بریده‌هایی از کتاب ترجمه‌ی حدیث عنوان بصری؛ دستورالعمل امام صادق (ع) به آرزومندان سیر و سلوک الی‌الله

تمام مراتب سلام و سلامت خداوند برای آن کسی است که از هدایت پیروی می‌کند.

همان گونه که از شیر درنده فرار می‌کنی، از فتوا دادن (فتوای بدون علم) بپرهیز و گردن خود را پل عبور مردم نکن.

هنگامی که خواستی چیزی بخوری، از حلال بخور و نام خدا را ببر و حدیث رسول خدا (ص) را به یاد آور که فرمود: «آدمی هیچ ظرفی بدتر از شکمش را پر نکرده است. پس اگر ناچار شد غذا بخورد، یک سوم شکمش را برای طعام، یک سوم را برای آب و یک سوم را برای تنفس قرار دهد».

لَیْسَ الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ؛ إنَّمَا هُوَ نُورٌ یَقَعُ فِی قَلْبِ مَنْ یُرِیدُ اللهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْ یَهْدِیَهُ.

و امّا آن سه چیزی که درباره علم و دانش است: ۱. آنچه را که نمی‌دانی، از عالمان بپرس و مبادا برای به زحمت انداختن و امتحان کردنشان سؤال کنی. ۲. و مبادا بر اساس خودرأیی دست به کاری بزنی که علم نداری و در تمامی امور تا آنجا که ممکن است مسیر احتیاط را رها نکن. ۳. همان گونه که از شیر درنده فرار می‌کنی، از فتوا دادن (فتوای بدون علم) بپرهیز و گردن خود را پل عبور مردم نکن.

و امّا آن سه چیزی که درباره بردباری و صبر است: ۱. هر گاه کسی به تو گفت: اگر یکی بگویی،‌ ده تا می‌شنوی؛ به او بگو: اگر ده تا بگویی، یکی هم نمی‌شنوی ‌(عفت کلام داشته باش و از نزاع بپرهیز). ۲. اگر کسی به تو دشنام داد، به او بگو: اگر تو راست می‌گویی، از خداوند می‌خواهم از من درگذرد و مرا ببخشد و اگر دروغ می‌گویی، از خدا می‌خواهم تو را ببخشد. ۳. اگر کسی تهدیدت کرد که به تو دشنام دهد، تو به او مژده بده که من خیرخواهت هستم و مراعات تو را می‌نمایم.

امّا آن چیزهایی که درباره تأدیب نفس است: ۱. مبادا چیزی را بخوری که به آن اشتها نداری؛ چون موجب حماقت و نادانی می‌شود. ۲. تا وقتی گرسنه نشدی، چیزی نخور. ۳. هنگامی که خواستی چیزی بخوری، از حلال بخور و نام خدا را ببر و حدیث رسول خدا (ص) را به یاد آور که فرمود: «آدمی هیچ ظرفی بدتر از شکمش را پر نکرده است. پس اگر ناچار شد غذا بخورد، یک سوم شکمش را برای طعام، یک سوم را برای آب و یک سوم را برای تنفس قرار دهد».

آنچه را که نمی‌دانی، از عالمان بپرس و مبادا برای به زحمت انداختن و امتحان کردنشان سؤال کنی.

مبادا چیزی را بخوری که به آن اشتها نداری؛ چون موجب حماقت و نادانی می‌شود.

حضرت فرمودند: ای اباعبدالله! علم به آموختن نیست. علم نوری است که در قلب کسی که خداوند تبارک و تعالی هدایت او را اراده نموده، قرار می‌گیرد.