بریده‌هایی از کتاب جنگ بود

چرا این‌قدر دیر بزرگ می‌شدم؟

بابا در گوش من و ابوذر گفت: - این‌جا هر چیزی روی پرده دیدی، فیلم است! نترسید! این آدم‌ها نمی‌میرند، بعد از فیلم زنده می‌شوند! گلوله‌هاشان هم راستکی نیست!

خبر مثل بمب پیچید. همه می‌گفتند امشب تو مسجد فیلم می‌گذارند! اما کسی نمی‌دانست «فیلم» چیست!

همیشه فکر می‌کردم چرا روی پیت‌های حلبی روغن می‌نویسند: هیدروژنه! در زبان کُردی به زن می‌گویند «ژن»! از طرف دیگر می‌دانستم حیدر را با این «ه» نمی‌نویسند. ولی نمی‌فهمیدم چرا باید در مورد حیدر و زنش روی پیت حلبی چیزی بنویسند؟

بابا می‌گفت: - این بنده خدا خیلی تعارف می‌کند و فکر می‌کند ما مثل شهری‌ها تعارفی هستیم، کُرد تعارف نمی‌کند، هر چی رو زبانش است، همان است که تو دلش است!

دوست داشتم یک نفر زودتر برسد و بگوید: - دروغ است! علی سالم است، علی زخمی است... اما جنگ دروغ نمی‌گفت. بی‌رحم حرفش را می‌زد.

هر وقت می‌آمدند مرخصی، ابوذر می‌رفت عمو جوانمیر را بغل می‌کرد و از گردنش آویزان می‌شد و همیشه می‌گفت: - چند تا عراقی کُشتی عمو؟ علی سلیمانی چند تا کُشت؟

با کمی تعجب نگاه کرد و گفت: - این چی هست؟! من ازت سیگار خواستم، تو رفتی این را آوردی؟! گفتم: - عمو به خدا خودت گفتی یک نخ بگیر بیاور!

اسم صدام که می‌آمد، به نظرم یک حیوان بزرگی بود شبیه سگ‌های علی حسین که لباس نظامی داشت با تفنگ‌های بزرگ. هیچ‌وقت عکسش را ندیده بودم، فقط تعریفش را با نفرتی که بزرگ‌ترها از او داشتند، شنیده بودم.

عملیات سختی بود، خدا کند سالم باشد... خیلی‌ها زخمی شدند، خیلی‌ها هم شهید شدند! جنگ است اسکندر!

توی روستا به غیر از این دو نفر و جعفر فلاح‌زحمتکش معلم کلاس دوم و پنجمی‌ها و رادیوهایی که داشتیم، هیچ‌کس فارسی حرف نمی‌زد.

می‌گفت: - شما که درستان را بخوانید، عراق ناامید می‌شود و شکست می‌خورد. همیشه فکر می‌کردم چطور می‌شود با درس خواندن من عراق شکست بخورد؟