بریده‌هایی از کتاب مغالطه‌های پرکاربرد، ۴۴ ترفند کثیف برای برنده شدن در بحث‌ها

هر فرهنگ و جامعه‌ای خودش را خاص می‌بیند و گمان می‌کند که همۀ ارزش‌ها و تابوهایش و همۀ باورها و کارهای بنیادینش موجه‌اند. البته مردم‌شناسانی که عضو آن فرهنگ و جامعه‌اصند می‌دانند که شیوه‌های مرسوم آن جامعه ماهیتاً دلبخواهی و تصادفی‌اند، اما اکثریت غالب جامعه چنین آگاهی‌ای ندارند.

هدف فریبکاران همواره این است که با کنترلِ شیوۀ عرضۀ اطلاعات به دیگران اندیشه و عمل آنها را کنترل کنند. آنها از وسیله‌های عقلانی فقط به این منظور استفاده می‌کنند که به سخن و عملشان سر و شکل عقلانی بدهند. نکتۀ کلیدی این است که همواره می‌کوشند تا نگذارند برخی نظرگاه‌ها منصفانه به دیگران عرضه شوند.

سنجشگرانه‌اندیشانِ باانصاف می‌خواهند که مردم نحوۀ تشخیص این فریبکاری را یاد بگیرند. آنها خواستار آن‌اند که همۀ مردم «ترفندهای کثیفِ» اقناعِ فریبکارانه را به‌خوبی بشناسند؛ می‌خواهند هر زمان که صاحبان قدرت و ثروت اقدام به فریب دادن دیگران می‌کنند دست به افشاگری عمومی بزنند. صاحبان قدرت و ثروت غالباً مترصدند که از زودباوری، ساده‌لوحی، و آسیب‌پذیری افراد ضعیف (یا کسانی که به‌خوبی آموزش ندیده‌اند) استفاده کنند، و سنجشگرانه‌اندیشان باانصاف می‌خواهند به مردم کمک کنند تا این پدیده و چگونگی آن را بشناسند.

اکثریت غالبِ انسان‌ها باورهایشان را آزادانه برنگزیده‌اند و باورهایشان نتیجۀ شست‌وشوی مغزی و شرطی‌سازیِ اجتماعی است. آنها دربارۀ اندیشیدنشان تأمل نمی‌کنند و ذهنشان فرآوردۀ عامل‌های اجتماعی و شخصی است

•      وقتی مقصودتان بیشتر عضوهای یک گروه است، از واژۀ «همه» استفاده نکنید. •      وقتی مقصودتان برخی از عضوهای یک گروه است، از واژۀ «بیشتر» استفاده نکنید. •      وقتی مقصودتان تعداد اندکی از عضوهای یک گروه است، از واژۀ «برخی» استفاده نکنید. •      وقتی مقصودتان یکی از عضوهای یک گروه است، از عبارت «تعداد اندکی از» استفاده نکنید.

شاید درست‌ترین و دقیق‌ترین و سودمندترین تعریف از انسان این باشد که بگوییم «انسان حیوانِ خودفریب است». فریب، نیرنگ‌بازی، سفسطه‌گری، وهم‌زدگی، و دورویی جزو بنیادی‌ترین چیزهایی است که از طبیعت انسان برمی‌آیند

در زندگی انسان‌ها حقانیت محلی از اعراب ندارد. اینکه حق با کیست اهمیتی ندارد؛ مهم این است که چه کسی برنده است.

اما قضاوت دربارۀ موجه بودن یا نبودن یک تعمیم فقط به تعداد نمونه‌ها بستگی ندارد. برای مثال، اگر یک بار به اجاق داغ دست بزنید و دستتان بسوزد، همین کافی است تا متقاعد شوید که «هرگز نباید به اجاق داغ دست زد.» تعمیمِ خردمندانه‌ای است. حتی می‌توانید بر اساس چند تجربۀ انگشت‌شمار دست به تعمیمی گسترده‌تر بزنید و بگویید «هرگز نباید اجازه داد که پوست لخت با چیزهای داغ تماس پیدا کند.» و این تعمیمی موجه است.

باورهای آنها از طریق فرایندهای عقلانی به دست نیامده است و در برابر نقد عقلانی به‌شدت مقاومت می‌کنند. ایمان‌های کور، ترس‌ها، پیش‌داوری‌ها، و منافع شخصی اصلی‌ترین نقش را در شکل‌گیری اندیشیدن انسان دارند. وهم‌زدگی و تسلط‌نداشتن بر خود ویژگیِ غالبِ اندیشیدن انسان است. در این میان، صداقت و یکپارچگی افراد به‌شدت لطمه می‌خورد. منش بیشتر اشخاص به گونه‌ای است که اگر به خطای فکری‌شان اشاره کنید، ممکن است موقتاً سکوت اختیار کنند اما، مثل دزدی که موقتاً بازداشت و بعد رها شده، خیلی زود به باورهایی که از اول داشته‌اند برمی‌گردند. به همین دلیل است که نقشِ پرورش فضیلت‌های فکری در رشد و تحول انسان تا این حد حیاتی است

دیگران به‌راحتی می‌توانند آنها را هدایت و مهار کنند، فقط به این شرط که تملقشان را بگویند و به سمت این باور سوقشان بدهند که دیدگاه‌هایشان صحیح و خردمندانه است.