بریده‌هایی از کتاب جین ایر

سبزشدن تدریجی سطح آن باغچه‌های قهوه‌ای رنگ که هر روز باطراوت‌تر می‌شدند این تصور را به انسان می‌داد که شبانه «امید» بر آنجا پا نهاده، و هر بامداد ردّ پاهایش درخشان‌تر به نظر می‌رسد.

این ضعف و حماقت است که آنچه را تقدیر تحملش را برایت لازم دانسته بگویی نمی‌توانم تحمل کنم

زندگی از تاباندن اشعه آفتابش، حتی برای من، دریغ نداشت.

هرچند من در ظاهر آسوده به نظر می‌رسم، اما درونم چندان آرام نیست.

من ساکت بودم. هلن به من آرامش داده بود؛ اما آن آرامشی که از آن حرف می‌زد با نوعی غم توصیف‌ناپذیر آمیخته بود. از خلال سخنان او یک حالت غم و درد حس می‌کردم؛ اما نمی‌توانستم بگویم که چه وقت و از کجا ناشی شد

پرسید: «حالا دیگر تمام شد؟ با گریه غصّه‌هایت را بیرون ریختی و سبک شدی؟» «متأسفانه هیچوقت تمام نمی‌شود.»

در هر مجادله‌ای آخرین حرف را عقل می‌زند و در هر تصمیم‌گیری رأی نهایی را او صادر می‌کند. ممکن است باد سخت، ضربه زلزله، و حریق مرا تهدید کنند؛ اما من همیشه راهی را می‌روم که آن ندای کوچک آرام، که تفسیرکننده دستورهای وجدان است، به من نشان می‌دهد.

و این نشانه کوتاه‌فکری همنوعانِ برخوردار از امتیازات بیشتر آنهاست که می‌گویند زنان باید کارشان منحصر به پختن غذا و شیرینی خانگی، بافتن جوراب، نواختن پیانو و برودری‌دوزی روی کیسه باشد. این ناشی از کژ اندیشی این گونه مردان است که زنان را به علت راه‌جویی آنها برای انجام‌دادن کار بیشتر یا آموختن چیزهایی بیش از آنچه رسم و سنت برای نوع آنها لازم شمرده، محکوم کنند یا به آنها بخندند.

اظهار عشق، و تعهد این‌که حتما به یک فاجعه بیانجامد: ازدواج.» «آیا این موضوع یکنواخت را دوست داری؟» «اصلاً به آن توجهی ندارم چون به من ارتباطی ندارد.»

نگاه می‌کردم و با نگاهم لذت زیادی می‌بردم یک لذت گرانبها و در عین حال تند و شدید مثل سوزنی از طلای ناب که نوک تیز آن پوست را می‌سوزاند، یا شبیه لذت کسی که از تشنگی در حال مرگ است و می‌داند چشمه‌ای که افتان و خیزان خود را به آن رسانده دارای آب زهرآگینی است؛ با این حال، خم می‌شود و جرعه‌جرعه از آن نعمت خداداده می‌نوشد.

کاری را کردم که موجودات انسانی در موقع مستأصل شدن به طور غریزی انجام می‌دهند؛ یعنی از یک وجود برتر از انسان یاری می‌خواهند؛ کلمات «خدایا به من کمک کن» ناخواسته از میان لب‌هایم بیرون آمد

قلب و روح و توان خودت را به جایی که خریدار ندارد، و حتی تحقیر هم می‌شود، عرضه نکن.»

این تغییر حالات او مرا نمی‌آزرد چون متوجه بودم که در قبال این تغییرات هیچ کاری نمی‌توانم انجام بدهم؛ دگرگونی‌های احوالش در نتیجه عللی بود که من در آنها هیچ دخالتی نداشتم.

پیش از این‌که جواب خودم را تمام کنم حس کردم قلبم دارد باز می‌شود و روحم تعالی پیدا می‌کند. آزادی و پیروزی را با عجیب‌ترین صورتی که تا آن زمان ندیده بودم حس کردم. ظاهرا حس می‌کردم که زنجیر نامرئی اسارتم یک‌باره پاره شده و من با تقلای خود به آزادی‌ای دست یافته‌ام که امید رسیدن به آن را نداشتم.

این باره عقیده دیگری دارم که تاکنون کسی به من یاد نداده و کمتر آن را به زبان آورده‌ام. عقیده‌ای است که از آن لذت می‌برم، و خیلی دلبسته آن هستم چون کلاً مایه امیدواری است. این عقیده عالم آخرت را برای ما به صورت جای آرامش خانه استوار و نه به صورت دوزخ یا مکان وحشتناک نشان می‌دهد. از این گذشته، من با داشتن چنین اعتقادی می‌توانم میان جانی و جنایت او کاملاً فرق بگذارم، می‌توانم صمیمانه اولی را ببخشم و از دومی نفرت داشته باشم. با چنین اعتقادی فکر انتقام هرگز قلبم را نمی‌آزارد، توهین هیچوقت تنفر عمیق در من به وجود نمی‌آورد و بی‌عدالتی هرگز مرا خوار نمی‌کند؛ با نظر داشتن به عاقبت کار، در آرامش زندگی می‌کنم.»

به عقیده من انسان بدون داشتن جنبه شیطانی هیچ است

یکی از علل خوشبختی ما این است که کسانی که دوستشان می‌داریم هم مثل ما خوشبخت‌اند.

عشق انسانی مثل آب چشمه تازه جوشانی در روح من فوران می‌کند، و سیل‌آسا بر سراسر مزرع دلم جاری می‌شود، این مزرع را چقدر دقیق و با چه تقلایی آماده کرده بودم با چه پشتکاری بذرهای حسن‌نیت و تصمیم به ترک لذت نفس را در آن پاشیده بودم و مجسم کنید که سیل شهدآمیزی این مزرع را پوشانده، جوانه در باتلاق فرورفته و زهر لذیذی آنها را خورده و فاسد کرده

من در تمام این صحنه‌ها امیدم به گذراندن زندگی خود در کنار او، با همان نیرو و شدت پیشین، از نو در من زنده می‌شد. بعد بیدار می‌شدم. بعد موقعیت خود و چگونگی ساکن‌شدن در آنجا را به خاطر می‌آوردم. بعد در حالی که می‌لرزیدم و تکان می‌خوردم روی تختخواب بی‌پرده خود می‌ایستادم، و بدینگونه آن شب آرام و تاریک شاهد تشنجات و اضطرابات می‌شد، و صدای ظهور ناگهانی میل شدید منع شده را می‌شنید.

طبیعت مسلما در خلقت او عدالت را مراعات نکرده و از یاد برده بود