بریده‌هایی از کتاب فرزندم چنین باش (ترجمه نامه سی‌ویکم نهج‌البلاغه)

پسرم! بدانکه اگر خدای را شریکی بود حتماً پیامبرانش به‌سوی تو گسیل می‌شدند، و تو نشانه‌های اقتدار و حکومت او را می‌دیدی و کردار و صفاتش را می‌شناختی. امّا او همان‌گونه که خود نقاب از جمال خویش برگشوده: «آفریدگار یکتاست»، هیچ‌کس را نسزد و نتواند که در فرمانروایی او هم‌آوردی کند و برای ذات پاکش آغاز و انجامی نیست.

پسرم! بدان‌که رسیدن به «نور معرفت» و ورود در حریم خداپرستی و ایمان، جز از رهگذر رسالت و پذیرش «مکتب وحی» میسّر نیست

در خمیرمایۀ آدمی هیچ دانشی نسرشته‌اند و دانش‌های بشری همه دست‌رنج خود اوست و چه گسترده است نادانسته‌های تو،

و خدا دنیا را بر نظامی مقرّر فرمود که آمیزه‌ای از «نیش» و «نوش» است، ولی پاداش در رستخیز خواهد بود

به‌هوش باش که از «مرز الهی» درنگذری و همواره «واجبات» را منظور داشته باشی و تنها بدان بسنده کنی.

فرزندم! بدان‌که راز وصیت من، در یک کلمه نهفته است و آن «تقوای الهی» است، همان‌که «اصل تربیت» است و باید با همۀ وجود در راه تحقّق آن پای فشرد.

آموزش نوجوان باید از کتاب خدا آغاز شود و مربّی، در نخستین گام، عطر کلام الهی را به مشام جان او بپاشد و فضای پاک اندیشۀ او را با زیباترین و درست‌ترین کلام‌ها و دانش‌ها بیاراید، تا برای همیشه فکر او از اشتباه بیمه شود.

من زندگی را تجربه کرده‌ام و از نزدیک، زشت و زیبای آنرا دیده و تلخ و شیرین آنرا چشیده‌ام و اینک محصول آنرا به‌راحتی و روشنی در اختیارت می‌گذارم. زنهار! که آزموده‌ها را از نو نیازمایی و دوباره به کام خسارات و ضایعات درنیفتی؛ که من راه زندگی را بر تو روشن و هموار کرده‌ام.

دل نوجوان چون خاک خوب و آماده، پذیرای هر بذر است. پس باید، هرچه زودتر، هسته‌های عشق و ایمان را افشاند، وگرنه زمین را نااهلان از شرّ و فساد پر سازند.

بدان‌که دانش برای دانش، در عمل مساوی با بی‌دانشی است، همان‌گونه که دانش غیرراستین ارزش آموختن ندارد و در راه خیر و خدمت به کار نیاید.

اظهار نیازت تنها به آفریدگارت باشد و جز آستان بلند او سر به هیچ درگاهی مسای، که هرچه هست، از «عطا» و «مصلحت»، آنجاست.

جان خویش را به آتشدان «شکیبایی در سختی‌ها» بپرور، و آنرا در «کشاکش پایداری» کارآزموده کن. چه زیباست فرشتۀ صبر، آن‌هم در راه حق!

مردم را به نیکی فراخوان که پاسداری از خوبی‌ها تو را در زمرۀ نیکان قرار خواهدداد و با زشتی‌ها و پلشتی‌ها با دست و با زبان بستیز و از حاکمیت گناه و فساد با تمام توان جلوگیر باش و از تبهکاران دوری گزین و در راه خدا و ارزشهای الهی به‌پا خیز و به نهایت جهاد کن و از هیچ سرزنش‌گری مهراس.

از آنچه نمی‌دانی و تکلیف نداری سخن مگوی، و راهی که در آن بیم گمراهی است مپوی، چراکه بازایستادن به گاهِ سرگشتگی و گمراهی، بهتر از راندن بر مرکب خطرهاست.

پس اقامتگاه اصلی و دائمی خویش را زیبا و عالی بنا کن و هرگز آخرتت را به دنیا مفروش.

دل قوی دار و آنرا با دانش راستین غرق نور کن و با یاد مرگ رام و آرام ساز و عاریت بودن دنیا را به او بنمای و نیز آنکه دنیا همه‌نوش نیست، بلکه نیشهاست در آن. اینک کشتی روزگار در بستر «نظام احسن»، قاطع و قوی به پیش می‌رانَد، پس در نشیب و فراز زمانه به‌هوش باش تا غبار زشتی‌ها بر دامنت ننشیند.

فرزندم، تو را به پاسداری از مرزهای الهی و هماره در خدمت و اطاعت او بودن، سفارش می‌کنم. شهر دل را با یاد او آباد ساز و به نیروی پرتوان او متّکی باش و به پشتوانة قدرتش، دست مشکل‌گشا بگشا. و چه نیرو و دستاویزی برتر و بالاتر از دستاویز الهی است، البتّه اگر بدان دست آویزی.

خداوند بر آستان مقدّسش دربانی نگماشته است تا بین تو و مهر او حجابی گردد

فَوَران خشم خویش را یک‌باره فرو بر، که شیرین‌تر و نیک فرجام‌تر از آن ندیدم.

از تکیه بر آرزوها بپرهیز، که دستمایۀ احمقان است. خردمندی، بهره‌وری از تجربه‌هاست، و بهترین تجربه آن‌که تو را پند آموزد.