بریده‌هایی از کتاب سیر عشق

آن‌هایی که می‌گویند امروزه دیگر نیازی به ازدواج کردن نیست و مطمئن‌تر است که فقط با هم زندگی کنیم، عملاً درست می‌گویند، اما آن‌ها از جذابیت عاطفی این خطر بی‌خبرند، از قرار دادن خود و معشوق خود در تجربه‌ای که تنها کمی پیچ‌وخم در مسیر ممکن است به تباهی هر دو منجر شود. ربیع برای اثبات سرسپردگی‌اش حاضر است با تمام وجود در راه عشق تباه شود. اینکه عملاً «نیازی نیست» ازدواج کنیم، ضرورت ازدواج را از نظر عاطفی بیشتر نشان می‌دهد

ازدواج عقلانی از هیچ منظری منطقی نبود؛ اغلب مصلحتی، متعصبانه، متکبرانه، استثمارگرانه و اجحاف‌آمیز بود. به همین دلیل است که جایگزین آن، یعنی ازدواج احساسی، نیاز به توجیه‌پذیر بودنِ ازدواج را از بین برده است. آنچه اهمیت دارد این است که دو نفر سخت در آرزوی وقوع آن باشند، غریزه‌ای قوی آن‌ها را به سوی هم بکشاند و در دلِ خود به درستیِ آن یقین داشته باشند.

طبق اغلب آمارهای ثبت‌شده، مردم به دلایل منطقی مختلفی ازدواج کرده‌اند: چون قطعه‌زمین دختر چسبیده به زمین او بود، خانوادهٔ پسر در تجارت غلات موفق بودند، پدر دختر در شهر مجری قانون بود، قصری بود که باید به آن می‌رسیدند یا پدر و مادرِ هر دو به تفسیر یکسانی از کتاب مقدس باور داشتند. نتیجهٔ این ازدواج‌های منطقی، سِیلی بود از تنهایی، تجاوز، خیانت، کتک‌کاری، سنگ‌دلی و جیغ‌هایی که از پشت در پرورشگاه‌های نوزادان شنیده می‌شد.

از نظر ربیع غیرمحترمانه نیست که بگوید واقعاً نمی‌داند چرا از او درخواست ازدواج کرده، «دانستن» به این معنا که یک سری انگیزه‌های منسجم و عقلانی داشته باشد تا بتواند با شخص سوم ایرادگیر یا عیب‌جویی در میان بگذارد. چیزی که او به جای منطق دارد، احساساتش است، احساساتی وافر: احساس می‌کند هیچ‌گاه نمی‌خواهد کرستن را از دست بدهد

هیچ‌کس به اندازهٔ کسی که با او ازدواج می‌کنیم، نمی‌تواند ما را نابود کند.

تأکید می‌شود که اگر اختیار امور به هیچ داوری خارج از آن رابطه سپرده نشود، روابط بهتر پیش می‌روند. زیرا وصلت‌های رمانتیک باید در اختیار انحصاری افراد مربوطه باشد، بدون در نظر گرفتن حتی آن‌هایی که چند سال پیش یکی از طرفین را هر روز عصر حمام می‌کرده و آخر هفته‌ها او را با کالسکه به پارک بات می‌برده تا به کبوترها خرده‌نان بدهد.

آدم‌های ظاهراً محترم ممکن است خیال‌پردازی‌هایی بی‌پرده در ذهن خود بپرورانند، اما در ظاهر این‌طور نشان دهند که فقط در فکر رفتار دوستانه هستند.

جذابیت جنسی ممکن است ابتدا تنها پدیده‌ای فیزیولوژیکی به نظر برسد که نتیجهٔ تهییج هورمون‌ها و تحریک اعصاب محیطی است. اما در حقیقت، بیشتر از اینکه به حواس مرتبط باشد به باورها مرتبط است، بیشتر از همه، باور پذیرش و نویدِ به‌سرآمدن تنهایی و شرم.

در اوایل دوران عاشقی، شخص تا حدی به آسایش خاطر محض می‌رسد، چراکه بالاخره توانسته بسیاری از چیزهایی را که قبلاً به حکم عرف لازم بوده نزد خود پنهان نگه دارد، برملا کند. می‌توان معترف بود ما آن‌قدری که جامعه گمان می‌کند محترم و موقر و متعادل و متعارف نیستیم. ممکن است بچگانه رفتار کنیم یا خیال‌باف، تخس، آرزومند، منفی‌باف، آسیب‌پذیر و چندبعدی باشیم، اما همهٔ این‌ها را معشوقمان از ما می‌پذیرد و درک می‌کند.

در لحظاتی که متوجه می‌شویم معشوق درکمان می‌کند، خیلی بیشتر از حدی که دیگران تا کنون درک کرده‌اند و شاید حتی بهتر از وقتی که خودمان ابعاد آشفته، خجالت‌آور و ننگین خود را درک می‌کنیم، عشق به اوج خود می‌رسد. همان زمانی که شخص دیگری می‌فهمد ما کیستیم و هم با ما همدردی می‌کند و هم ما را می‌بخشد؛ چراکه آنچه دیگران درک می‌کنند، پایه‌گذار توانایی ما برای اطمینان کردن و بخشش است. عشق پاداش قدردانی از شمّ درونی معشوق نسبت به روان مغشوش و متلاطم ماست.

در کانون عشق کرستن میل شدیدی است برای التیام زخمی که ربیع سال‌ها مدفون کرده و چیزی از آن به زبان نیاورده است: از دست دادن مادرش.

او نیز گاهی آشفته و سردرگم می‌شود و تشخیص این موضوع ما را به پذیرش نقشی حمایتی‌تر سوق می‌دهد، شرمساری ما را از نقصان‌های خودمان کاهش داده و ما را به واسطهٔ تجربهٔ مشترک درد، به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند.

عشق به همان اندازه، با ضعف نیز سروکار دارد،

عشق یعنی ستایش ویژگی‌هایی از معشوق که نوید جبران ضعف‌ها و کمبودهای ما را می‌دهد؛ عشق کاوشی است برای کامل شدن.

او، بدون اینکه بداند چگونه، در هر سه چالش اصلی که زیربنای عشق رمانتیک را تشکیل می‌دهند، موفق شده است: آدم مناسبی پیدا کرده، قلبش را به روی او گشوده و پذیرفته شده است.

ظاهراً دربارهٔ چگونگی آغاز عشق چیزهای زیادی می‌دانیم، اما دربارهٔ چگونگی ادامهٔ آن بسیار اندک.

این شک‌وتردیدها فقط میل انسان را بیشتر شعله‌ور می‌کنند. همان‌طور که ربیع متوجه شده، جذاب‌ترین آدم‌ها آن‌هایی نیستند که بلافاصله او را قبول می‌کنند (به قضاوت آن‌ها شک دارد) یا آن‌هایی که هیچ‌وقت به او شانسی نمی‌دهند (از بی‌اعتنایی آن‌ها خشمگین می‌شود)، بلکه آن‌هایی‌اند که به دلایل ژرف‌شاید یک گرفتاری عشقی دیگر، تعهد مذهبی یا استدلال سیاسی مخالف‌او را پادرهوا معلق نگه می‌دارند.

آنچه ما به طور معمول عشق می‌نامیم در واقع تنها، آغاز عشق است.

توجه این‌چنین نامتناسب به آغاز، بدین دلیل است که آغاز تنها به عنوان یک مرحله در میان مراحل مختلف در نظر گرفته نمی‌شود؛ برای رمانتیک‌ها آغاز همهٔ آن چیزی را که دربارهٔ عشق مهم است، در بر دارد

برای ربیع سال‌ها طول خواهد کشید و چندین جستار در باب عشق نیاز خواهد بود تا به نتایجی متفاوت برسد، تا متوجه شود درست همان چیزی که روزی رمانتیک می‌انگاشت، اعم از شمّ درونی بیان‌ناپذیر، تمایلات آنی و اعتماد به معشوق دقیقاً مانعی است بر سر راه یادگیری چگونگی حفظ روابط. او به این نتیجه می‌رسد که عشق زمانی دوام می‌آورد که شخص به جاه‌طلبی‌های افسون‌کنندهٔ اولیهٔ آن توجه نکند؛ و به این نتیجه می‌رسد که برای بهبود روابطش باید بر احساساتی که در وهلهٔ اول او را به سمت آن روابط سوق داده، غلبه کند. باید بیاموزد که عشق تنها شوروشوق نیست، بلکه مهارت است.