بریده‌هایی از کتاب روابط متکامل زن و مرد

در صدد این نباشید که حتمآ یک برخورد برخورد مطلوبی باشد که ما در نظر می‌گیریم. مهم این است که ما یاد بگیریم که با هر کس در هر شرایطی؛ اگر جاهل بود، اگر عالم بود، اگر غافل بود، اگر مهربان بود، اگر حسود بود، اگر زود رنج بود چگونه برخورد کنیم.

ما خیال می‌کنیم که اگر زندگی یک زندگی بی‌دردسر و بدون درگیری باشد، یک زندگی مناسبی است، در حالی که آنچه که مطلوب است و آنچه که به آدم‌ها تکامل می‌دهد و آنها را رشد می‌دهد و بهره‌مند می‌کند این است که در هر برخوردی بیاموزم که چگونه موضع گیری کنم و در هر موقعیتی چگونه با مسائل روبرو بشوم. اینجاست که دیگر آدم دنبال یک زندگی بی‌دغدغه و بی‌درگیری نیست. برایش این مسأله است که با هر درگیری و با هر گرفتاری چه باید بکند.

اگر می‌بینیم که علی در نهج البلاغه توضیح می‌دهد که زن‌ها در سهم و در عقل و در ایمان ناقص هستند، این نقص عیب آنها نیست، چون؛ در بینش اسلامی مسائل به گونه‌ای دیگر مطرح شده‌اند و دارایی‌ها و تنگدستی‌ها نه اکرام هستند و نه اهانت که فقط ابتلاء هستند و درگیر ساختن.

کارها به عهدهٔ کسانی است که در وقت کمتر، به شکل بهتر از عهدهٔ آن بر می‌آیند. تقسیم بندی مشاغل با این اصل همراه است، در حالی که خود شغل‌ها ملاک افتخار نیست و عمل ملاک ارزش نیست، مهم عامل‌هایی است که عمل را می‌سازد و مهم نقشی است که در پس هر شغل پنهان است.

رنج و راحتی، در ظرفیت قلبی و در پختگی برخوردها است. گاهی آدمی با تمامی راحتی‌ها در رنج است و غصه می‌خورد و گاهی با همهٔ رنج‌ها راحت است و بهره برمی‌دارد و پاداش می‌گیرد.

این آدمی است که باید از حادثه‌ها، از برخوردها و از درگیری‌ها بیاموزد و از آنچه که آموخت، راهش را مشخص نماید و بر حماقت و اشتباه خود پافشاری نداشته باشد. آدمی می‌تواند حتی از بن‌بست‌ها بیاموزد که راه کجاست و چگونه باید بازگشت و حلقهٔ زنجیر را باز کرد و بدون سماجت ولج در آوردن، با تفاهم و محبت و مدارا در راه گام برداشت.

در زندگی با تمام برخوردها و فراز و نشیب‌هایش این اصل هست که ما برای همه احتمالات و برخوردهایش آماده باشیم. فقط بیاموزیم که تکلیف در هر پیشامدی چیست. مهم نیست چه پیش می‌آید، مهم این است که بدانیم در هر پیش آمد چه باید کرد.

مکر شیطان این است که از بدی‌ای که بوجود می‌آید، همهٔ مسأله را زیر سؤال می‌برد

تفاوت‌ها ملاک افتخار نیست و در رسیدن به ارزش‌های بیشتر استعدادها دخالت ندارند. فوز، اجر، فضل و بهره‌های عالی و لقاء رضوان الله، در رابطه با به کار گرفتن استعدادهاست نه با مقدار آنها.

بیشتر آنچه که بدی و مشکل ازدواج قلمداد می‌شود، مثل سختی‌ها و برخوردها و توقع‌ها و انتظارها و درگیری‌ها و گرفتاری‌ها، در واقع همین بدی‌ها، خوبی و میوهٔ خوب ازدواج هستند. این آدمی است که باید از حادثه‌ها، از برخوردها و از درگیری‌ها بیاموزد و از آنچه که آموخت، راهش را مشخص نماید و بر حماقت و اشتباه خود پافشاری نداشته باشد. آدمی می‌تواند حتی از بن‌بست‌ها بیاموزد که راه کجاست و چگونه باید بازگشت و حلقهٔ زنجیر را باز کرد و بدون سماجت ولج در آوردن، با تفاهم و محبت و مدارا در راه گام برداشت. بیشتر مشکلات ازدواج از همین کله شقی‌ها و لج در آوردن‌ها آغاز می‌شود و سپس این زخم‌های کهنه، عفونی و ملال‌آور می‌گردد و به طلاق و جدایی می‌انجامد.

کسی منکر نیست که بعضی از زن‌ها بهتر از بسیاری از مردها می‌توانند عهده‌دار کارهایی شوند که در اسلام زن از آن ممنوع گردیده است. ولی نکتهٔ مهم این است که با وجود بعضی از مردها، نه تنها زن‌ها که مردهای دیگر هم از آن شغل‌ها ممنوع هستند.

فرزندان خود را راه رفتن بیاموز، به دوش نکش. میان آنها و مشکلاتشان حایل نشو. بگذار مشکل را تجربه کنند و راه حل را بیاموزند. از دور به آنها راه بهتر را غیر مستقیم بیاموز، تا اعتماد به نفس و تجربه اندوزی آنها لطمه نبیند. آنگونه باش که اگر تو را ندیدند، هوایت بی‌قرارشان کند و اگر حضورت را بدست آوردند، غنیمت بشمارند و اگر غایب شدی، به سراغت بیایند و اگر مُردی و رفتی، جای خالی تو را احساس کنند. همسر و همراه و همدل و هماهنگ باش.

آن کس که نیرومندتر و با ظرفیت‌تر است، بار بیشتری را برمی‌دارد. تو که پای زندگی هستی، رجل و مرد خانه هستی، از بارها شانه خالی مکن. تو که پیوند را خواسته‌ای به جدایی فکر نکن، حتی اگر همسر تو جدایی را خواست و تو هم در دل خواستار بودی، شتاب نکن. جوان‌مرد، باری را که برداشته به زمین نمی‌کوبد و حتی تا آنجا که معقول است، زمین نمی‌گذارد.

مادر و پدرت را در برابر همسرت مگذار. خواسته‌های آنها و دوستانت را، با زبان خواسته‌های خودت مطرح کن. محبت به تو، سختی خواسته‌ها را کم می‌نماید.

برای همسرت غیر مستقیم، امنیت و اعتماد را فراهم کن. از محبت و عشق خودت پیش کسانی حرف بزن که برای او حرف می‌زنند. از خوبی‌های او این گونه یاد کن. و همینطور غیر مستقیم و با لطافت گله گزاری کن و امیدوار باش که سامان بگیرد و سر به راه بگذارد. برخوردهای مستقیم دیرتر مورد اعتماد قرار می‌گیرند و در صداقت تو تردید می‌آورند.

در بیان قرآنی نمی‌گوید همسری با همسر آرام می‌شود، که می‌گوید: لِتَسْکنُوا اِلَیها، نه لتَسکنوا بها. آدم‌ها و تمامی دنیا نمی‌توانند دل بزرگ یکدیگر را پر کنند، اما در کنار یکدیگر و همسو و همراه یکدیگر، به تعادل و سکونی دست می‌یابند.

ن نرمی و پذیرش بعد از این مرحله است، که تو یافته‌ای، تو به اضطرار رسیده‌ای، در حدّ اضطرارت دیگر غرور تو هر چقدر هم که بلند باشد، زیر پای تو خواهد بود، روی شانه‌های تو نخواهد نشست. تو را از پای نخواهد انداخت. و غرور بزرگ تو اگر زیر پای تو باشد رفعتی پیدا می‌کنی... و این در مسائل زندگیتان خواه و ناخواه خواهد بود.

ثبات، پذیرش و نرمش که در دل انسان می‌آید، این سه خصلت، این مرحله‌ها را باید تو طی کنی. آنموقع اگر این مراحل را طی کردی، یعنی تو در مجموعهٔ روابطت دیدی خودت تمام نیستی، روی می‌آوری.

ثبتنا علی دینک، ثبات بر دین، لازمه‌اش این معنا است که دین در متن زندگی تو آمده باشد، محور شده باشد، مبنا و هدف تو باشد.

وقتی که توقع‌ها افت کرد تحمل‌ها زیاد می‌شود. ظرفیت‌ها می‌آید، ظرافت‌ها در برخوردها می‌آید. محبت‌ها می‌آید، مماشات می‌آید. مماشات یعنی با هم راه رفتن. مماشات مشی است، یعنی؛ با هم دست هم را بگیریم، قدم به قدم با هم راه برویم. او را به زمین نمی‌کشی. هُلش نمی‌دهی. رهایش هم نمی‌کنی. با او راه می‌روی. آن که قوی‌تر است باید این مراحل را طی بکند.