بریده‌هایی از کتاب روزی روزگاری فوتبال (فوتبال و جامعه‌شناسی)

وقتی کرهٔ شمالی بی‌نام و نشان از اردوگاه کمونیسم در مرحلهٔ مقدماتی با دوندگی تمام‌نشدنی و نمایشی نامتعارفی با یک گل، میلیونرهای ایتالیایی را شکست داد، چپگراها در اوج جنگ سرد از ته دل خندیدند. لاجوردی‌پوش‌ها هم به خانه بازگشتند تا با تخم‌مرغ‌ها و گوجه‌فرنگی‌های گندیده مورد استقبال قرار بگیرند. عنوان توفان زرد بر کرهٔ شمالی باقی ماند تا چند سال بعد تیم ایران، کرهٔ شمالی را در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ به زانو درآورد و بر توفان زرد خط بطلان بکشد.

رفقای سرخ و سیاه‌پوش میلانی، بیایید در این روزهای تیره دست در دست یکدیگر دهیم. رفقا، ما عازم ستیز هستیم، عازم جنگ؛ خون روی سکوها، روی جایگاه‌ها موج می‌زند؛ ما را اسیر کرده‌اند ولی هنوز مغلوب نشده‌ایم. امروز، زمان انتقام است، زمان مبارزه...

رویارویی شاهین و تاج، برای خیلی‌ها مقابلهٔ دو رویکرد و دو تفکر متفاوت بود. نبرد مبارزهٔ یک معلم دوست‌داشتنی (اکرامی) با یک نظامی زورگو (خسروانی)

«آن سفرکرده که صد قافله دل همره اوست...».

درگذر ایام به‌نظر رسید با افسانهٔ دیو و پری روبه‌رو هستیم. با افسانه‌ای که در آن شاهینی‌ها زمینی و متعلق به مردم کوچه و بازار بودند و تاجی‌ها خارجی و از آنِ بزرگان

. برای آن‌ها، قومیت کُرد، جرم، اهانت و خفتی حقارت‌آمیز دارد و کردها مترادف با وحشی‌ها هستند. به‌همین‌دلیل، هرچند ترک‌ها با اصرار خود را اروپایی قلمداد می‌کنند، اما تعصبات دیرآشنایی گریبان‌شان را چسبیده که راه رسیدن آن‌ها به اروپا را طولانی‌تر کرد.

«سیاست پا به فوتبال گذاشته یا فوتبال یا سیاست؟»

دریافتم قهرمان‌ها هم گریه می‌کنند و برخی بازنده‌ها از برنده‌ها بالاتر می‌ایستند. یاشین، سنگربان روس، شباهتی به ورزشکارها نداشت؛ کمی چاق بود، پابه‌سن‌گذاشته به‌نظر می‌رسید و بیشتر شبیه معلم‌ها بود، اما عنوان دروازه‌بان افسانه‌ای همهٔ دوران‌ها را گرفت.

کارناوال‌های چند هزار نفری برزیل مبتنی بر سامبا چشمان جهانیان را خیره کرد. این یادگار بردگان افریقایی، دورنمای کلان تاریخ فوتبال و حکایت سیاهان تشنهٔ آزادی بود.

سیاهان برزیلی به سیاه بودن‌شان اشراف دارند اما سعی می‌کنند خود را با تقسیم‌بندی‌های طبقاتی تعریف کرده و فاصله‌های نژادی را نادیده بگیرند، که وجه مارکسیستی دارد، بی آن که اکثر سیاهان طبقهٔ کارگر برزیل، مارکس را بشناسند و بدانند مارکسیسم چیست.