بریده‌هایی از کتاب ترجمه‌ی حدیث عنوان بصری؛ دستورالعمل امام صادق (ع) به آرزومندان سیر و سلوک الی‌الله

علم به آموختن نیست. علم نوری است که در قلب کسی که خداوند تبارک و تعالی هدایت او را اراده نموده، قرار می‌گیرد.

مبادا چیزی را بخوری که به آن اشتها نداری؛ چون موجب حماقت و نادانی می‌شود

«سرای آخرت را برای کسانی که در زمین قصد بلند پروازی ندارند و دنبال فساد نمی‌گردند، قرار دادیم و سرانجام نیک، برای مردم باتقوا است»

تا وقتی گرسنه نشدی، چیزی نخور

اگر کسی تهدیدت کرد که به تو دشنام دهد، تو به او مژده بده که من خیرخواهت هستم و مراعات تو را می‌نمایم

بنابراین، اگر بنده خدا در آنچه که پروردگار به او سپرده است، مِلکیّتی برای خودش نبیند؛ در این صورت، انفاق کردن برایش در آنچه خداوند تعالی به آن امر کرده است،‌ آسان می‌شود. وقتی بنده خدا تدبیر امور خود را به مُدبّرش بسپارد؛ تحمّل مصیبت‌های دنیا برایش آسان می‌شود. زمانی که به آنچه خداوند به وی امر و نهی کرده است، مشغول باشد؛ پس فرصتی برای خودنمایی و فخرفروشی به مردم پیدا نمی‌کند. بنابراین، وقتی خداوند، بنده خود را به این سه چیز گرامی بدارد، دنیا و ابلیس و مردم در نظرش کوچک خواهند شد و دنیا را برای زیاده‌خواهی، فخر و مباهات به مردم نمی‌خواهد و نیز برای عزّت و جاه‌طلبی، آنچه را که نزد مردم است، طلب نمی‌کند و عمرش را به بیهودگی نمی‌گذراند. این اوّلین پلّه از نردبان تقوی است. خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: «سرای آخرت را برای کسانی که در زمین قصد بلند پروازی ندارند و دنبال فساد نمی‌گردند، قرار دادیم و سرانجام نیک، برای مردم باتقوا است».

اگر کسی به تو دشنام داد، به او بگو: اگر تو راست می‌گویی، از خداوند می‌خواهم از من درگذرد و مرا ببخشد و اگر دروغ می‌گویی، از خدا می‌خواهم تو را ببخشد.

حضرت فرمودند: ای اباعبدالله! علم به آموختن نیست. علم نوری است که در قلب کسی که خداوند تبارک و تعالی هدایت او را اراده نموده، قرار می‌گیرد. بنابراین،‌ اگر علم می‌خواهی، ابتدا باید حقیقت عبودیّت (بندگی) را در وجود خودت بطلبی؛ و به واسطه عمل کردن به علم، طالب علم باشی؛ و از خداوند طلب فهم کن تا (علم را) به تو بفهماند.

حضرت فرمودند: ای اباعبدالله! علم به آموختن نیست. علم نوری است که در قلب کسی که خداوند تبارک و تعالی هدایت او را اراده نموده، قرار می‌گیرد. بنابراین،‌ اگر علم می‌خواهی، ابتدا باید حقیقت عبودیّت (بندگی) را در وجود خودت بطلبی؛ و به واسطه عمل کردن به علم، طالب علم باشی؛ و از خداوند طلب فهم کن تا (علم را) به تو بفهماند.

و امّا آن سه چیزی که درباره علم و دانش است: ۱. آنچه را که نمی‌دانی، از عالمان بپرس و مبادا برای به زحمت انداختن و امتحان کردنشان سؤال کنی. ۲. و مبادا بر اساس خودرأیی دست به کاری بزنی که علم نداری و در تمامی امور تا آنجا که ممکن است مسیر احتیاط را رها نکن. ۳. همان گونه که از شیر درنده فرار می‌کنی، از فتوا دادن (فتوای بدون علم) بپرهیز و گردن خود را پل عبور مردم نکن.