بریده‌هایی از کتاب اسرار ماه رمضان؛ ادب حضور (دفتر سوم)

«خداوند در همهٔ شب‌های ماه رمضان، سه بار ندا می‌دهد: آیا درخواست‌کننده‌ای هست که درخواستش را بدهم؟ آیا توبه‌کننده‌ای هست تا توبه‌اش را بپذیرم؟ آیا استغفارکننده‌ای هست که او را بیامرزم؟»

رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «چه بسا روزه‌داری که بهره‌اش از روزه، فقط گرسنگی و تشنگی است و چه بسا شب‌زنده‌داری که بهره‌اش فقط بیدارخوابی است.»

«ز امام صادق (ع) از افضل اعمال که بندگان را به پروردگارشان نزدیک می‌سازد و محبوب‌ترین کارها نزد خداوند سوال کردم. فرمود: بعد از معرفت، چیزی ارزشمندتر از این نماز نمی‌شناسم.» در ماه مبارک، همهٔ شرایط برای انجام این بهترین عبادت فراهم است و لذا قبل از هر عمل مستحبی، بیشترین توصیه به اصلاح امر نماز شده‌ایم

مولایمان امیر مؤمنان حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «روزهٔ قلب از فکر کردن در گناهان، برتر از روزهٔ شکم از خوردنی‌ها است.»

پنجم، پاک کردن مال خود از حرام است. این مضمون در روایات متعدّدی وارد است که عبادت با مال حرام، مانند نقش کشیدن بر خاک نرم است. در حدیث قدسی است که: «از تو دعا و از من اجابت دعا، پس هیچ دعایی از من محجوب نمی‌ماند مگر دعای شخص حرام‌خوار.»

چنانکه امام صادق (ع) فرموده‌اند: «بدان که هرگاه روزه گرفتی، پس باید که گوش و چشم و مو و پوستت نیز روزه‌دار باشند و حضرت موارد دیگری از این قبیل را نیز برشمرد و فرمود: مبادا روز روزه‌داری‌ات مانند روزهای دیگر باشد.»

در روایت دیگری آمده است که در شب اول ماه رمضان، تمام گناهان مؤمنین آمرزیده می‌شود و آنچه در شب‌های دیگر ارزانی ایشان می‌شود، ارتقای درجه است. و لذا حضرت استاد می‌فرمودند که مغفرتِ الهی که در شب‌های بعد ماه مبارک درخواست می‌شود، به معنای طلب ارتقای درجه است

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «أَفْضَلُ الْجِهَادِ الصَّوْمُ فِی الْحَرِّ.» یعنی بالاترین جهاد و مبارزه با شیطان، روزه گرفتن در شدّت حرارت گرماست،

رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «چه بسا روزه‌داری که بهره‌اش از روزه، فقط گرسنگی و تشنگی است و چه بسا شب‌زنده‌داری که بهره‌اش فقط بیدارخوابی است.»

رسول خدا (ص) می‌فرمایند: «چه بسا روزه‌داری که بهره‌اش از روزه، فقط گرسنگی و تشنگی است و چه بسا شب‌زنده‌داری که بهره‌اش فقط بیدارخوابی است.»

خداوند در آیهٔ ۲۰ سورهٔ حدید می‌فرماید: «بدانید که حیات دنیا چیزی نیست جز بازی و سرگرمی و فخرفروشی و زیادانگاری اموال و اولاد... و در آخرت عذاب شدید و مغفرت الهی و بهشت رضوان.»

مولا علی (ع) در توصیف قرآن می‌فرمایند: «خداوند قرآن را مایهٔ فرونشاندن عطش دانشمندان و بهار دل‌های فهمیدگان و شاهراه درستکاران قرار داد و دارویی که با وجود آن دیگر دردی باقی نمی‌ماند و نوری که با آن دیگر ظلمتی نیست.»

امام علی (ع) در این باره می‌فرمایند: «روزه گرفتن بدن، همانا خودداری از خوردن با اراده و اختیار است، در حالی که انسان از عقوبت الهی بیمناک و به ثواب و اجر الهی راغب باشد. روزهٔ نفس، باز داشتن حواس پنجگانه از سایر گناهان و خالی نمودن قلب از همهٔ اسباب بدی.»

رسول خدا (ص) فرمودند: «روزه سپر است؛ تا وقتی که پاره نشده باشد.» حجاب روزه، با گناه و فساد و آلودگی پاره می‌شود.

کسی که به دلیل عذر شرعی نمی‌تواند روزه بگیرد، باز هم مشمول مغفرت این شب‌ها قرار می‌گیرد. لذا کسانی که نمی‌توانند روزه بگیرند، سعی کنند حرمت این ماه را حفظ کنند. ماه رمضان اقتضا می‌کند که انسان حریم شکم خود را بیش از ماه‌های دیگر حفظ کند تا زمینهٔ ضیافت الهی را -ولو روزه‌دار نیست- در خود به وجود بیاورد، بر سخن گفتن و نگاه کردن و شنیدن و اعمال سایر جوارح خود کنترل داشته باشد

کسانی که شب را استراحت می‌کنند نیز برنامهٔ خود را طوری تنظیم نمایند که زمان نافلهٔ شب آنها قبل از تناول سحری و در مدّت مناسب باشد.

امام کاظم (ع) به من خبر داد: «کسی که برای برادر مؤمنش دعا نماید، از عرش الهی بر او ندا می‌شود که برای تو صد هزار برابر آنست.»

«و برای روزه‌دار دو شادی است؛ یکی به هنگامی که روزه‌اش را افطار می‌کند و دیگر زمانی است که پروردگارش را ملاقات می‌نماید.»

«خداوند در همهٔ شب‌های ماه رمضان، سه بار ندا می‌دهد: آیا درخواست‌کننده‌ای هست که درخواستش را بدهم؟ آیا توبه‌کننده‌ای هست تا توبه‌اش را بپذیرم؟ آیا استغفارکننده‌ای هست که او را بیامرزم؟»

اگر انس با محبوب، منتهای لذّت زندگی است، تلاوت آیات الهی، مکالمهٔ مستقیم با محبوب کلّ است