بریده‌هایی از کتاب تولستوی و مبل بنفش

کتاب خواندن باعث شد ببینم که فقدان و پریشانی من، با پریشانی دیگرانی هماهنگ است که دنبال یافتن معنایی برای اتفاقات غیرمنتظره، ترسناک و اجتناب‌ناپذیر بودند. چطور زندگی کنیم؟ با همدلی.

با این کتاب خواندن دریافتم که فشار بارِ زندگی، تقسیم ناعادلانه و نامحدود رنج است. مصیبت‌ها تصادفی و غیرمنصفانه عطا می‌شوند. هر وعده‌ای مبنی بر اینکه زمان آسایش و راحتی فرا می‌رسد یک دروغ است

زیستن هم مانند مُردن موج‌هایی در زندگی‌اش گسترانده بود؛ فشارهایی از آنچه دید، رنج‌هایی که کشید و چیزهایی که می‌دانست.

شاید عشق همین باشد: رام کردن هوس و تبدیل آن به چیزی سخت و دائمی.

این نعمتی است که ما انسان‌ها از آن برخورداریم؛ یک عمر چسبیدن به زیبایی‌هایی که در یک لحظه حس کرده‌ایم. ناگهان زیبایی نزد ما فرامی‌رسد و ما با سپاسگزاری آن را می‌پذیریم. ممکن است مکان و زمان آن را نتوانیم به‌خاطر بیاوریم، اما خاطره‌ها قادرند با یک جرقه، بدون هیچ هشداری یا از روی عمد به ذهنمان هجوم بیاو

دنیا تغییر می‌کند و زندگی‌ها عوض می‌شوند. بدون هیچ هشدار یا دلیلی فرد سالم مریض می‌شود و می‌میرد. هجوم اندوه، پشیمانی، خشم و هراس، مایی را که بازمانده‌ایم در خود دفن می‌کند. به‌دنبالش ناامیدی و درماندگی از راه می‌رسد. اما بعد دنیا دوباره عوض می‌شود -مثل همیشه ادامه پیدا می‌کند و به راه خود می‌رود- و با این کار، زندگی‌ها دوباره تغییر می‌کنند. روز جدیدی فرامی‌رسد و همه‌جور احتمالی را پیشکش می‌کند.

«دریغا! روزهای خوش کامیابی به خودشان اُردنگی زدند و گذاشتند و رفتند.»

همیشه راه‌حلی برای ناامیدی هست و آن، وعدۀ زیبایی‌هایی‌ست که در آینده در انتظار است.

پدرم یک بار به من گفت: «دنبال خوشبختی نگرد؛ خود زندگی خوشبختی است.»

«او امیدوار است، مثل انسان‌هایی که به موهبت‌هایی امید بسته‌اند که استحقاقش را ندارند؛ به بخشش‌های بی‌دلیل و چیزهایی از این دست.»

عادی بودنِ وجود کسی یک نعمت است؛ داشتن او بدون فکر کردن به از دست دادن یا دوباره هرگز ندیدن او، این یک نعمت است.

حقیقت زندگی‌کردن، نه با قطعیت مرگ، بلکه با اعجاز زنده‌بودن به اثبات رسیده است.

«دنیای عجیب به راه خود می‌رود.» دنیا تغییر می‌کند و زندگی‌ها عوض می‌شوند. بدون هیچ هشدار یا دلیلی فرد سالم مریض می‌شود و می‌میرد. هجوم اندوه، پشیمانی، خشم و هراس، مایی را که بازمانده‌ایم در خود دفن می‌کند. به‌دنبالش ناامیدی و درماندگی از راه می‌رسد. اما بعد دنیا دوباره عوض می‌شود -مثل همیشه ادامه پیدا می‌کند و به راه خود می‌رود- و با این کار، زندگی‌ها دوباره تغییر می‌کنند.

توصیۀ هنری میلر همیشه اهل امانت دادن کتاب بوده‌ام: «کتاب‌ها هم مثل پول دائماً باید در گردش باشند. تا جایی که بشود، قرض بدهید و قرض بگیرید؛ هم کتاب را و هم پول را! مخصوصاً کتاب را؛ کتاب‌ها به‌مراتب بیشتر از پول، چیزی برای عرضه‌کردن دارند. کتاب فقط یک دوست نیست، بلکه می‌تواند دوستان بسیاری برایتان به ارمغان بیاورد. زمانی که با ذهن و روحتان صاحب کتابی هستید، ثروتمندید. اما وقتی آن را به شخص دیگری بدهید سه‌برابر ثروتمندید.»

تنها مرهمِ اندوه خاطره است؛ تنها تسکین دردِ فقدان کسی، اذعان به زندگی‌ای است که پیش از این وجود داشته است. به‌یاد آوردن دیگران آنها را برنمی‌گرداند و خاطرات، به‌تنهایی برای جبران امکانات ازدست‌رفتۀ زندگیِ کسی که خیلی جوان ازدنیارفته کافی نیست. اما یادآوری خاطرات، اساس بدنۀ ترمیم است.

کلمات شاهدی بر زندگی‌اند: آنها آنچه اتفاق افتاده را ثبت می‌کنند و به همۀ آن رنگ واقعیت می‌بخشند. کلمات داستان‌هایی را خلق می‌کنند که تبدیل به تاریخ و ماندگار می‌شوند. حتی داستان‌ها هم تصویرگر حقیقت‌اند: داستانِ خوب حقیقت است. داستان‌هایی دربارۀ زندگی‌های به‌یادمانده، که گذشته را به یاد ما می‌آورند؛ درعین‌حال، کمک می‌کنند تا به جلو حرکت کنیم.

ابراز عشق است که ما را گرم نگه می‌دارد؛ حتی در روزهای پایانی زمستان.

هستۀ اصلی عشق همین است؛ یک نفر برای دیگری مهم است، یک وجود از بین همۀ زندگی‌های دیگر اهمیت دارد. یک نفر برای چیزی بخصوص و خاص ارزشمند می‌شود. ما جایگزین‌شدنی نیستیم. ما بر اساس اینکه چطور دوست داشته می‌شویم منحصربه‌فردیم.

(یک ضرب‌المثل قدیمی عربی اندرز می‌دهد که «کسی که کتاب امانت می‌دهد یک احمق است؛ اما کسی که کتاب را پس می‌دهد احمق‌تر است.»)

همدردی، دلسوزی و دلواپسی پاسخی به پیامدهای درد و رنج هستند