بریده‌هایی از کتاب شنیدن از دائو دِ‌جینگ (متن کهن چینی)

آن‌ها که چیز زیادی ندارند بیشتر به زندگی ارزش می‌دهند.

چرا مردم مرگ را دست‌کم می‌گیرند؟ برای این مرگ را دست‌کم می‌گیرند که فرمانرواهاشان در طلب زندگی زیاده‌خواهی می‌کنند.

چرا مردم قیام می‌کنند؟ برای این قیام می‌کنند که فرمانرواهاشان در همه‌ی کارها دخالت می‌کنند.

چرا مردم گرسنگی می‌کشند؟ برای این گرسنگی می‌کشند که فرمانرواهاشان تمام درآمد مالیات را می‌خورند.

مرد دلیر و گستاخ یا می‌کشد یا کشته می‌شود. مرد دلیر و آرام همیشه زندگی را حفظ می‌کند.

فاجعه‌یی بزرگ‌تر از دست‌کم‌گرفتن دیگران وجود ندارد، من به هرچه ارزش می‌دهم تقریباً آن را از دست می‌دهم.

در نبرد مهر پیشه کن که پیروز خواهی شد. در دفاع آن را به کار بر که در امان خواهی بود. آن‌هایی را که آسمان می‌خواهد حفظ کند با مهر حفظ‌شان می‌کند.

امروزه مردم از مهر دوری می‌کنند چون می‌خواهند دلیر باشند امساک را رها می‌کنند چون می‌خواهند دست‌ودلبازی کنند. به فروتنی باور ندارند، چون می‌خواهند پیشاپیش دیگران باشند. این مرگِ مسلّم است.

بر کشور با دادگری حکومت کن در جنگ، عملیات غافلگیری به کار بر. بدون درگیری سَروَرِ عالَم شو. این را چطور بدانم؟ از این راه: قوانین و احکام هرچه بیشتر باشد مردم فقیرتر می‌شوند. جنگ‌ابزارها هرچه تیزتر باشد دردسرهای آن سرزمین هم بیشتر می‌شود. مردم هرچه تیزهوش‌تر و زیرک‌تر باشند چیزهای عجیب‌تر اتفاق می‌افتد. قوانین و مقرراتِ بیشتر دزد و راهزن هم بیشتر.

هرکه دلبسته‌ی چیزها باشد رنج بسیار خواهد برد. هرکه می‌اندوزد از زیانِ سنگین رنج خواهد برد. هرکه قانع باشد هرگز ناامید نمی‌شود. هرکه می‌داند کِی دست از کاری بردارد به درد سر نمی‌افتد. او همیشه در امان است.

آنچه دیگران تعلیم می‌دهند من هم می‌دهم، که این است: «مرد خشن به مرگی خشونت‌بار خواهد مرد!» این جوهر آموزه‌ی من است.

موجودات همه «یین» را به دوش می‌کشند و «یانگ» را در آغوش.

چیزی که می‌خواهی کوچک شود اول باید بزرگ شده باشد. چیزی که می‌خواهی ضعیف شود اول باید قوی شده باشد. چیزی را که می‌خواهی پایین بکشی اول باید آن را بالا ببری. چیزی را که می‌خواهی بگیری اول باید داده باشی. این درک سرشت چیزها است: نرم و ناتوان بر سخت و توانمند غلبه می‌کنند.

چیزی که می‌خواهی کوچک شود اول باید بزرگ شده باشد. چیزی که می‌خواهی ضعیف شود اول باید قوی شده باشد. چیزی را که می‌خواهی پایین بکشی اول باید آن را بالا ببری. چیزی را که می‌خواهی بگیری اول باید داده باشی. این درک سرشت چیزها است: نرم و ناتوان بر سخت و توانمند غلبه می‌کنند.

آن‌که به هرچه دارد خرسند است او توانگر است. و آن‌که با قدرت عمل می‌کند اراده دارد.

مرد خوب کیست؟ آموزگارِ مرد بد. مرد بد کیست؟ شاگرد مرد خوب. هرکه به آموزگار حرمت نگذارد و از شاگردی مراقبت نکند سرگردان خواهد شد هر قدر هم باهوش باشد. این جوهرِ راز است.

هرکه نوک پنجه می‌ایستد نمی‌تواند محکم بایستد. هرکه قدم‌های بلند برمی‌دارد راه نمی‌رود. هرکه فقط از دید خودش نگاه می‌کند روشن نمی‌بیند. هرکه همیشه خود را مُحق می‌داند حقیقت را نمی‌بیند. هرکه به یافته‌های خودش می‌بالد چیزی نیافته است.

کم‌گفتن با طبیعت زیستن است.

به‌راستی کلّ که باشی، همه‌چیز به سوی تو می‌آید.

مثلی است قدیمی که می‌گوید: «شکسته باش تا کلّ شوی»