بریده‌هایی از کتاب ماهیت داعش

داعش گروهی است که در صدد آن است تا قهرمان سازی نموده و عملیات‌های موفق خود را با یک سناریوی فرهنگی موفق به همگان ارائه دهد. در این رابطه داعش دارای چهار دسته مخاطب است که شامل بر: ۱. مخاطب موافق؛ ۲. مخاطب دلسوز؛ ۳. مخاطب طرفدار؛ ۴. مخاطب مخالف. در واقع این چهار نوع مخاطب داعش به طور اساسی توانسته اند در جنگ نرم، اهداف غیر اسلامی و تکفیری را ترویج کرده و این سازمان را به‌نوعی در جهان بین‌الملل معرفی کنند.

براساس اسناد و مدارک به دست آمده از جاسوسان و منابع اطلاعاتی چندین کشور غربی و عربی، افراد از طریق شبکه‌های چند لایه زیرزمینی که وظیفه عمده آنان برقراری ارتباط اینترنتی است جذب داعش می‌شوند، با این حال طرق و دعوت افراد به داعش بسیار متنوع و دارای امنیت فوق‌العاده بالایی است. از دیگر روش های جذب داوطلب، شیوه دعوت مستقیم است که از این طریق مبلغان و مفتی‌های داعش در بین جوانان و گروه های مختلف اسلامی در سراسر جهان حضور پیداکرده و به اقدامات دینی و فرهنگی می‌پردازند. آنان با برگزاری جلسات دینی و تفریحی سعی می‌کنند جوانان مسلمان و حتی غیر مسلمان را جذب داعش کنند.

ریاست شورای نظامی را سمیر عبد محمد الخلیفاوی ملقب به حجی بکر برعهده داشت. حجی بکر سرهنگ ستاد در ارتش بعث عراق بود. وی در زمان فرماندهی ابو عمر البغدادی، پس از اظهار ندامت و پشیمانی از فعالیت در حزب بعث عراق، وارد تشکیلات این گروه شد و تمام تجربه نظامی و مناسبات خود را در خدمت این گروه قرار داد ومدتی بعد مشاور نظامی ابوعمرالبغدادی و معاون او المهاجر شد. حجی بکر اطلاعات نظامی و طرح‌هایی را در اختیار داعش قرار داد و آن‌ها را با فرماندهان نظامی سابق وابسته به حزب بعث مرتبط ساخت. در نتیجه به مرور زمان، جایگاه ویژه ای نزد این گروه یافت و به مثابه گنج نظامی و فرماندهی بزرگ طی مدت کوتاهی مطرح شد

ساختار درون‌سازمانی داعش براساس ساختار هرمی و در برخی موارد سلسله مراتبی طراح ریزی شده است. در راس این سازمان خلیفه قرارگرفته که می‌بایست دارای ویژگی‌های خاص و منحصر، از جمله سلامت جسمانی و روحی، نسب قریشی، تحصیلات دینی باشد و از سوی دیگر به عنوان رهبری مذهبی دارای محبوبیت مردمی نیز قرار بگیرد؛ بنابراین می‌توان گفت پس از انتخاب خلیفه از سوی مجلس شورای اهل حل و عقد تبعیت از او امری الزامی و واجب به شمار می‌آید. شوراها، اعضای اصلی گروه داعش و تشکیل‌دهنده فرماندهی مرکزی می‌باشند.

نیروهای آمریکایی توانستند ابوبکر البغدادی را در سال ۲۰۰۵ بازداشت کنند و روانه "زندان بوکا نمایند. عده‌ای براین باورند که در این زمان، آمریکای ها با وی ارتباط داشته و او را به عنوان مهره خود برای آینده پرورش دادند. بغدادی پس از کشته شدن ابوعمرالبغدادی در سال ۲۰۱۰، به ریاست دولت به‌اصطلاح اسلامی عراق انتخاب شد

زندگی نامه سرکرده داعش "ابراهیم بن عواد بن ابراهیم البدری الرضوی الحسینی السامرایی" معروف به ابوبکر البغدادی، متولد ۱۹۷۱ در شهر سامراست. بغدادی خود را از عشایر بو بدری از سادات حسینی معرفی کرده و نسبت خود را از طریق جعفر کذاب به امام هادی (ع) می‌رساند. وی در خانواده‌ای با گرایش سلفی رشد کرد و در رشته حقوق اسلامی از دانشگاه بغداد با مدرک دکتری فارغ‌التحصیل شد و سال ها مبلغ و استاد دروس دینی در سامرا بود. در سال ۲۰۰۴ میلادی بود که ابوبکر البغدادی به گروه های تکفیری پیوست و با تشکیل شورای مجاهدین در سال ۲۰۰۶، یکی از اعضاء هیئت شرعی شورا شد. او به دلیل داشتن نفوذ و شهرتی که در افراد قبیله خود در "دیالی و "سامرا داشت نقش بسیار مهمی در بیعت عشایر این مناطق با ابوعمرالبغدادی داشت.

برای شناختن و آشنایی بیشتر با داعش می‌بایست در ابتدا القاعده را شناخت و شناخت این گروه بدون آشنایی با موضوع سلفیه جهادی امکان‌پذیر نیست.

درروش شناسی، راه و روش سلفیان تأکید بربرتری فهم سلف است. آن‌ها بر این نظرند که همه باید از فهم سلف تبعیت کنند؛ زیرا تنها فهم سلف از خلوص برخوردار است و دیگر فهم‌ها مثل فهم متکلمان، فیلسوفان و عارفان هیچ ارتباطی با اسلام ندارد و برگمراهی انسان می‌افزاید. ازنظر گاهی دیگر، می‌توان روش‌شناسی آن‌ها را در دو محور ((ظاهرگرایی در قرآن و حدیث)) و ((سلفی گری)) مطرح نمود. در انتها می‌توان گفت از دید سلفی گران افراطی همانند داعش و النصره؛ دنیای فانی عرصه تحقق و اجرای احکام الهی است و درواقع این احکام هستند که در سیره سلف صالح. و پیامبر (ص) نگهداری شده‌اند؛ از این‌سو هرگونه دخالت و تحریف در این مورد شرک محسوب می‌شود.

معناشناسی در معناشناسی؛ سلفیان رویکرد ظاهرگرایی را پذیرفته‌اند و به انکار تأویل پرداخته و معتقدند اگر راه تأویل باز شود، دین از در دیگر خارج می‌شود. چنان‌که ابن تیمیه در این باب می‌نویسد: ((همه فقها متفقدند که در خصوص صفات پروردگار، به آیات و احادیث این باب باید ایمان آورد، بی‌آنکه آن‌ها را تفسیر، توصیف و یا تشبیه کرد.)) آنان بر این باورند که باید به‌ظاهر همه آنچه خداوند در قرآن گفته است تمسک کرد و باید پذیرفت که آن حقیقتی در بالا دارد

معناشناسی در معناشناسی؛ سلفیان رویکرد ظاهرگرایی را پذیرفته‌اند و به انکار تأویل پرداخته و معتقدند اگر راه تأویل باز شود، دین از در دیگر خارج می‌شود. چنان‌که ابن تیمیه در این باب می‌نویسد: ((همه فقها متفقدند که در خصوص صفات پروردگار، به آیات و احادیث این باب باید ایمان آورد، بی‌آنکه آن‌ها را تفسیر، توصیف و یا تشبیه کرد.)) آنان بر این باورند که باید به‌ظاهر همه آنچه خداوند در قرآن گفته است تمسک کرد و باید پذیرفت که آن حقیقتی در بالا دارد

معرفت‌شناسی نو سلفی‌ها فقط راه نقل را قبول دارند و از عقل و شهود گریزان‌اند و بر این باورند که عقل و شهود جز نشان دادن باطل کاری انجام نمی‌دهد و عقل در باب خداوند و امور دیگر اعتقادی، هیچ فهم صحیحی ندارد. در نگاه آنان، تنها باید به وحی و نقل اعم از کتاب و سنت و اجماع سلف مراجعه کرد و از عقل‌گرایان و شهودیان دوری گزید

هستی‌شناسی نو سلفی‌ها به‌ویژه داعش، به مجردات اعتقاد ندارند و همه عالم اعم از خدا و غیر آن را محسوس می‌دانند و مجردات را نمی‌پذیرند و به این قائل‌اند که خداوند محسوس است و می‌توان او را در قیامت با چشم دید. در نگاه آنان، روح موجودی مادی است و فراتر از بدن نیست، بلکه همان بدن است و نگاه فلاسفه را به روح، به‌عنوان موجودی غیر از بدن انسان که با آن متحد شده است نمی‌پذیرد.

داعش به‌عنوان جریانی فرامرزی و فرا منطقه‌ای، مروج یا بازتاب فهمی از نگرش مذهبی مشهور نو سلفی است. داعش دارای نرم‌افزاری اعتقادی است. ((فقه التکفیر)) توسط داعش شکل گرفت؛ درواقع آن‌ها توانستند احساسات خشونت‌گرا را با باورهای مذهبی درهم بیامیزند. داعش بر این باور است که چون اهل سنت پیرو مکاتب اربعه جهاد را تعطیل کرده‌اند، پس کافر شدند و انکار حکم الله کفر محسوب می‌شود و تعطیلی عملی حکم خداوند به معنای انکار آن است. درواقع ازنظر اعضاء داعش، کشتن کافر واجب است و بر اساس تفکرات تکفیری هنگامی که عضوی از داعش مسلمانی را می‌کشد، خود را مجاهد فی سبیل الله می‌داند، نه تروریست.

رد سیاست در حکومت اسلامی: نو سلفیان داعش هر صاحب اقتدار سیاسی را که از تفکرات و عقاید آن‌ها پیروی نکند، غیرشرعی دانسته و ریختن خونش را مباح می‌دانند. آن‌ها اصولاً هر مخالفی را خواه شیعه باشد یا سنی و یا دیگر مذاهب مستحق مجازات واو را از راه حق و سلف صالح منحرف می‌دانند. آن‌ها به این باورند که اسلام سنتی حاکمان مشروع خاص خویش را دارد که تنها مخالف شریعت اسلام نباشند.

نو سلفیان داعش به الزام از تبعیت از خلیفه معتقد اند که البته این فرد کسی نیست جزء "ابوبکر البغدادی و انکار وی به نحوی حرام بوده و مستوجب تکفیر و قتل است.

نو سلفی‌ها نگاه فوق‌العاده منفی به جامعه غیرمسلمان دارند، آن‌ها تمامیت غرب و بیگانگان را مستحق هرگونه تکفیر و مرگ دانسته و عملیات جهادی را برای نابودی آن‌ها واجب می‌دانند. در این میان، گروه سلفی تکفیری داعش جنگ با رهبران کفر را در میان مسلمان واجب‌تر از جنگ با کفار دانسته اند. بنابراین کفر رده بدتر از کفر اصلی است و جهاد دفع بر جهاد طلب مقدم است و جهاد با کفر نزدیک از جهاد با کفار دورتر واجب‌تر است. اعضای حکام شرعی داعش، رده را به دودسته تقسیم می‌کنند: نخستین رده، رده سطحی و دومین، رده عمیق است. در قسم اول توبه موردقبول واقع می‌شود، زیرابه آزار و اذیت و جنگ با مسلمانان همراه نیست اما رده دوم بلعکس بوده و توبه در آن موردقبول قرار نمی‌گیرد و فرد را به‌محض اسارت به مرگ محکوم می‌کنند.

به نظر مودودی و سید قطب، جوامع بر دودسته‌اند: جوامع برخوردار از (حاکمیت الهی) و جوامع دارای (حاکمیت غیر الهی)، جامعه دسته نخست جامعه بد و دسته دوم جامعه خوب محسوب می‌شود. بنابراین در این میان حد وسطی این دودسته وجود ندارد. به نظر سید قطب این دوجهان، جهان جاهلیت و جهان اسلام کاملاً خلاف یکدیگر هستند و هیچ‌گونه هم‌زیستی و توافقی بین آن‌ها وجود ندارد. حقیقت یکی است و تقسیم‌بندی و هر چیزی غیرازآن نادرست ولاجرم غلط است. ترکیب حقیقت با باطل امکان‌پذیر نیست. اسلام به معنای اطاعت و تسلیم کامل در برابر خدا و احکام اوست، درحالی‌که نظام جاهلی انحرافی از پرستش خدای یگانه و راه روش الهی برای زندگی است

مفهوم جاهلیت: در گفتمان سیاسی سلفیه جهادی، اصطلاح ((جاهلیت)) مفهومی محوری به خود می‌گیرد. مفهوم جاهلیت به این معناست که هر جامعه‌ای که در آن حاکمیت خداوند حاکم نباشد در زمره جوامع جاهلی به شمار می‌آیند، هرچند کشوری اسلامی باشند.

اما سلفیه جهادی تکفیری که امروزه سطح گسترده‌ای از جوامع بشری را تحت شعاع خود قرارداد به‌واسطه دلارهای عربستان سعودی و متحدانش دچار تحول و تغییرات فراوانی گشته، به‌طوری‌که آن‌ها نه‌فقط انقلاب اسلامی را تأیید نمی‌کنند بلکه آن را "دارالکفر تشبیه کرده‌اند و جزء اولویت‌های جنگ خود برشمرده‌اند. به‌بیان‌دیگر، سلفیه جهادی وهابی نه‌تنها هیچ نقطه مشترکی با شیعه ندارد بلکه در مقابل آن نیز قرارگرفته است.

- سلیفه جهادی و شیعه: اندیشه مبارزه با حاکمان کفر که از مبانی سلیفه جهادی است، جزء مبانی فقه شیعه نیز به شمار می‌آید. ازاین‌رو، سید قطب رهبر فدائیان اسلام شهید بزرگوار نواب صفوی را در سال ۱۹۵۴ به مصر دعوت می‌کند و در رثای شهادتش بیانیه صادر می‌کند. همچنین، ابوالاعلی مودودی در واکنش به پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ چنین می‌گوید: انقلاب امام خمینی (ره) انقلابی اسلامی است و دست‌اندرکار آن جماعت اسلامی و جوانانی هستند که در دامن حرکت‌های اسلامی تربیت‌شده‌اند. این شواهدی است که از این‌که استکبارستیزی جزء اندیشه‌های سلفیه جهادی اصیل بوده، به همین دلیل است که بسیاری از کتب سید قطب در ایران ترجمه و چاپ‌شده است.