بریده‌هایی از کتاب نگاهی به رابطه‌ عبد و مولا

کار خوب آن کاری است که انسان را بنده‌تر بار بیاورد.

جسدش با ماست، دلش یک جای دیگر است. اینها همه‌اش توصیفی است، نه توصیه‌ای. من توصیف کردم که اگر انسان بتواند با خدا رابطه برقرار کند، این‌گونه می‌شود.

کسی دلش برای خدا تنگ می‌شود که آرزوی ملاقات با خدا او را به خود بپیچاند، آرزوی لقاءالله سرگرمی زندگی او باشد. امام رضا (ع) می‌فرمایند: «مَنْ ذَکرَ اللهَ تَعَالَی وَ لَمْ یشْتَقْ إِلَی لِقَائِهِ فَقَدِ اسْتَهَزَأَ بِنَفْسِه‌ِِ؛ کسی به ذکر خدا بپردازد اما مشتاق ملاقات خدا نشود، خودش را مسخره کرده است.

بعضی از جوان‌ها گاهی در برخی از رابطه‌ها مثلاً در رابطه با جنس مخالف گیر می‌کنند. آنجا که یک‌دفعه‌ای توجه‌شان جلب می‌شود، از عنوانی نظیر «عاشقی» استفاده می‌کنند. امام صادق (ع) در ضمن روایتی می‌فرمایند که اگر کسی دلش را از محبّت خدا پر نکند و در رابطۀ با خدا وجود خود را خوب تعریف نکند خدا محبّت دیگری را به دل او می‌افکند. یک‌دفعه‌ای تمام هستی خودش را در یک رابطه‌ای می‌بیند و گیر می‌کند. او فکر می‌کند عاشق شده ولی نمی‌داند که او در بندگی کم گذاشته است و الان ثمرات همین کم گذاشتن را درو می‌کند. وجود آدمیزاد به گونه‌ای تعریف شده است که باید خود را در یک رابطه‌ای ببیند تا گرم شود.

برخی تصور می‌کنند خدا مثل یک زیارتگاه و ضریحی است که ثابت سر جای خودش ایستاده و هرگاه ما اراده کردیم به سمتش می‌رویم و اگر به سمتش نرفتیم از او فاصله می‌گیریم. در حالی که خیلی وقت‌ها ما اراده می‌کنیم که به سمت او برویم ولی خدا راه نمی‌دهد، بعضی وقت‌ها هم ما اصلاً نمی‌خواهیم به سمت خدا برویم ولی او به دلیلی ما را به سمت خودش می‌کشاند.

عبد یعنی چه؟ یعنی «کسی که دستور می‌گیرد، نه اینکه بخواهد پیشنهاد بگیرد، رویش فکر کرده و توافق کند.» اینها مال شازده‌هاست، مال برده‌ها نیست. دستور گرفتن از خدا لذّت‌بخش است. قشنگ‌ترین قسمت نماز، واجب بودنش است نه عشق‌بازی کردنش.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «همین که دوست داشته باشی بند کفشت بهتر از بند کفش دوستت باشد، این از مصادیق «یرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ» است.»

«تِلْک الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِین؛ این سرای آخرت را (تنها) برای کسانی قرار می‌دهیم که اراده برتری‌جویی در زمین و فساد را ندارند و عاقبت نیک برای پرهیزگاران است.»

کسی که رابطه‌اش را با خدا، که اصلی‌ترین رابطه روح او و شریان حیاتی اوست، پیدا نکرد، بقیه رابطه‌هایش را هم پیدا نمی‌کند.

گُل سر سبد «معرفت نفس»، درک معنای عبد است و نتیجه‌اش این می‌شود که به محض فهم اینکه عبد هستی، به عنوان عبد، دنبال مولا می‌گردی.

برای چشیدن رابطه خودت با خدا و کشف و لمس آن و رشد دادن این رابطه فقط باید امر بگیری و اجرا کنی. مدام باید امر بگیری و اجرا کنی. خدا هر که را بیشتر دوست داشته باشد، بیشتر به او امر می‌کند.

لطف ربّ به عبد، امر کردن است. به محض اینکه اذان می‌گویند، عبد به وجد در می‌آید. می‌گوید: «خدا برای من یک امر فرستاد. ارتباط شکل گرفت.»

معنویت رایج جهان، معنویت بدون عبودیت است. این خدا مهربان است، اما کبریایی ندارد؛ و کبریایی خدا آن‌قدر اهمیت دارد که محوری‌ترین ذکر نماز «الله اکبر» است.

ولی باید جبرهای پیرامون خود را باور کنیم.

تا در ارتباط با پدیده‌های عالم قرار گرفتی و دیدی موضع‌گیری و احساست به چیز دیگر مشغول شده، مثلاً ببینم این ماشین رنگش متالیک است یا ساده، یا دنده‌اش اتوماتیک است یا نه، به این فکر کن که آیا خدا از تو خواسته که این چیزها را بررسی کنی یا نه؟ عبد با هر چیزی برخورد کرد، این نگاهِ عابدانه را دارد.

از یکی از اولیای خدا برنامه خواستم. ایشان به من برنامه داد و فرمود که این برنامه را به دیگران هم بگو. یکی از مواردی که ایشان فرمودند این بود که «اگر می‌توانی هر روز یک سوره یاسین بخوان و آن را به حضرت زهرا (س) هدیه کن.» اگر شما همین یک کار ساده را انجام بدهی، بعد از یکسال می‌بینی ارتباط خاصی با حضرت زهرا (س) پیدا می‌کنی.

تو چرا بی‌نهایت‌طلبی خود را خرج پول‌دار شدن، اعتبار، باغ، ویلا و چیزهای دیگر می‌کنی؟ بی‌نهایت‌طلبی‌ات را برای التماس به خدا بگذار.

عبادت یعنی قطع رابطه با دیگران و مقیم درِ خانۀ خدا شدن

اصل نیاز به برقرار رابطه با خدا در هیچ‌کس ایجاد نمی‌شود، در وجود همه هست، منتهی باید آن را کشف کرد.

هستۀ اتم را در نیروگاه می‌شکافند و از آن برق تولید می‌کنند، اما اگر آن را در خارج از نیروگاه بشکافند همه جا را تخریب می‌کند. اراده‌ها و خلاقیت‌های انسان هم اگر در دالان عبودیت انفجار پیدا کنند و آزاد شوند باعث رشد و ترقی انسان می‌شوند و الا انسان را به حضیض ذلت و بیچارگی می‌کشانند.