بریده‌هایی از کتاب نئو گلستان

توقع خدمت از کسی دار که توقع نعمت از تو دارد.

سرخی سیلی‌ات به صورت من برطرف می‌شود به ساعاتی با تو می‌ماند آن‌چه بر من رفت تا چشی تلخی مکافاتی

«مردم نه از بخت خویش که از جهد خویش می‌خورند.»

طبل تهی را بانگ رساتر است.

ای در شباب عیش به اعلی رسانده پیر بر من مخوان هر آن‌چه نکردی تو خود ز پیش

از عاقلی سؤال بکردم ز بهر چیست کِافلاس ما و مال توانگر بُود مدام گفتا که فاقه از پی درویش می‌دود وز بعد مال مال بیاید علی‌الدوام

«ای فرزند، دخلْ آب روان است و عیشْ آسیای گردان. یعنی خرج فراوان کردن مسلّم کسی را باشد که دخل معین دارد.»

من سر بر آستان دارم و تو سر بر آسمان. تو گردن افراشتی و ما خود را به ببویی زدیم. هر کار که گفتند، خودشیرینی کردی و گفتی از من برمی‌آید و ما خود را به پپگی زدیم و چلفتگی پیشه کردیم که کرم همیشه به گیلاسِ شیرین می‌زند

حکایت ۲۲ از معاشرتِ کسان دل‌خسته بودم و از دوری دوستان دل‌شکسته که از شهر برون شدم. شنیدم در خرابه‌ای لعبتی با شوخ‌پسری همی‌گفت: «تو من را به چه خاطر خواهی؟ به خاطر زلف و رخ و عارض و آغوش؟» پسر گفت: «نه، محض سجایای اخلاقی و تفکرات ژرف عرفانی‌ات و تألیفاتی چون فیه ما فیه و فرانسوی در سفر و مقالاتی که به فصل‌نامهٔ سمرقند اندر نشر دادی و کراماتی از قبیل راه رفتن بر آب و طی‌الطریق و تلاش‌هایی که در زمینهٔ بهبود حقوق بشر در میانمار و شرق دور داشتی و نقش ارزنده‌ات در از بین بردن گروه‌های تجارت کودکان در افریقا و کشف واکسن مالاریا و نقش مؤثرت در احیای جنگل‌های آمازون و موفقیت در کاهش دمای هوای کرهٔ زمین و ممانعت از آب شدن یخ‌های قطبین و به پاس‌داشت کرامت انسانی و حقوق شهروندی می‌خواهمت.» بسی پرسش که در بطنش جواب است که شرحش بیش از این دور از صواب است

کسی کو کم خورَد یا کم بخواهد ته صف جای او باشد همیشه خوراک کم اگر شرط بزرگی‌ست همیشه خر بُود سلطان بیشه

از دوست‌نمای آفرین‌گوی پرهیز کن ای برادر من قربان زبان تند خصمی کو آینه شد برابر من

عابد گوشه‌نشین را تو به مالی ننواز در ره جنّتِ او مال بُود دست‌انداز

به دست خود نشاندی تخم تبعیض بچین محنت که آن را میوه این است

مرسدس بنز با ژیان گفتا سرعتم هر که دید او تب کرد پس به‌سرعت برفت و آخر کار این به ره ماند و آن یکی چپ کرد

ز دست دیده و دل بود فریاد ولیکن اصل‌کاری رفت از یاد زبان در مُلک ما دژبان جان است زبان بود آن‌چه سرها داد بر باد

ظاهرش بین که راهب بوداست جیبش اما سه ضلع برموداست

هر گنه کردم به عمرم از اساس دیدنت بر من شد آن‌ها را تقاص

یکی دیگر داشت برای نامزدش آخرین نامه را می‌نوشت و می‌کوشید با زاویه‌ای گریه کند که قطرات اشک بر نامه بیفتد تا تأثیر بیشتری بر مخاطب گذارد.

درویشی به مناجات درمی‌گفت: «یا رب بر بدان رحمت آر که اُل‌رِدی بر نیکان رحمت کرده‌ای و بداقبالان را نظر کن که خوش‌اقبالان فقط مانده مرا بخورند. هر چه خواهند کنند و باز از آسمان برای‌شان می‌بارد که گر رحمتت به مثال ابر بارنده باشد، خوش‌اقبالان بندرانزلی و درویشان کویر لوت‌اند.»

«مملکت خودم است، اختیارش را دارم. می‌خواهید بخواهید نمی‌خواهید بخواهید.»