بریده‌هایی از کتاب مجموعه اشعار عبید زاکانی

فت جان رفت و اشتیاق تو از جان بدر نشد سر رفت و آرزوی تو از سر بدر نرفت

جدائی نیست مدام آتش شوق تو در درون منست

مست تو به میخانه مرا متحیر شده‌ام تا غم عشقت

آن نازنین مرا عشقش خلاص داد ز

بکشت غمزهٔ آن شوخ بی‌گناه مرا فکند سیب زنخدان او به چاه مرا غلام هندوی خالش شدم ندانستم کاسیر خویش کند زنگی سیاه مرا دلم بجا و دماغم سلیم بود ولی ز راه رفتن او دل بشد ز راه مرا هزار بار فتادم به دام دیده و دل هنوز هیچ نمیباشد انتباه مرا ز مهر او نتوانم که روی برتابم ز خاک گور اگر بردمد گیاه مرا به جور او چو بمیرم ز نو شوم زنده اگر به چشم عنایت کند نگاه مرا عبید از کرم یار بر مدار امید که لطف شامل او بس امیدگاه مرا

گر نه زنجیر سر زلف تو باشد یکدم نتوان داشت در این شهر به زنجیر مرا

من دیوانه نه آنم که نصیحت شنوم

شوریدگان ما را در بند زر نبینی دیوانگان ما را باغ و سرا نباشد در لنگری که مائیم اندوه کس نبیند در تکیه‌ای که مائیم غیر از صفا نباشد از محتسب نترسیم وز شحنه غم نداریم تسلیم گشتگان را بیم از بلا نباشد با خار خوش برآئیم گر گل به دست ناید بر خاک ره نشینیم گر بوریا نباشد هرکس بهر گروهی دارد

خوش نفس با غنچه هر دم حدیث نافهٔ چین میکند باز شکوفه هر زری کاورد بر دست نثار پای نسرین میکند باز گشاده چشم خواب آلود نرگس تماشای ریاحین میکند باز زمین از ابر احسان می‌پذیرد هوا را سبزه تحسین میکند باز عبید از دولت خسرو در این فصل بنای عیش شیرین میکند باز

که بر جان ما نهاد رحمت نکرد بر دل مسکین ما هنوز از کوی دوست بیخود و سرگشته میرویم دل خسته بازمانده و چشم از قفا هنوز بوسیست خونبهای من و لعل او مرا صد بار کشت و می‌ندهد خونبها هنوز دل در شکنج طرهٔ پر پیچ و تاب او مانده است در کشاکش دام بلا هنوز مسکین عبید در غم عشقش ز جان و