بریده‌هایی از کتاب بازجویی از صدام

در جریان تخلیۀ اطلاعاتی فهمیدیم که ذهن صدام درگیر پول است. پول برای او همه‌چیز بود. مثل بسیاری از افرادی که در فقر بزرگ می‌شوند و محرومیت و گرسنگی را از همان ابتدای زندگی لمس می‌کنند

در ماه مه ۱۹۸۷، دوران جنگ ایران و عراق، عراقی‌ها به اشتباه با موشک‌های اگزوسه ناو استارک آمریکا را هدف قرار دادند که از حمل‌ونقل بین‌المللی در خلیج فارس پشتیبانی می‌کرد.

زمانی که وارد عراق شدم رانندۀ صدام - که می‌توانیم او را «سمیر» خطاب کنیم - بازداشت شده بود

محمد در ازای کمک برای پیدا کردن صدام، خواستار پول و اتومبیل بود و گفت که با ما در تماس خواهد بود. مهم‌ترین نکته‌ای که به زبان آورد و تا آن‌موقع کسی به آن توجه نکرده بود این بود: او گفت که مردم از پناه دادن به صدام خسته شده و می‌خواهند به زندگی‌شان ادامه دهند.

ای‌بی‌سی‌نیوز با زنی که مدعی شده بود از معشوقه‌های صدام بوده است بیندازند. این زن مدعی شده بود که از برنامه‌های تسلیحات کشتارجمعی صدام، در جریان صحبت‌های رختخوابی‌اش با رهبر عراق، مطلع شده است.

بخشی از تلاش صدام برای بزرگ‌نمایی موقعیت تاریخی‌اش این بود که چهرۀ بسیار مثبتی از خود ارائه کند و امیدوار باشد که ما چیز زیادی ندانیم تا برعکس آن را نشان دهیم. صدام گفت که به آیت‌الله خمینی بی‌احترامی نکرده است و حتی مدعی شد که پا پیش گذاشت تا از جشن و سرور بیجا در عراق پس از مرگ رهبر ایران در ژوئن ۱۹۸۹ جلوگیری کند. گفت یکی از دستیارانش در تماس با او با لحنی فاتحانه دربارۀ مرگ [آیت‌الله] خمینی حرف زد و صدام به او گفت که در مورد فوت این مرد خدا با احترام برخورد کند. به شدت ما را احمق فرض کرد. صدام خاصه از [آیت‌الله] خمینی متنفر بود و او را دشمن دیرینۀ خود می‌دانست.

در یکی از جلسات، وقتی که دربارۀ هیئت حاکمۀ ایران پرسیدیم، صدام تلاش کرد مانند یک سیاستمدار برخورد کند. لحنی بزرگوارمنشانه به خود گرفت، هرچند که ته‌مایه‌ای از خودپسندی در آن بود - ولی نمی‌توانست نفرتش را از ایرانی‌ها پنهان کند. گاهی اوقات صرف حرف زدن دربارۀ ایرانی‌ها او را پریشان می‌کرد.

مطمئناً همۀ ما داستان‌هایی وحشتناک به گوشمان خورده است- کشتن یکصد هزار شیعه در جنوب و تقریباً به همان اندازه از کردها در شمال پس از جنگ خلیج [فارس]، استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه عراقی‌هایی که آن‌ها را تهدید سیاسی می‌دانست و سلاخی در جنگ ایران و عراق

سوریه را نگاه کنید. تلاش‌ها برای سرنگون کردن بشار اسد صدها هزار کشته برجا گذاشته، نیمی از جمعیت سوریه را از خانه‌های خود آواره کرده و بحرانی با تبعات وحشتناک برای خاورمیانه و اروپا پدید آورده است. فوق‌العاده می‌شد اگر یک توماس جفرسون سوری در دسترس بود تا پس از سقوط اسد سرکار بیاید، ولی هنوز هیچ‌کسی پیدا نشده است که چنین ردایی به تن کند. این همان پیامی بود که ما باید به دولت‌های کلینتون و بوش می‌دادیم

این‌طور برمی‌آید که ایران بزرگ‌ترین برندۀ ماجراجویی ما در عراق بوده است. شیعیان تهران ناظر آن بودند که مستبد سنی عراق از سوی متحدان عراقی شیعی‌شان به چوبۀ دار سپرده شد و در حال حاضر نیز یک حکومت شیعی در مرزهای غربی‌شان مستقر است.

هر زمان که ایالات متحده کوشید عراقی‌ها را به حل اختلافاتشان و ساختن کشورشان ترغیب کند، طبقۀ سیاسی عراق در دام‌های فرقه‌ای افتاد و حمایت آمریکا را طلب کرد. دوم اینکه، ما تریلیون‌ها دلار خرج کردیم و زندگی هزاران زن و مرد نظامی را هدر دادیم، فقط برای اینکه به وضعیتی برسیم که عراق به شکلی بی‌حدوحصر نسبت به زمان صدام نابسامان‌تر است.

من نقش بسیار کوچکی در فاجعۀ بسیار بزرگ سیاست خارجی آمریکا بازی کرده‌ام: جنگ عراق. من و همکارانم در سیا، کارمان را با تأسفی عمیق به پایان رساندیم؛ برای آنچه بر سر تصویر آمریکا در جهان آمده بود؛ برای مردان و زنانی که در آن جنگ کشته شده یا با نقص عضو و ناراحتی روحی به کشور بازگشته بودند؛ و برای درد و رنجی که ایالات متحده به مردم عراق تحمیل کرده بود.

حتی بعد از دستگیری صدام، بوش تنها به دنبال اطلاعاتی بود که از تصمیمش برای آغاز کردن جنگ حمایت کند. (در دورۀ آماده‌سازی برای حمله، کنجکاو بودم که ببینم چه مدت طول می‌کشد تا آمریکا نگاهش را معطوف ایران کند؛ کشوری که آن زمان روی آن کار می کردم. درواقع، مقام‌های دولتی در نظر داشتند بعد از عراق، ایران را هدف قرار دهند ولی مورد عراق آن‌قدر دشوار بود که هرگز قادر نبودند اقدامی علیه ایران انجام دهند. با وجودی که از نظام ایران متنفر بودم، جای شکرش باقی بود که تیم بوش دنبال تغییر رژیم در این کشور نرفت.)

کمی پس از آنکه بوش به ریاست‌جمهوری رسید، یک کارشناس ارشد تحلیلی به دفتر بیضی رفت تا کلاسی ویژه دربارۀ اسلام برای او ترتیب بدهد. وقتی در آنجا گفته شد که مبنای دوگانه‌بودن شیعه و سنی بر این اعتقاد متفاوت استوار است که چه کسی باید جانشین حقیقی محمد پیامبر می‌شد، رییس‌جمهوری پاسخ داد: «صبر کن. من خیال کردم شما می‌گویید که همۀ آن‌ها مسلمان هستند؟» اگر در مدتی که تلاش می‌کردیم به رییس‌جمهوری دربارۀ خاورمیانه آموزش بدهیم یک لحظۀ مهم باشد، آن همان لحظه بود.

«من همان سال‌ها، از ۱۹۷۷، یقین پیدا کرده بودم- و دربارۀ آن هم نوشته‌ام- که هر تلاشی برای وارد کردن مذهب به حکومت و سیاست، موجب خواری مذهب شده و سیاست را تباه می‌کند، و حزب [بعث] این اصل را پیشۀ خود کرده بود».

وزیر دفاع ایران روز ۲۲ سپتامبر گفت که اگر نیروهای ایرانی به عراق حمله کنند، هیچ چیزی آن‌ها را متوقف نخواهد کرد تا زمانی که به بغداد برسند».

در ابتدا سعی کرد که بگوید از محل اختفای صدام هیچ اطلاعی ندارد اما جایزۀ بیست‌وپنج میلیون دلاری برای سر صدام ثابت کرد که این عامل قوی‌تر از وفاداری شخصی است و خیلی زود واحدهای ویژه را به محل اختفای دیکتاتور سابق برد

در دسامبر سال ۲۰۱۰ قیام‌های دموکراتیک موسوم به بهار عربی از تونس وزیدن گرفت و در سال ۲۰۱۱ به مصر، لیبی، سوریه، یمن، بحرین، عربستان و اردن گسترش یافت. سپس زمستان عربی از راه رسید، با کودتای نظامی در مصر و جنگ داخلی در لیبی، یمن، و متعاقب آن در سوریه.

ی و رامسفلد نیز به دنبال مدیری مطیع و فرمانبردار بودند که اگر اشتباهی رخ داد، تقصیرها سر او خراب شود. آن‌ها این شخص ایده‌آل را در وجود جرج تنت پیدا کردند، که بلندپروازی مغرورانه‌اش برای ایفای نقش بازیگر اصلی، زمینه را برای ناکامی‌اش فراهم کرد.

فرزند یک خانوادۀ مهاجر یونانی ساکن نیویورک. او بی‌شیله‌وپیله و اغلب شنیدنی صحبت می‌کرد و واضح بود که عمیقاً نسبت به آژانس علاقه‌مند است.