بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

صبر تلخ آمد، ولیکن عاقبت میوۀ شیرین دهد، پر منفعت

جمله معشوق است و، عاشق پرده ای زنده معشوق است و، عاشق مُرده ای

چونکه ُگل رفت و گلستان شد خراب بوی ُگل را از که جوئیم؟ از ُگلاب

چون که اسرارت نهان در دل شود آن مرادت زودتر حاصل شود

گفت: خامش، چون تو مجنون نیستی

نقد حال خویش را گر پی بریم هم زدنیا، هم ز عقبی، بر خوریم

گر هزاران دام باشد هر قدم چون تو با مایی نباشد هیچ غم

چون نباشد عشق را پروای او او چو مرغی ماند بی پر، وای، او

ای لقای تو جواب هر سؤال مشکل از تو حل شود بی قیل و قال

پس بدان این اصل را، ای اصل جو هر که را درد است، او بردست بو ۲۹.۳۵ هر که او بیدارتر، پُر دردتر هر که او آگاه تر، رخ زردتر ۲۹.۳۶ گر ز جبرش آگهی، زاریت کو؟ جنبش زنجیر جباریت کو؟ ۲۹.۳۷ * بسته در زنجیر، شادی چون کند؟ چوب اشکسته، عمادی چون کند؟

تا چه عالمهاست، در سودای عقل تا چه با پهناست، این دریای عقل ۶۴.۴ * بحر بی پایان بود عقل بشر بحر را غواص باید، ای پسر

بشنوید ای دوستان این داستان خود حقیقت نقد حال ماست آن ۲.۲ * نقد حال خویش را گر پی بریم هم زدنیا، هم ز عقبی، بر خوریم

الحذر، ای گل پرستان، از شرش تیغ لا حولی زنید اندر سرش

چون بسی ابلیس آدم روی هست پس به هر دستی نشاید داد دست

* خوان او سرتاسر ِ عالم گرفت بر سر خوانش خلایق در شگفت ۹۷.۲۶ * میخورند و هیچ کم ناید از آن کیست بی روزی؟ بگو اندر جهان ۹۷.۲۷ * باش راضی گر توئی دل زنده ای کاو رساند روزی هر بنده ای ۹۷.۲۸ غیر حق، جمله عدو و، دوست اوست با عدو از دوست شکوه کی نکوست؟ ۹۷.۲۹ تا دهد دوغم، نخواهم انگبین زانکه هر نعمت غمی دارد قرین ۹۷.۳۰ * شکر کن تا نایدت از بَد بَتر ورنه مانی ناگهان در گِل چو خر ۹۷.۳۱ * گنج ِ بی مار و، ُگل ِ بی خار نیست شادی بی غم در این بازار نیست

لیک داند، هر که او را منظر است کاین دهان این سری هم، زآن سَر است

پس چرا ایمن شوی بر رای دل عهد بندی تا شوی آخر خجل ۷۴.۱۸ این هم از تاثیر حکم است و قدر چاه می بینی و، نتوانی حذر

خویشتن را آدمی ارزان فروخت بود اطلس، خویش بر دلق دوخت ۴۱.۳۰ صد هزاران مار و ُکه حیران اوست او چرا حیران شدست و مار دوست؟

آنچه در فرعون بود، آن، در تو هست لیک اژدرهات محبوس چَه است ۴۰.۱۵ ای دریغ، این جمله احوال تو هست تو بر آن فرعون بر خواهیش بست

* راستی را پیشۀ خود کن مدام تا شوی در هر دو عالم نیک نام