بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

بس دعاها کان زیان است و هلاک وز کرم می نشنود یزدان پاک

پنج حسی هست جز این پنج حس آن چو زر سرخ و این حسها چو مس

نور ِ باقی، پهلوی دنیای دون شیر ِ صافی، پهلوی جوهای خون

خاک شو مردان حق را زیر پا خاک بر سر کن حسد را، همچو ما

گر هزاران دام باشد هر قدم چون تو با مایی نباشد هیچ غم

تو مگو: ما را بدان شه بار نیست با کریمان کارها دشوار نیست

این ز بارانهای رحمت بود یا بهر تهدید است و عدل کبریا ۱۰۷.۴ این از آن لطف بهاریات بود یا ز پائیزی پر آفات بود ۱۰۷.۵ گفت این از بهر تسکین غم است کز مصیبت بر نژاد آدم است ۱۰۷.۶ گر بر آن آتش بماندی آدمی بس خرابی اوفتادی و کمی ۱۰۷.۷ این جهان ویران شدی اندر زمان حرصها بیرون شدی از مردمان

لطف و سالوس جهان خوش لقمه ای است کمترش خور کان پر آتش لقمه ای است ۹۸.۹ آتشش پنهان و ذوقش آشکار دود او ظاهر شود پایان کار

مرد و زن چون یک شود آن یک تویی چون که یک ها محو شد آنک تویی ۹۴.۲۵ این من و ما بهر آن بر ساختی تا تو با خود نرد خدمت باختی ۹۴.۲۶ * تا تو با ما و تو یک جوهر شوی عاقبت محض چنان دلبر شوی ۹۴.۲۷ تا من و توها همه یک جان شوند عاقبت مستغرق جانان شوند

در تو نمرودی است آتش در مرو رفت خواهی اول ابراهیم شو ۹۰.۳ چون نه ای سباح و نه دریاییی در میفکن خویش از خود راییی ۹۰.۴ او ز قعر بحر گوهر آورد از زیانها سود بر سر آورد ۹۰.۵ کاملی گر خاک گیرد زر شود ناقص ار زر برد خاکستر شود

عالمی را یک سخن ویران کند روبهان مرده را شیران کند ۸۹.۱۴ جانها در اصل خود عیسی دمند یک زمان زخمند و گاهی مرهمند ۸۹.۱۵ گر حجاب از جانها برخاستی گفتِ هر جانی مسیح آساستی

یاد یاران یار را میمون بود خاصه کان لیلی و این مجنون بود

گر به جهل آییم، آن زندان اوست ور به علم آییم، آن ایوان اوست ۸۴.۳ ور به خواب آییم، مستان وی ایم ور به بیداری، به دستان وی ایم ۸۴.۴ ور بگرییم ابر پر زرق وی ایم ور بخندیم آن زمان برق وی ایم ۸۴.۵ ور به خشم و جنگ، عکس قهر اوست ور به صلح و عذر، عکس مهر اوست ۸۴.۶ ما که ایم اندر جهان پیچ پیچ چون الف، او خود چه دارد؟ هیچ هیچ

هیبت حق است این از خلق نیست هیبت این مرد صاحب دلق نیست ۷۹.۱۴ هر که ترسید از حق و تقوی گزید ترسد از وی جن و انس و هر که دید

رو و سر در جامه ها پیچیده اید لا جرم با دیده و نادیده اید ۷۸.۱۷ آدمی دید است و باقی پوست است دید آن است، آنکه دیدِ دوست است ۷۸.۱۸ چونکه دید دوست نبود کور به دوست کاو باقی نباشد دور به

قوتی خواهم ز حق دریا شکاف تا به ناخن برکنم این کوه قاف ۷۷.۱۷ سهل شیری دان که صفها بشکند شیر آن است آن که خود را بشکند ۷۷.۱۸ * تا شود شیر خدا از عون او وارهد از نفس و از فرعون او

ای شهان ُکشتیم ما خصم برون ماند خصمی زو بتر در اندرون

ظلمت چه به که ظلمتهای خلق سر نبرد آن کس که گیرد پای خلق

حال آن کو قول دشمن را شِنُود بین جزای آن که شد یار حسود ۶۷.۱۱ حال فرعونی که هامان را شنود حال نمرودی که شیطان را ستود ۶۷.۱۲ دشمن ار چه دوستانه گویدت دام دان گر چه ز دانه گویدت ۶۷.۱۳ گر ترا قندی دهد آن زهر دان گر به تو لطفی کند آن قهر دان ۶۷.۱۴ چون قضا آید نبینی غیر پوست دشمنان را باز نشناسی ز دوست

جهد حق است و، دوا حق است و، درد