بریده‌هایی از کتاب عقده‌ی سیندرلا، ترس پنهان زنان از استقلال

به راستی زن افسرده چه چیزی را از دست داده است؟

مسئله این است که اگر انسان نمی‌تواند تنها باشد و اگر نمی‌تواند محبوب کسی باشد، هویت فردی خود را به فراموشی بسپارد و در یک رابطه باقی بماند. این دو ناقض یکدیگرند. چنین اشخاصی سال‌ها وقت صرف می‌کنند و از رشد خود مایه می‌گذارند و می‌کوشند نیازهای طرف مقابل را برآورده سازند. اصولا آنها آرزوی محبوب شدن را برای خود حفظ کرده‌اند و گمان می‌کنند بدون مایه گذاشتن از خود، نمی‌توانند عاشق داشته باشند. این خیالی باطل است. به ویژه دختران به آن مبتلا هستند و چیرگی بر آن مستلزم تغییری است که خانم گیلیگان با مفهوم جدید «صمیمیتِ معطوف به شناخت از روح و روان خود» مطرح می‌کرد.

پدیده‌ی «باردار شدن برای اجتناب از فشار روحی» قطعآ هیچ تأثیر مثبتی بر نهادهای اجتماعی بسیار محترم ما و بر زندگی خانواده‌های امریکایی نداشته است. زنانی که بچه‌دار می‌شوند تا از چنگ ترس ناشی از پیشرفت در کار خلاص شوند، در حقیقت دور باطلی را تداوم می‌بخشند. آنها به زودی در برابر نقش خودْسانسوری و خودْمحدودی که آن را به مثابه‌ی گریزگاهی برگزیده‌اند، به مقاومت برمی‌خیزند؛ گاهی این مقاومت تبدیل به فوبیا می‌شود و یا دچار مالیخولیا می‌شوند. مهم‌تر از همه، آنها فرزندان خود رابرای استقلال تربیت نمی‌کنند. خانم روث مولتن تئوری فوق را این طور تکمیل می‌کند: وابستگی زنانی که به کودکان خویش نیز وابسته‌اند «فرایند رشد استقلال و فردیت فرزندان آنان را کاهش می‌دهد.»

در نوع خود آموزنده است که ببینیم زنی که در ازدواج شکست خورده، چگونه تغییر می‌کند و ناگهان می‌شکفد و از نو جان می‌گیرد. با خود فکر می‌کند: «آها! پس رشد و بلوغ یعنی این.» حال که به اجبار مسئولیت مالی را به‌عهده گرفته؛ حال که باید «خودش» اجاره بها را بپردازد و کفش و کلاه برای بچه‌ها بخرد، دوگانگی او محو شده است. چه آرامش خاطر بزرگی است که دیگر مجبور نباشی با ترس باطنی زن بودن خود بجنگی و نگران نباشی آنچه انجام می‌دهی «درست» است، یا نترسی که دیگران احتمالا تو را خشن و زمخت ــ فردی «غیر زنانه» ــ بپندارند.

خانم جوانی که در بازار بورس مشغول است، این «وحشت جنسیتی» را به درستی بیان کرد، وقتی به من گفت: «معتقدم که کسی ــ مرد یا زن ــ به من می‌آموزد چگونه باید یک مرد باشم... مثل یک مرد پول در بیاورم و مثل یک مرد مطمئن و سختکوش باشم. هنگامی که به این ویژگی‌ها دست می‌یابم، دوباره یک زن می‌شوم. باردار می‌شوم و حدودآ برای مدت شش سال کنار فرزندم در خانه می‌مانم. بعد دوباره یک مرد می‌شوم.»

«زنان تمامی طبقات چه در خانه چه در انظار عموم از نوعی زبان ایما و اشاره استفاده می‌کنند تا ملایمت، بی‌آزاری و درماندگی خویش را القا کنند... رفتاری که سایرین و مردان «از طریق آن» آرامش یابند.»

ما شدیدآ گرایش داریم که برای مردان جذاب باشیم‌ــ بی‌آزار، دوست داشتنی و «خانم». این گرایش مانع از زندگی بارور و پر نشاط می‌شود. همان بهتر که درباره‌ی آن سکوت کنیم، زیرا این تمایل ما را احمق بار آورده است.

کارن هورنای مشکل وابستگی خود را به کمک روان‌کاوی حل کرده است. من نیز کار مشابهی انجام داده‌ام. روان‌کاوی خویشتن یا خودکاوی روندی طولانی، مشکل و پر فراز و نشیب است

اگر قرار باشد یک رابطه‌ی عشقی استمرار یابد، گوهر آن را حفظ احساس فردیت سالم تشکیل می‌دهد.

یک بار برای همیشه دنیا می‌بایست بداند که در حقیقت من به کسی که بخواهد تأمینم کند نیازی ندارم. «من می‌توانم از خود نگهداری کنم.»

این زنان از کتاب خواندن صرف نظر کردند، زیرامطالعه در حقیقت یک سفر است ــ سفری تنها، دور از خانه و شوهر.

هنگامی که شخص جرأت نمی‌کند پا از گلیم خود فراتر نهد و کاری از پیش ببرد، همواره از ساختارهای این جهان خواهد ترسید.

عدم وابستگی هدیه‌ی طبیعت به مردان نیست، در اثر تعلیم و تربیت آن را به دست آورده‌اند. از روز نخست آنان را برای استقلال تربیت می‌کنند. برعکس، زنان را به طور منظم آموزش می‌دهند که به انتظار فردی دیگر بنشینند ــ روزی آنها را به گونه‌ای نجات خواهند داد.

شغل مستلزم میزانی از استقلال است که در دانشگاه برای موفقیت در امتحانات نیازی به آن نیست. قاعده‌ی زندگی تغییر کرده است.

یک دختر کاملا وابسته و بی‌نظر، جالب و جذاب نیست،

شرط اصلی توانستن، برتافتن ناکامی‌هاست. زمانی که والدین به‌سرعت به کمک کودک می‌شتابند، از رشد و پرورش شکیبایی و بردباری او جلوگیری می‌کنند.

گاهی فوبیا زنان را وادار می‌کند که از فعالیت‌های کاملا بی‌خطر اجتناب کنند و هیچ کس هم حدس نمی‌زند ترس موجب این امر باشد. تعداد زیادی از زنانی که با آنان مصاحبت داشتم، می‌گفتند از هنگامی که بچه‌دار شدند دیگر مطالعه را کنار گذاشته‌اند. توضیح زیر بیش از هر چیز به گوش می‌رسد: «به نظرم می‌آمد دیگر هیچ وقتی برای این کار ندارم. بعدها کنار گذاشتن مطالعه به نوعی تبدیل به عادت شد. همسرم تمام وقت می‌خواند، اما من نه. بچه‌ها در این بین بزرگ شدند و سوی زندگی خودشان رفتند، اما من هرگز دوباره به خواندن رو نیاوردم. در عوض، کارم شد تلویزیون دیدن و کاموا بافتن.

بدترین چیز این است که ترس آنان را از تعرض و اثبات خویشتن باز می‌دارد.

ترس و وحشت همواره جزئی از طبیعت زنان بوده است؛ ترس از موش، ترس از تاریکی، ترس از تنهایی ــ چنین ترس‌هایی در مورد زنان طبیعی است، اما برای مردان نه.

زنان به شخصی دیگر، به کسی که احساس «بودن» را برایشان توصیف می‌کند، چشم می‌دوزند. آنان به اندازه‌ای از زاویه‌ی دید «دیگری» به خویشتن می‌نگرند که اگر برای آن شخص دیگر حادثه‌ای پیش بیاید ــ مثلا بمیرد یا آنها را ترک کند یا به گونه‌ای بنیادین تغییر کند ــ احساس بی‌هویتی می‌کنند