بریده‌هایی از کتاب برقله‌های ناامیدی

با فرض معصومیت ذاتی هر تجربۀ اروتیک ـ توهمی از رهایی می‌آفریند.

حضور بعضی برای دیگران به‌مثابه اوج هیجان، رخوت یا روشنگری است. چنین افرادی نه خلأ را می‌شناسند و نه گسیختگی را. بلکه فقط مصاحبتی را طلب می‌کنند که از خلال آن قله‌ها همان‌قدر لذت‌بخش‌اند که سرگیجه‌آور.

همواره در شگفتم که چرا همۀ نوابغ موسیقی و متافیزیک دیوانه نشده‌اند. موسیقی بیش از هر هنر دیگری نیاز به چنان تمرکزی دارد که، در پی لحظات آفرینش، انسان می‌تواند به‌سادگی عقل از کف بدهد. همۀ موسیقی‌دانان بزرگ، در اوج توان آفرینش خود، یا باید خودکشی کنند یا مجنون شوند.

چه می‌شد اگر سربازهای رومی به خواهش عیسی گوش کرده بودند، او را از صلیب پایین می‌کشیدند و می‌گذاشتند بگریزد؟ بی‌تردید برای موعظه به گوشۀ دیگری از دنیا نمی‌رفت، بلکه می‌رفت تا در تنهایی بمیرد، بدون همدردی مردم و اشک‌هاشان.

چرا مردم آنچه را که با خون نوشته شده تحسین می‌کنند؟

از حکمت این مردان بی‌اعتنا به حقیقت بیزارم، آنها که با اعصاب و گوشت و خون خود رنج نبرده‌اند. فقط حقایق زنده و طبیعی را دوست دارم که زادۀ اضطرابمان است.

بسیاری از دیوانگان دچار بی‌خوابی‌اند. ازاین‌روست افسردگی‌شان، بیزاری‌شان از زندگی و میلشان به خودکشی.

فقدان خواب فقدان امید را به‌همراه می‌آورد.

چرا منفجر نشویم؟ آیا در من نیروی کافی برای به‌لرزه‌درآوردن جهان نیست، جنونی کافی برای خلاصی از نور؟ آیا آشوب تنها سرخوشی من نیست و بی‌قراری‌ای که به زوالم می‌انجامد تنها لذتم؟

اندیشۀ شب‌های بیداری، با چنین تحولی، آن‌قدر لطیف می‌شود که بی‌قراری‌های عمق روان آدمی را درهم بریزد. حتی مرگ، هر چند هنوز هولناک، در شب وضوحی لطیف می‌یابد، کیفیتی وهم‌انگیز و آهنگین. با این‌همه، اندوه این شب کیهانی همچون اندوه موسیقی شرق است که در آن راز مرگ بر عشق برتری دارد.

زندگی پیش پا افتاده‌تر و از هم گسیخته‌تر از آن است که خیال می‌کنیم: آیا همین علت زوال و غیاب سرخوشی و سخت‌شدن ضرب‌آهنگ درونی ما نیست؟ علت توقف تدریجی جریان حیاتمان؟ این روند اتلاف، پذیرش و تمایل ما به در آغوش‌گرفتن مشتاقانه و سخاوتمندانۀ زندگی را از بین می‌برد.

تنها طغیان برایمان باقی مانده و آن‌گاه که فروکش کند، فقط باریکه‌ای از دود به جا می‌ماند

آن که اسیر جنون است چگونه توان شادی دارد؟

به انسان بودنم افتخار نمی‌کنم، چراکه بیش از آنچه باید به معنای آن آگاهم.

طعم تلخ مرگ در من است و پوچی، همچون شوکرانی کاری، درونم را می‌سوزاند. چگونه می‌توانم همچنان از زیبایی حرف بزنم و دربارۀ زیبایی‌شناسی نظر بدهم وقتی بسیار اندوهگینم، اندوهیگن تا سر حد مرگ؟

شگفت‌زده می‌شوم که بعضی‌ها به مطالعۀ گذشته می‌پردازند، وقتی تمام تاریخ در نظر من خالی و بی‌اعتبار است. چه اهمیتی دارد آرمان‌ها و باورهای پیشینیان ما؟ دستاوردهای بشری می‌توانسته بسیار چشمگیر باشد، اما دانستنشان برای من بی‌اهمیت است.

واژۀ «خوب» حالم را بد می‌کند؛ این واژه چقدر بیات و بی‌محتوا شده! اخلاقیات به شما می‌گوید که برای پیروزی نیکی تلاش کنید! و چگونه؟ با انجام وظیفه، احترام و ایثار. اینها فقط واژه‌هایی توخالی‌اند: اصول اخلاقی در برابر واقعیت عریان بی‌اعتبارند، آن‌قدر که فرد شک می‌کند آیا زندگی بدون این اصول بهتر نبود. دنیایی رها از اشکال و اصول را دوست خواهم داشت، جهان تعین‌ناپذیری محض.

ترحم نه‌تنها بی‌ثمر، توهین‌آمیز است. افزون بر آن، چگونه می‌توانید به دیگری ترحم کنید، وقتی خودتان به‌گونه‌ای شرم‌آور رنج می‌کشید؟

چرا زنان از مردان شادترند؟ مگر نه اینکه وقار و معصومیت در آنها معمول‌تر است. آنها نیز به دام بیماری و نارضایتی می‌افتند، اما وقار بر آنها غالب است. وقار بی‌آلایش، حالتی از توازن ظاهری به آنها می‌بخشد که هرگز به تنش‌های تراژیک و پرخطر نمی‌انجامد. زنان در ساحت معنوی ایمن‌ترند، چراکه دوگانگی زندگی و روح در آنها شدتی کمتر از مردان دارد. احساس باوقار بودن به مکاشفات متافیزیکی، بصیرت حقیقت و ادراک فرجام، که تمام لحظه‌های زندگی را مسموم می‌کند، نمی‌انجامد.

برای رسیدن به قله باید سقوط کرد.