بریده‌هایی از کتاب روزهای فاطمه (س)

در روایت آمده: یکی از اصحاب حضرت سجّاد (ع) نقل می‌کند: شبی از شب‌ها دیدم که حضرت بار سنگینی را بر روی دوششان حمل می‌کنند و می‌روند. در مسیری که می‌رفتند، بار به زمین افتاد و ایشان نمی‌خواستند که کسی متوجه شود. من آمدم و کمک کردم. دیدم مقدار نان و خرمایی است که حضرت آماده کرده‌اند تا تقسیم کنند. به ایشان گفتم اجازه بدهید من بردارم. حضرت اجازه ندادند و فرمودند: " هر کس باید بارِ خودش را خودش بردارد". آن شخص می‌گوید با حضرت تا اطراف شهر آمدیم. دیدم ایشان نان و خرما را بدون سر و صدا بالای سرِ عدّه‌ای که از اهل سنّت بودند و شیعه نبودند، گذاشتند. به ایشان گفتم: " یابن رسول الله، ایشان که از شیعیان نیستند؟!" حضرت فرمودند: " اگر از شیعیان بودند که نمک غذایمان را هم تقسیم می‌کردیم". این رنج و تعب و این حرص و محبّت حتی برای کسانی است که با آنها نیستند و از شیعیان محسوب نمی‌شوند و رنج آنها را رنج خود و گرفتاری آنها را گرفتاری خود می‌دانند.

عوامل اعراض از رسول (ص) سؤال اساسی این است که چطور کسانی که محبّت رسول (ص) را در دل داشتند و از او اطاعت می‌نمودند، با او درگیر شدند و به او پشت کردند؟ آنچه مهمّ است، تحلیل این سؤال است که توصیف قضایا و وقایعی که اتفاق افتاده، تنها کفایت نمی‌کند و جوابگو نخواهد بود.

با سر، بی‌سودا رفتن

پس اگر می‌ستاند و اگر سخت می‌گیرد، به خاطر محدودیت‌ها و دیوارها و ضعف‌های ماست که با داشتن مغرور می‌شویم و از دوست می‌بریم و غافل می‌گردیم.

من همین سؤال را در مورد مادر فاطمه (س)، خدیجهٔ کبری هم داشته‌ام. خدیجه چه کرده که این گونه در دل رسول (ص) نشسته

اگر با تمامی عبادت ثقلین و با تمامی خوبی‌های جنّ و انس، مغرور نشدیم و بر عمل خویش تکیه نکردیم و طلبکار حق نگشتیم و انتظار و توقع، بالا نیاوردیم، از فتنه رهیده‌ایم و در امتحان موفق شده‌ایم.

می‌دانم رنج‌ها را چگونه باید نوشید. و این درسی است که تو آموزگارم بوده‌ای. در وسعت سینهٔ سبز تو، حقارت رنج‌ها را دیده‌ام. ای آموزگار ظرافت!! تو! این گونه رنج‌ها را تحقیر می‌کنی... این روزها، روزهای فاطمه (س) و این شب‌ها، شب‌های علی (ع) است.

که حتی سکوت هم با سکون فاصله دارد.

روشن‌تر بگویم، اگر ما در دین فقط توحید و معاد را در نظر بگیریم و هیچ یک از اصول و فروع دیگر را هم در نظر نگیریم، همین توحید و معاد، در چهار حوزه تأثیر می‌گذارند و آنها را دگرگون و متحول می‌کنند: در انگیزه، در اهداف، در روابط و در برنامه ریزی.

شوخی نیست، آدمی به خاطر کمترین چیزها از بزرگترین آگاهی‌هایش دست شسته و چشم پوشیده است. همین که رسول (ص) به من اعتنا نکرد و یا مثلا دخترش را به من نداد و یا پیش من ننشست و بر من وارد نشد، ـچنانچه وقتی حضرت رسول (ص) وارد مدینه شدند، همین دعواها و درگیری‌ها بودـ همین برای انحطاط و سقوط، کافی است. خدا شاهد است بین ما و کشتن اولیای خدا هیچ حائلی نیست. خیال می‌کنید، آنان که حسینِ فاطمه را کشتند و حتّی به بدن تکه تکه شدهٔ او هم رحم نکردند و آن را زیر سمّ ستوران قرار دادند، چه کسانی بودند؟ صحابی و در رکاب و همراه رسول (ص) بودند و نفس گرم او را احساس و کلام حضرت را در مورد حسین شنیده بودند که می‌گفت: " حُسَینٌ مِنِّی وَ اَنَا مِنْ حُسَینٍ".

که نفسانیت‌های ما باعث می‌شود در راه خدا و برای او رنجی را متحمّل نشویم.

رسالت و ولایت و امامت را فاطمه رابط است و پیوند

مرا که رنج حقیری به زمین می‌دوخت و شادی احمقی به آسمان می‌کشید، تو در دامنی پروریدی که حلم و هدایت را پرورید.

پس اگر با تمامی عبادت ثقلین و با تمامی خوبی‌های جنّ و انس، مغرور نشدیم و بر عمل خویش تکیه نکردیم و طلبکار حق نگشتیم و انتظار و توقع، بالا نیاوردیم، از فتنه رهیده‌ایم و در امتحان موفق شده‌ایم. همانطور که اگر با تمامی گناهان جن و انس مأیوس نشدیم و به قنوط راه ندادیم و انتظار فضل و احسان او را داشتیم، باز هم از فتنه رهیده‌ایم و از مکر شیطان رهایی گرفته‌ایم.

تجاوزگری و برتری‌طلبی و قدرت‌طلبی از عواملی هستند که باعث می‌شود تو حتی با یقینی که داری، منکر شوی و با رسول (ص) درگیر و به او پشت کنی و نه با رسول (ص) که حتی در مقابل خدای مهربان قد علم کنی و با او درگیر شوی.

این بی‌نشانی، نشان چیست؟

وقتی آدم، اندازه‌های خود را نشناخت و به کرامت و ارزش انسانی خود واقف نگشت، به دنیا قانع می‌شود و خودش را به مفت می‌فروشد، که: " لَبِئْسَآلمَتْجَرُ اَنْ تَرَی الدُّنَیا لِنَفْسِک ثَمَنآ".

گناه رنج‌آور، از خوبی غرور آفرین، بهتر است.

تو هنگامی که ذلت و شکست گناه را بر صورت کودک خودت می‌بینی، دیگر بر او فریاد نمی‌کشی، گرچه چینی قیمتی را شکسته باشد؛ که از او دلجویی می‌کنی و بر او می‌بخشی؛ که امام سجاد (ع) در وداع ماه رمضان می‌فرماید: " اَللّهُمَّ آجُرْنا عَلی ما اَصابَنا مِنَ التَّفْریطِ". خداوندا! ما را بر آنچه کوتاهی کرده‌ایم، پاداش و اجر بده.

غرورها، محدودیت می‌آورد و محدودیت، محرومیت می‌سازد. انکسار و اخبات مرحلهٔ وصال و لقاء است. و همین است که گناه رنج‌آور، از خوبی غرور آفرین، بهتر است.