بریده‌هایی از کتاب از پشت میز عدلیه؛ خاطرات طنز یک قاضی دادگستری

می‌پرسم «آیا قبول داری کسی که در فیلم داره سرقت می‌کنه تو هستی؟» سارق عزیز هم که با همان لباسی که در فیلم هست جلوِ رویم نشسته است، پاسخ می‌دهد نه قبول ندارد. من می‌پرسم «پس این آدم کیه؟» کمی دقت می‌کند و خیلی قاطع پاسخ می‌دهد «این یا راج کاپوره تو فیلم سنگام یا آمیتا باچان توی فیلم شعله.» من می‌پرسم «اون وقت اون خانم با مانتو و مقنعه که از گوشه رد می‌شه کیه؟» و متهم جواب می‌دهد «احتمالاً اون هم سیتاست که توی این فیلم مسلمون و باحجاب شده.»

شاکی در پرونده شکایت کرده بود که متهم وی را تهدید کرده و گفته اگر فلان کار را نکنی یک شیشهٔ کامل عطر مشهدی رویت خالی خواهم کرد. به شاکی گفتم «این‌که تهدید نشد، عطر مشهدی که بد نیست. تازه خوش‌بو هم می‌شی.» جواب داد «آقای قاضی، باور کنین بوش خیلی موندگاره. تا یه هفته نمی‌ره. شما خودت حاضری یه شیشه عطر مشهدی روت خالی بشه؟»

مرحوم باستانی پاریزی، به قُضات توصیه کرده بود که خاطرات خود را بنویسند و منتشر کنند. به عقیدهٔ ایشان تاریخ اجتماعی ایران روزی به کمال نزدیک می‌شود که اطبا و قُضات خاطرات خود را بنویسند؛ چرا که این دو گروه با حضور در بطن جامعه با معضلات و گرفتاری‌های مردم ارتباط مستقیم دارند.

تخریب عمدی اموال در قانون تا سه سال حبس دارد. دیگر دستم باز شده بود. خیلی راحت علاوه‌بر ایراد ضرب‌وجرحِ عمدی، اتهام تخریب عمدی تلفن همراه را هم به متهم تفهیم کردم و او را تا انتهای تحقیقات در بازداشت نگه داشتم. نهایتاً متهم در مراحل بعدی رسیدگی نیز به صورت قطعی به حداکثر مجازات تخریب محکوم و حبس شد. نکتهٔ آموزندهٔ این خاطره این‌که اگر روزی دیدید دارید حسابی از کسی کتک می‌خورید و کبود شده‌اید، تلفن همراه‌تان را هم وارد معرکه کنید و آن را به ضارب بدهید تا چنان با گوشی بر سرتان بزند که هم خودتان خُرد شوید هم گوشی. گاهی قانون از تلفن همراه شما بیش‌تر از خودتان حمایت می‌کند.

خلاصهٔ بسیاری از پرونده‌های قضایی چیزی نیست جز یک کمدی بی‌سروته با یک مشت کمدین درجه‌سه که بدون هیچ فکر و سناریویی مشغول بداهه بازی کردن روی صحنهٔ زندگی هستند

عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است.

گاهی قانون از تلفن همراه شما بیش‌تر از خودتان حمایت می‌کند.

خودم را تصور می‌کردم، به این می‌اندیشیدم که عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است.

نکتهٔ آموزندهٔ این خاطره این‌که اگر روزی دیدید دارید حسابی از کسی کتک می‌خورید و کبود شده‌اید، تلفن همراه‌تان را هم وارد معرکه کنید و آن را به ضارب بدهید تا چنان با گوشی بر سرتان بزند که هم خودتان خُرد شوید هم گوشی. گاهی قانون از تلفن همراه شما بیش‌تر از خودتان حمایت می‌کند.

گاهی قانون از تلفن همراه شما بیش‌تر از خودتان حمایت می‌کند.

هدف بلندپروازانهٔ من از نگارش این خاطرات این است که فاصلهٔ جامعه با قُضات و بالعکس را کم کنم. انگار یک قهر قدیمی بین قُضات و مردم وجود دارد که اصلاً نباید از یکدیگر خبر داشته باشند و سراغ هم را بگیرند. تصویر ارائه‌شده از قضاوت و قُضات در رسانه‌ها، مخصوصاً صداوسیما، بسیار غیرواقعی است. قاضی در تلویزیون و سینما پیرمردی هفتادساله است با کت‌وشلوار خاکستری و یقهٔ دیپلمات و ریش بلند که با خودش هم قهر است و مدام با گوشت‌کوبش روی میز می‌کوبد و تنها جمله‌ای که بلد است این است که «نظم جلسه را رعایت کنید.» اما اگر سری به دادگستری بزنید می‌بینید که بسیاری از قُضاتْ جوان و امروزی هستند؛ تعداد بسیار زیادی قاضی خانم در دادگستری کار می‌کنند؛ مدل و رنگ لباس قُضات اکثراً مثل سایر مردم است؛ قُضات در جلسات رسیدگی عصا قورت نداده‌اند، بلکه گاهی با مراجعه‌کنندگان خوش‌وبش و شوخی می‌کنند؛ کلاً در دادگستری گوشت‌کوبی وجود ندارد؛

بدهکار را اگر رو بدهی طلبکار می‌شود،

علم حقوقْ علم استنباط، استدلال و روش صحیح مراجعه به منابع قانونی و حقوقی است، نه علم حفظ کردن مواد و شمارهٔ آن‌ها

به این می‌اندیشیدم که عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است

از او پرسیدم «برای چی رفته بودی داخل خونهٔ مردم؟» گفت «رفته بودم ببینم ضایعاتی چیزی دارن یا نه.» گفتم «خب چرا برای صاحب‌خونه چاقو کشیدی؟» جواب داد «آخه باور نمی‌کرد اومدم ضایعات جمع کنم. فکر کرده بود اومدم دزدی.»

«ان‌شاءالله سرقت‌های بعدی بی‌بلا.»

عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است

عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است.

عدالت زمان دارد، زمانش که بگذرد هر چه حکم شود عین بی‌عدالتی است.

اگر روزی دیدید دارید حسابی از کسی کتک می‌خورید و کبود شده‌اید، تلفن همراه‌تان را هم وارد معرکه کنید و آن را به ضارب بدهید تا چنان با گوشی بر سرتان بزند که هم خودتان خُرد شوید هم گوشی. گاهی قانون از تلفن همراه شما بیش‌تر از خودتان حمایت می‌کند.