بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

عاشقی پیداست از زاری دل نیست بیماری چو بیماری دل

* صبر تلخ آمد، ولیکن عاقبت میوۀ شیرین دهد، پر منفعت

شاد از غم شو، که غم دام بقاست اندر این ره، سوی پستی ارتقاست

ای که چون تو در زمانه نیست کس الله الله، خلق را فریاد رس

عقل در شرحش چو خر در گِل بخفت شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت

آخر آدم زاده ای ای ناخلف چند پنداری تو پستی را شرف؟

"گر خدا خواهد" نگفتند از بطر پس خدا بنمودشان عجز بشر

جمله معشوق است و، عاشق پرده ای زنده معشوق است و، عاشق مُرده ای

جهد کن تا ترک غیر حق کنی دل از این دنیای فانی برکنی

در بیان این سه کم جنبان لبت از ذهاب و از ذهب وز مذهبت

* احمد و بوجهل در بتخانه رفت زین شدن، تا آن شدن فرقیست زفت ۵۷.۱۷ * این در آید، سر نهند آنرا بتان وآن در آید، سر نهد چون امّتان

نار ِ خندان، باغ را خندان کند صحبت مردانت، چون مردان کند

از خدا جوئیم توفیق ادب بی ادب محروم ماند از لطف رب

هر که عاشق دیدی اش معشوق دان کو به نسبت هست هم این و هم آن ۹۳.۵۲ تشنگان گر آب جویند از جهان آب هم جوید به عالم تشنگان

دوست دارد یار این آشفتگی کوشش بیهوده به از خفتگی

بند بگسل، باش آزاد، ای پسر چند باشی بند سیم و بند زر ۱.۲۸ گر بریزی بحر را در کوزه ای چند ُگنجد؟ قسمت یک روزه ای ۱.۲۹ کوزۀ چشم حریصان پُر نشد تا صدف قانع نشد، پُر دُرّ نشد ۱.۳۰ هر که را جامه ز عشقی چاک شد او ز حرص و عیب کلّی پاک شد

شاد باش ای عشق ِ خوش سودای ما ای طبیب جمله علتهای ما ۱.۳۲ ای دوای نخوت و ناموس ما ای تو افلاطون و جالینوس ما

جمله معشوق است و، عاشق پرده ای زنده معشوق است و، عاشق مُرده ای

چون قضا آید، طبیب ابله شود آن دوا در نفع خود گمره شود

نقد حال خویش را گر پی بریم هم زدنیا، هم ز عقبی، بر خوریم