بریده‌هایی از کتاب توبه

حرص دنیا آنچنان ما را گرفته است که چون زبان انگلیسی کلید درآمد و مادیات است، بچه هفت ساله‌مان را هم می‌فرستیم تا زبان انگلیسی یاد بگیرد. کمتر خانواده‌ای است که لااقل یک نفر در آن زبان انگلیسی را نداند ولی حاضر نیستیم یک کلاس عربی تشکیل بدهیم و زبان عربی را به‌خاطر خدا یاد بگیریم، به‌خاطر نمازمان یاد بگیریم، به‌خاطر قرآنمان یاد بگیریم.

انسان اگر می‌خواهد توبه کند باید حقوق و دیون مردم را بپردازد. آن کسی که زکات به او تعلق گرفته و نداده، حق‌الناس به گردنش است و باید بپردازد. آن کسی که خمس به گردنش است و نداده، حق‌الناس به گردنش است و باید بپردازد. آن کسی که رشوه خورده است باید به صاحبش برگرداند. هر کسی از هر راه حرامی مال به دست آورده باید برگرداند. اگر جنایتی بر کسی وارد کرده است، باید او را استرضاء کند. همین‌طوری که نمی‌توان گفت: توبه!

از مردم غیبت کرده‌ای؟ باید استرضاء کنی؛ بروی خودت را بشکنی بگویی آقا من از تو غیبت کرده‌ام، خواهش می‌کنم از من راضی باش.

امام فرمود: کسانی که استغفار می‌کنند و باز گناه را تکرار می‌کنند، استغفارشان از استغفار نکردن بدتر است چون این مسخره کردن توبه است، استهزاء خداست، استهزاء توبه است.

اگر آتش درونی در تو پیدا بشود، انقلاب مقدس در روح تو پیدا بشود و تصمیم بر عدم عود بگیری، توبه تو قبول است اما به شرط اینکه تصمیم تو واقعآ تصمیم باشد، نه اینکه بیایی اینجا پچ‌پچی هم با خودت بکنی و بگویی عجب وضع بدی داریم و بیرون که رفتی فراموش کنی. این به درد نمی‌خورد و بدتر است

از رحمت الهی مأیوس نباشید. از هر چه گناه دارید برگردید، خدا می‌پذیرد.

شیخ بهایی می‌گوید: جدّ تو آدم بهشتش جای بود قدسیان کردند بهر او سجود یک گنه ناکرده گفتندش تمام مُذنبی مذنب، برو بیرون خرام تو طمع داری که با چندین گناه داخل جنّت شوی ای روسیاه؟

چشمت را بر روی گناهانت باز کن، یک محاسبة‌الاعمالی برای خودت درست کن، از خودت حساب بکش، ببین روزی چند گناه کبیره مرتکب می‌شوی.

پی در پی محرّم بیاید، دلمان حداکثر به این خوش باشد که می‌رویم در جلسه‌ای شرکت می‌کنیم و قطره اشکی می‌ریزیم. والله اینها کافی نیست. باید یک فکر اساسی به حال خودمان و اسلاممان بکنیم.

به خود بیایید، یک ذره فکر کنید، غفلت تا کی؟

آخر این چهار روز دنیا چقدر برای انسان ارزش دارد که انسان خود را تا ابد به عذاب الهی گرفتار کند؟! به خدا قسم راست است، به اصطلاح مو لای درزش نمی‌رود. آخر پرده‌دری تا کی؟ علیه خدا قیام کردن تا کی؟ به پیغمبر اسلام فحش دادن تا کی؟

پیغمبر فرمود: زِنَی الْعَینِ النَّظَرُ زنای چشم، چشم‌چرانی کردن است.

اگر از یک احمقی یا مغرضی یا کسی که معلوم است که ریشه حرفش در کجاست درباره کسی حرفی شنیدید، حق ندارید بگویید «شنیده‌ام»، «می‌گویند». خود این «می‌گویند» ها اشاعه دادن فحشاست.

توبه آن‌وقت واقعآ توبه است که شما نگاهی به صفحه سیاه اعمال گذشته خودتان بکنید، یکمرتبه یک ندامتی، یک پشیمانی زیادی، یک تأسف و حسرت فوق‌العاده‌ای در شما ایجاد شود و دلتان آتش بگیرد که این چه کاری بود که من کردم؟

بعضی از احوال در دنیا مکافات است و بعضی از بدبختیهایی که در دنیا به انسان می‌رسد نتیجه عمل انسان است.

همه تغییر مسیردادن‌ها و تغییر جهت‌دادن‌ها مال این دنیاست، بالا رفتن و پایین رفتن در این دنیاست. همین که پا به آن دنیا گذاشتیم، در هر حد و درجه‌ای که هستیم، در هر مسیری که هستیم، به سوی هر چیزی که هستیم، در همان‌جا متوقف می‌شویم. آخرین حد فعلیت تمام شده است.

علت اینکه در لحظات آخر، در حال معاینه آن دنیا توبه انسان مقبول نیست، این است که توبه نیست نه اینکه توبه هست و مقبول نیست، اصلا توبه نیست.

انسان تا در این دنیا هست و رشته حیاتش باقی است و تا وقتی که مرگ مستقیمآ به او روی نیاورده است، مهلت برای توبه‌کردن دارد. تنها در وقتی که انسان در چنگال مرگ گرفتار است و هیچ امیدی به نجات ندارد، توبه مورد قبول واقع نمی‌شود

اگر کسی آهنگ تقرّب نزد پروردگار را داشته باشد، برای اینکه خود را آماده کند، باید از گذشته سیاه و تیره خود بازگردد و توبه کند.

یزید بن معاویه بعد از حادثه کربلا به علی بن الحسین (ع) می‌گوید: آیا اگر من توبه کنم قبول می‌شود؟ فرمود: بله، اگر تو واقعآ توبه کنی قبول می‌شود، ولی او توبه نکرد.