بریده‌هایی از کتاب عقده‌ی سیندرلا، ترس پنهان زنان از استقلال

روان‌شناسان می‌گویند الگوهای رفتاری «استقلال» پیش از شش سالگی شکل می‌گیرند. در این بین پاره‌ای از دانشمندان عقیده دارند که از تغییر قطعی در تکامل عاطفی دختران جلوگیری می‌شود، زیرا در پی این ممانعت زندگی برای آنها آسان‌تر خواهد شد؛ از آنها به خوبی حمایت و بیش از حد به آنها کمک خواهد شد. به آنان می‌آموزند اگر می‌خواهند این کمک‌ها مادام العمر باقی بماند، صرفآ باید «خوب» و «سربراه» باشند. البته بسیاری از صفاتی که در مورد دختر بچه‌ها «خوب» پنداشته می‌شود تقریبآ برای پسر بچه‌ها «مضحک» و «زننده» است. مثلا ترسویی، پاکدامنی، آرام بودن و یا محتاط بودن و بیش از اندازه نیاز به حمایت داشتن در مورد دختران طبیعی به نظر می‌آیند، حتی اگر خصوصیات جالبی نباشند. اما پسرها را با جدیت از این صفات برحذر می‌دارند، چرا که صفاتی «دخترانه» تلقی می‌شوند.

هزینه‌های غیرضروری در اکثر ازدواج‌های ایرانی امر ازدواج را تبدیل به کابوسی ترسناک کرده است. تعداد مردانی که به دلیل تقبل مهریه‌ی سنگین و عدم توانایی پرداخت آن طبق قوانین موجود زندانی شده‌اند، نشانه‌ی بارز بحران در خانواده به عنوان کوچکترین واحد متشکله‌ی جامعه و لزوم بازنگری به روابط اقتصادی و حقوقی و تعریفی دوباره از همسرگزینی برای مردان و زنان است. پولی که در مراسم و تشریفات ازدواج صرف امور غیرضروری می‌شود و عملا به هدر می‌رود، می‌تواند به خوبی در آغاز زناشویی پشتوانه‌ی امنیت اقتصادی برای زوج‌های جوان باشد. در حالی که برای تأمین هزینه ازدواج مردان زیربار قروض سنگینی می‌روند که تأثیر مستقیم آن بلافاصله بعد از ازدواج گریبانگیر زنان نیز می‌شود

عدم وابستگی هدیه‌ی طبیعت به مردان نیست، در اثر تعلیم و تربیت آن را به دست آورده‌اند. از روز نخست آنان را برای استقلال تربیت می‌کنند. برعکس، زنان را به طور منظم آموزش می‌دهند که به انتظار فردی دیگر بنشینند ــ روزی آنها را به گونه‌ای نجات خواهند داد.

زنان نیاموخته‌اند در برابر ترس بایستند و بر آن چیره شوند. ما را تشویق کرده‌اند در برابر هر آنچه ما را ترسانیده، واپس بنشینیم. از کودکی به ما آموختند فقط کاری را که امنیت خاطر و آرامش به دنبال دارد، انجام دهیم. آری، ما را نه برای آزادی، که برای وابستگی آموزش داده‌اند.

«در اکثر موارد مسبب اصلی فوبیا در زنان والدین آنها هستند. بیشتر دخترانی دچار فوبیا می‌شوند که والدین‌شان تصورات خویش را از ترس به آنان منتقل کرده‌اند. آنان به دختران خود سفارش می‌کنند با مرد بیگانه قرار ملاقات نگذارند و شب‌ها زود به خانه برگردند. همچنین آنان را از تجاوز به عُنف می‌ترسانند و از آنان می‌خواهند همواره مراقب خود باشند.» (البته برای آموزش احتیاط به دختران، دلایل جدی زیادی وجود دارد. اما تأثیرات مخرب این تهدیدها و هشدارها در زمان کودکی بسیار بیشتر از آن خواهد بود که مثلا در نوجوانی یک دوره‌ی دفاع از خود را بگذرانند. و آن بسیار سازنده‌تر از این خواهد بود که مدام به آنها القا کنیم اگر بخواهند آبرومندانه زندگی کنند، باید محتاط باشند.)

زنی از اهالی سانتا مونیکا در نامه‌ی خود نوشته بود: «پس از سال‌ها کار با یک روزنامه، تصمیم گرفتم استعفا دهم و کارم را آزادانه دنبال کنم، چون مثل همیشه درآمد همسرم بود که به آن تکیه کنم.» دست‌کم بالقوه تصمیم مناسبی بود، اما باعث درگیری شدید با مردی شد که زن در اصل به خاطر اعتماد باطنی‌اش به او جرأت چنین اقدامی را به خود داده بود. این زن در ادامه‌ی نامه‌ی خود می‌نویسد: «از این لحظه بین دو خشم در نوسان بودم ــ از یک‌سو احساس تقصیر کشنده‌ای که چرا به او اعتماد کردم و از سوی دیگر خشم درونی که او چگونه به خود جرأت داده این حق را زیر سؤال ببرد.»(۲)

۵: از خودگذشتگی مطلق پنج سال زندگی مشترک. از اول هدفم این بود همسرم را وادار نمایم امنیت خاطر مرا فراهم کند. توانایی‌های او توانایی‌های من هم بود، اما شکست‌های او هیچ ربطی به من نداشتند. این یک توافق خوب، اما نابرابر بود. من در درستی این دیدگاه هرگز تردیدی به خود راه ندادم؛ درواقع هیچ‌گاه آن را به‌درستی نشناختم. در تابستان ۱۹۶۷، وقتی شوهرم نخستین کار ثابت خود را در یک ماهنامه شروع کرد، بلندپروازی‌های من به اوج خود رسید. ماهنامه‌ی آتلانتیک علاقه‌مند بود تا شوهرم رابطه‌ی بین افزایش بهای مواد غذایی و هزینه‌ای را که شرکت‌ها صرف تبلیغات آنها می‌کردند مورد بررسی قرار دهد ــ به زبان ساده‌تر یعنی صورتحسابی که مصرف‌کنندگان ناآگاهانه می‌پردازند. تأیید این پروژه از جانب هیئت تحریریه، شوق و انرژی و نیروی محرکه‌ی لازم را به اِد داد تا آن کار را ادامه دهد، گرچه

روان‌شناسان می‌گویند الگوهای رفتاری «استقلال» پیش از شش سالگی شکل می‌گیرند. در این بین پاره‌ای از دانشمندان عقیده دارند که از تغییر قطعی در تکامل عاطفی دختران جلوگیری می‌شود، زیرا در پی این ممانعت زندگی برای آنها آسان‌تر خواهد شد؛ از آنها به خوبی حمایت و بیش از حد به آنها کمک خواهد شد.

پژوهش‌های اخیر به طرزی فزاینده نشان داده است که زنان خود مانع پیشرفت خویش می‌شوند.

مادرش در جمع خانم‌های باشگاه محلی با غرور تمام از او تعریف می‌کرد: «کارولین از همان کودکی کاملا می‌دانست چه می‌خواهد.» و آنها با تکان دادن سر تأیید می‌کردند. اما در خفا غبطه می‌خوردند، زیرا دخترهایشان تنها با آرایش مو و لاس زدن با این و آن سرگرم بودند. کارولین برعکس، آشکارا کارهای مفید و جدی می‌کرد. او خستگی‌ناپذیر کار می‌کرد: یا با پیراهن کار کهنه‌اش مشغول نظافت اصطبل بود و یا با لباس اسب سواری تمرین سوارکاری می‌کرد. بزرگ‌تر که شد، دیگر با اسب خود را سرگرم نمی‌کرد، بلکه سه چهار ساعت در روز به تمرین آواز می‌پرداخت. در بهار آخرین سال دانشکده، کارولین برای شرکت در آزمون به سانتافه رفت و در نهایت شگفتی و شعف خانواده قبول شد.