بریده‌هایی از کتاب اسرار ماه رمضان؛ ادب حضور (دفتر سوم)

که بدانم جز آنچه برایم مقرّر نموده‌ای، به من نخواهد رسید، و از معیشت و روزی، به مقداری که برایم مقدّر فرموده‌ای خشنود باشم. خدایا، من از تو جان پاکیزه‌ای را خواهانم که به ملاقات با تو ایمان آورده و به بخششت بسنده نموده و به سرنوشت حتمی‌ای که مقرّر نموده‌ای، خشنود گردد.

«محبت دنیا سرآمد همهٔ گناهان است.»

ابزار اصلی سلوک، کنترل شکم و زبان است.

در برخی بیانات اهل بیت (ع)، از روزه به «جُنَّةٌ مِنَ النّارِ» (سپری در برابر آتش) تعبیر شده است. مراد از «نار» به تصریح آیات الهی، علایق و آلودگی‌های انسان در دنیاست

امام صادق (ع) فرموده‌اند: «بدان که هرگاه روزه گرفتی، پس باید که گوش و چشم و مو و پوستت نیز روزه‌دار باشند و حضرت موارد دیگری از این قبیل را نیز برشمرد و فرمود: مبادا روز روزه‌داری‌ات مانند روزهای دیگر باشد.»

«یعنی در میان عبادات، چیزی نزد من محبوب‌تر از روزه و سکوت نیست؛ پس کسی که روزه بگیرد ولی زبانش را حفظ نکند، مثل کسی است که به نماز ایستاده ولی قرائت نمی‌کند، من به او اجر قیام را می‌دهم ولی اجر عبادت‌کنندگان را نمی‌دهم.»

«صیام» به معنای کنترل و مراقبت و مواظبت از امری است و در یک معنای عام، روزه عبارت از مطلق «کفّ نفس» است و روزه‌دار باید دائماً در حال کنترل خود و جوارح ظاهری و باطنی‌اش باشد.

«و بر روزه‌داری، شب‌خیزی، حفظ زبان و پوشیدن چشم، یاری ده و بهرهٔ ما را از آن، فقط گرسنگی و تشنگی قرار مده..»

چنانکه امام عسکری (ع) می‌فرمایند: «رسیدن به خداوند، سفری است که جز با مرکب قرار دادن بیداری شب و احیای آن درک نمی‌شود.»

رسول خدا (ص) چهار امر را موجب مردن قلب بیان می‌دارند: اولین آنها گناه مکرّر است، دومی شوخی و مزاح با زن نامحرم، و دربارهٔ دوتای دیگر می‌فرمایند: «بگومگو و مجادله با شخص نادان که پیوسته تو چیزی بگویی و او چیزی بگوید و به سرانجام نیکی نرسد و هم‌نشینی با مردگان. پس سوال شد که یا رسول الله (ص)، مردگان کیانند؟ فرمود: هر ثروتمند خوشگذران.»

حبّ دنیا منشأ همهٔ گناهان است و راه درمان آنها نیز به کنترل جوارحی که مظهر حبّ دنیا اوّل بار در آنها ظاهر می‌شود باز می‌گردد

«محبت دنیا سرآمد همهٔ گناهان است.»

«راوی از امام صادق (ع) پرسید: «ای فرزند رسول خدا (ص)، چه چیزی ما را از شیطان دور می‌کند؟ حضرت فرمودند: روزه صورت شیطان را سیاه می‌کند و صدقه کمرش را می‌شکند و حب خدا و به دوش کشیدن عمل صالح پشت شیطان را می‌بُرد و استغفار رگ گردنش را می‌زند.»

«وقتی شب اول ماه رمضان می‌شود، پروردگار مَلَک رضوان را که خازن بهشت است خطاب قرار می‌دهد. پس او می گوید: بلی، گوش به فرمانم. پس خداوند به او می‌فرماید: بهشت مرا بیارای و آن را برای روزه‌داران از امّت محمد (ص) زینت کن (یعنی اعمال و طاعات را برای بندگان من بیارای) و درهای آن را بر روی ایشان مبند، تا وقتی که ماه مبارک رمضانشان سپری گردد (یعنی توفیق اعمال صالح را در این ماه از آن‌ها سلب مکن). سپس مالک، خازن جهنم را خطاب می‌کند و او عرض می کند: بلی، گوش به فرمانم. پس می‌فرماید: درهای جهنم را بر روزه‌داران امّت محمد (ص) قفل کن و آن را مگشا تا وقتی که ماه مبارک رمضانشان سپری شود (یعنی زمینهٔ گناه را برای آن‌ها فراهم نیاور). سپس پروردگار به جبرائیل خطاب میکند و او نیز می‌گوید: بلی، گوش به فرمانم. و خداوند می‌فرماید: بر زمین فرود آی و پیروان شیطان را از امّت محمد (ص) در بند کش که روزه و ایمان بندگان مرا فاسد و تباه نسازند.»

«به درستی که ما از آنِ خداییم و به سوی او بازگشت می‌کنیم.»

روایت شده که هرگاه رسول اکرم (ص) هلال ماه رجب را مشاهده می‌کردند، بشارت به حلول سه ماه ارجمند رجب، شعبان و رمضان می‌دادند و می‌فرمودند: «خداوندا، ماه رجب و شعبان را بر ما مبارک گردان و ما را به ماه رمضان برسان.»

«بگو اگر عبادتتان نباشد پروردگار من اعتنایی به شما ندارد.

اگر قرآن کتاب نازل الهی است، دعا نیز قرآن صاعد است و معارف آن تبیان آیات الهی است.

در دین خداوند، حلال و حرام روشن است که هر مسلمانی از آن پرهیز می‌کند؛ امّا مابین آنها امور شبهه‌ناکی است که بسیاری از مردم نمی‌دانند. کسی که از شبهات اجتناب کند، گرفتار محرمات نمی‌شود و دین و آبروی خود را حفظ می‌کند؛ امّا کسی که در شبهات وارد شود، احتمال گرفتار شدن در گناهان برای او زیاد است.

ایشان پرسید: شما را چه شد که به عذاب گرفتار شدید؟ پاسخ داد: «عبادت طاغوت و دوستی دنیا و آرزوهای طولانی و غفلت در سرگرمی و بازی.»