بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

سوختم من، سوخته خواهد کسی؟

دردمند و خسته ام، درمانم اوست

گر نگوئیم، آتشی را نور نیست ور بگوئیم، این سخن دستور نیست

گر تو خواهی حرّی و دل زندگی بندگی کن، بندگی کن، بندگی

چون که اسرارت نهان در دل شود آن مرادت زودتر حاصل شود

حکایت عاشق شدن پادشاه بر کنیزک و بیمار شدن کنیزک و تدبیر در صحت او

پایه پایه رفت باید سوی بام

"گر خدا خواهد" نگفتند از بطر پس خدا بنمودشان عجز بشر

عاشقی پیداست از زاری دل نیست بیماری چو بیماری دل

نیست از عاشق کسی دیوانه تر عقل از سودای او کور است و کر

زین سبب پیغمبر ِ با اجتهاد نام خود، و آن ِ علی، مولا نهاد ۱۳۱.۲ گفت: هر کاو را منم مولا و دوست ابن ِعمّ ِ من علی مولای اوست ۱۳۱.۳ کیست مولا؟ آنکه آزادت ُکند بندِ رقیّت ز پایت بر َکند ۱۳۱.۴ چون به آزادی نبوّت هادی است مومنان را ز انبیا آزادی است ۱۳۱.۵ ای گروه مومنان، شادی کنید همچو سرو و سوسن آزادی کنید

شکر نعمت، نعمتت افزون کند کفر، نعمت از کفت بیرون کند

آنکه او از آسمان باران دهد هم تواند کاو ز رحمت نان دهد

مهدی و هادی وی است ای راه جو هم نهان و هم نشسته پیش رو

نیست از عاشق کسی دیوانه تر عقل از سودای او کور است و کر

صبر تلخ آمد، ولیکن عاقبت میوۀ شیرین دهد، پر منفعت

از محبت تلخها شیرین شود از محبت مسها زرین شود ۳۶.۲۴ از محبت ُدردها صافی شود از محبت دردها شافی شود ۳۶.۲۵ * از محبت خارها ُگل میشود وز محبت سرکه ها مُل میشود

هر چه گویم عشق را شرح و بیان چون به عشق آیم خجل گردم از آن ۶.۱۳ گر چه تفسیر زبان روشنگر است لیک عشق بی زبان روشنتر است ۶.۱۴ چون قلم اندر نوشتن می شتافت چون به عشق آمد، قلم بر خود شکافت ۶.۱۵ * چون سخن در وصف این حالت رسید هم قلم بشکست و هم کاغذ درید ۶.۱۶ عقل در شرحش چو خر در گِل بخفت شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت

بنده، آزادی طمع دارد ز جَد عاشق آزادی نخواهد تا ابَد

هر کسی از ظنّ خود، شد یار من از درون من نَجَست اسرار من