بریده‌هایی از کتاب کویر

چه جمع خوبی! یک انسان کتاب‌پرست و کتابهایش! چه دوست پاک و عزیزی! دوستی انسان و کتاب: چه خانه و خانوادۀ خوشبختی! کتابخانه و کتابها و سرپرست‌شان که زندگی‌اش را، آرزوهایش را، همه در این چهاردیواری کوچکی که برای او، از همۀ آفرینش بزرگ‌تر است، محصور کرده است.

دوست داشتن از عشق برتر است و من هرگز خود را تا سطح بلندترین قلۀ عشقهای بلند، پایین نخواهم آورد.

«می‌دانستم» که در پایان، این تاریکی سنگین و طولانی به آن روشنایی بزرگ می‌پیوندد، اما «نمی‌دیدم». می‌دانستم اما حس نمی‌کردم؛ یقین داشتم اما آن را لمس نمی‌کردم. اینجاست که انسان پس از یقین و پس از علم‌الیقین نیز تشنۀ حس کردن است؛ دردناکانه نیازمند دیدن است؛ بیتاب شنیدن است. گویی دل و روح که سیراب سیراب می‌شوند، باز هم چشم و گوش، پوست و ذائقه و شامه تشنه می‌مانند. آنها به گونۀ دیگری سیراب می‌شوند.

اما آن که مسئول است، مسئول ساختن، نباید ویران کردن را بیاموزد؟

«ابرهای همه عالم شب و روز در دلش می‌گریند»

اینک سایۀ اطمینان‌بخش لطف خدا. اینک من و سر نهاده بر دامان مهربان خدا، و اینک...

آهنگ فرار از سرزمین غربتِ زمین و گریز از خیمه‌گاه وحشیان و دشمنان پلید و کینه‌توز زیر این آسمان دارد، و از بیم اسارت در چنگ سوداگران و برده‌فروشان این سیه‌بازار، عزم دیار خویش کرده است

«صدای هر گامی غم! غم!»...

برای آنها که به «روزمرگی» خو کرده‌اند و با خود ماندگارند، مرگ فاجعۀ هولناک و شومِ زوال است، گم شدن در نیستی است. آن که آهنگ هجرت از خویش کرده است، با مرگ آغاز می‌شود. چه عظیم‌اند مردانی که عظمت این فرمان شگفت خداوند را شنیده‌اند و بدان کار بسته‌اند که: «بمیرید، پیش از آن که بمیرید!»

خداوند نعمت بزرگی که به آدمها داده است این است که از شنیدن سکوت عاجزند و از این روست که همه آسوده و خوش زندگی می‌کنند. چقدر نشنیدن‌ها و نشناختن‌ها و نفهمیدن‌هاست که به این مردم آسایش و خوشبختی بخشیده است

اما آنچه در کویر زیبا می‌روید، خیال است! این تنها درختی است که در کویر خوب زندگی می‌کند، می‌نالد و گل می‌افشاند و گلهای خیال! گلهایی همچون قاصدک، آبی و سبز و کبود و عسلی... هر یک به رنگ آفریدگارش، به رنگ انسانِ خیال‌پرداز و نیز به رنگ آنچه قاصدک به سویش پر می‌کشد، به رویش می‌نشیند... خیال، این تنها پرندۀ نامرئی که آزاد و رها همه جا در کویر جولان دارد. سایۀ پروازش تنها سایه‌ای است که بر کویر می‌افتد و صدای سایشِ بالهایش تنها سخنی است که سکوت ابدی کویر را نشان می‌دهد و آن را ساکت‌تر می‌نماید؛ آری، این سکوت مرموز و هراس‌آمیز کویر است که در سایش بالهای این پرندۀ شاعر سخن می‌گوید.

هیچ چیز و کس در این دنیا وجود ندارد که دیدنش به باز کردن تمام چشم بیرزد!»

و دریغا که حماقت هم موهبتی است خدادادی؛ زیرا آدمی می‌تواند خود را بکشد، اما نمی‌تواند تصمیم بگیرد که «نفهمد».

«چه بسیار دلهایی که می‌پرستند و نیکی می‌ورزند و پرستش و تقوا و نیکی نیز در آنها زشت و آلوده و پلید است؛ و چه دلها که عشق می‌ورزند و گناه می‌کنند و خطا، و هوس و گناه و خطا نیز در آنها زیبا و پاک و زلال است.»

حماقت هم موهبتی است خدادادی؛ زیرا آدمی می‌تواند خود را بکشد، اما نمی‌تواند تصمیم بگیرد که «نفهمد»

این سخنها کی رود در گوش خر؟ گوشِ خر بفروش و دیگر گوش خر

روح دردمند آواره‌ای در قفسِ اندامی، سر به درون خویش فروبرده و با آن «خودِ پنهانِ خویش»، دست‌اندرکار آفرینشهایی همه عشق و همه شعر و همه زیبایی اهورایی بود؟!

رنج، نفی و عبث، تیغهای برّانی که راه «دنیا» را به سوی «آخرت» می‌برّد و هموار می‌سازد؛ چه، برای نان دیگران دغدغه داشتن و برای کسب آن تلاش کردن، در نخستین قدم، دغدغۀ نان را در خویش کشتن و نان خویش را از دست نهادن است.

فرار به تاریخ، از هراس تنهایی در حال

این نگهبان سکوت شمع جمعیت تنهایی راهب معبد خاموشیها حاجب درگه نومیدی سالک راه فراموشیها چشم بر راه پیامی، پیکی گرمی بازوی مهری نیست خفته در سردی آغوش پر آرامش یأس که نه بیدار شود از نفس گرم امید سر نهاده است به بالین شبی که فریبش ندهد عشوۀ خونین سحر ای پرستو، برگرد! «ای پرستو که پیام‌آور فروردینی» بگریز از من، از من بگریز! باغِ پژمردۀ پامال زمستانها چشم بر راه بهاری نیست گرد آشوبگر خلوت این صحرا گردبادی است سیه، گَردِ سواری نیست...