیگر، اگنوستیک‌ها یک پله با کافر (یا به عبارتی یک آتئیست)، که پروندهٔ وجود خالقی برای جهان را مختومه فرض می‌کند، فاصله دارند.

گاروود نزد روانکاوی رفت و گله کرد که هیچ دختری حاضر نیست با او دوست شود. روانکاو به او گفت: "تعجبی نداره! ... تو واقعاً بوی گند می‌دی!" گاروود گفت: "این به خاطر شغلمه؛ من تو سیرک دنبال فیل‌ها می‌دوم و فضولاتشون رو جمع می‌کنم. هر چقدر هم خودم رو می‌شورم بوشون نمی‌ره!" روانکاو توصیه کرد: "پس شغلت رو عوض کن و برو دنبال یه شغل خوشبوتر." گاروود با ناراحتی گفت: "نمی‌تونم؛ هنر تو خون منه. من کار تو عرصهٔ نمایش رو جداً دوست دارم." در مثال بالا گاروود دچار اشتباه عدم تمایز نفس کار و محیط کار شده است. ذات شغل گاروود مستراح‌پاک‌کنی و نظافتچی بودن است و عرصهٔ نمایشی که او به آن اشاره می‌کند فقط برای ستارگان صحنهٔ سیرک است نه برای خدمه و نظافتچیان آن.

"این جهان بهترین جهان ممکن است"

پروردگارا، به من نجابت و پرهیزگاری عطا بفرما ... اما نه حالا."

ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم به ذات و جوهرهٔ یک چیز یا، به عبارتی، وجود ناپیدای آن پی ببریم. ما فقط قادر به تشخیص جهان ظاهر هستیم نه جهان ذاتی و فی‌نفسه.

خوشبختی، در حقیقت، به دست آوردن چیزی نیست، تعقیب اونه.

کانت این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم به ذات و جوهرهٔ یک چیز یا، به عبارتی، وجود ناپیدای آن پی ببریم. ما فقط قادر به تشخیص جهان ظاهر هستیم نه جهان ذاتی و فی‌نفسه. به عبارت دیگر، عقل انسان عاجز از شناخت حقیقت هستی و جهان است.

کمی پس از او، ویلیام اُکام بریتانیایی، مدرس و استاد الهیات، اصل مشهور خود معروف به "تیغ اکام" را ابداع نمود: "در شرایط مساوی ساده‌ترین راه‌حل بهترین راه‌حل است."

ارسطو حق داشت که بگوید: "مرد خردمند در جست‌وجوی لذت نیست، بلکه در بند رهایی از غم است."

گفته می‌شود تعلیمات بودا بیشترین تأثیر را در آرای بدبین‌ترین فیلسوف شناخته‌شدهٔ تاریخ، یعنی آرتور شوپنهاور، گذاشته است. شوپنهاور، با الهام از بودا، معتقد بود که زندگی چیزی جز رنج کشیدن، خستگی، و کسالت نیست و تنها راه گریز از مصائب زندگیْ ردّ همهٔ لذایذ است.

اگر تا به حال یک دانشجوی فلسفه را ملاقات نکرده‌اید، اجازه بدهید او را برای شما توصیف کنم. اگر شما از او بخواهید که به شما یک لیوان آب بدهد، او چنین شروع می‌کند: "این یه لیوانِ آبه، اما آیا واقعاً یه لیوانِ آبه؟ و اگه یه لیوانِ آبه، چرا فقط یه لیوانِ آبه؟" و آن‌قدر ادامه می‌دهد تا اینکه از تشنگی بمیرید.

اندیشیدن به آنچه حقیقت دارد و عمل به آنچه نیک است دو هدف اصلی فلسفه است.

وظیفهٔ نخست فلسفه چیست؟ محو خودپسندی فرد، زیرا غیرممکن است فردی را وادار به فراگیری چیزی نمود که اعتقاد دارد از قبل آن را می‌داند.

فلاسفه فقط دنیا را از دیدگاه‌های مختلف تفسیر کرده‌اند. بشر به چیزی فراتر از فلسفه نیاز دارد تا جهان را تغییر دهد.

جوهرهٔ فلسفه این است که انسان چنان زندگی کند که شادی او تا حد امکان کمتر وابسته به مسائل خارج از وجود او باشد.

فلاسفهٔ هندسه‌دان: تمرکز بر پژوهش معمول متفکرانی چون افلاطون و ارسطو؛ فلاسفهٔ انسان‌شناس: سعی می‌کنند تا به اساس و حقیقت طبیعت انسان پی ببرند، متفکرانی چون دیوید هیوم و آدام اسمیت؛ فلاسفهٔ منتقد: کسانی که به بررسی دیدگاه‌ها و آرای پیشینیان خود پرداخته‌اند، مانند امانوئل کانت.